صالح بن احمد بن حنبل
| صالح بن أحمد | |
|---|---|
 | |
صالح بن احمد بن حنبل، حافظ، محدّث، فقیه و قاضی عراقی در قرن سوم هجری قمری (متوفای 265 یا 266ق)، فرزند محدّث نامور و پیشوای حنبلیان، احمد بن حنبل (164-241ق) است.
نسب و ولادت
- «ابوالفضل صالح بن احمد بن محمد بن حنبل بن هلال بن اسد شیبانی بغدادی»، در سال 203ق، به دنیا آمد و در بین برادرانش از همه بزرگ‌تر بود.
استادان و شاگردان
- «صالح بن احمد»، از پدرش احمد بن حنبل، حدیث شنید و فقه آموخت.
- او همچنین از اندیشوران بسیاری (عفان، ابوالولید، ابراهیم بن ابی‌سوید، علی بن مدینی و دیگرانی که در این طبقه بودند) روایت فراگرفت.
- زهیر فرزند «صالح بن احمد»، ابوبکر بن ابی‌عاصم، بغوی، ابن صاعد، محمد بن مخلد، بوعلی حصائری، محمد بن جعفر خرائطی، عبدالرحمن بن ابی‌حاتم، احمد بن محمد بن یحیى قصار شیخ ابونعیم حافظ نیز از «صالح بن احمد» روایت نقل کرده‌اند.
صفات
- ابن ابی‌حاتم گفته است: «صالح بن احمد» صدوق و ثقه است.
- خلال در أدب القضاء گفته است: محمد بن العباس از محمد بن علی نقل کرده است که گفت: زمانی که «صالح بن احمد» به اصفهان رفت، حکم قضاوتش در مسجد جامع خوانده شد؛ پس او بسیار گریه کرد و برخی از پیران نیز گریستند؛ پس آنگاه که آرام گرفت، به دعاگویی او پرداختند و گفتند: در بلد ما کسی نیست، مگر آنکه پدرت را دوست دارد. «صالح بن احمد» گفت: یاد او مرا گریاند و اینکه او مرا در این حال می‌بیند... سپس گفت: وقتی شخصی زاهد و بی‌اعتنا به دنیا به‌سوی پدرم می‌آمد، کسی را به دنبال من می‌فرستاد تا بروم و ببینم و دوست داشت که من مانند او شوم. خدا می‌داند که من در این امر وارد نشدم، مگر به این جهت که بدهکاری و زیادی اولاد مرا مغلوبه کرده است. خلال گفته است که او بسیار بخشنده بود.
وفات
- ابن المنادی گفته است که صالح بن احمد، در رمضان سال 266ق، در اصفهان وفات کرد، ولی ابونعیم درگذشت او را در سال 265ق، دانسته است[۱].
آثار
- سيرة الإمام أحمد بن حنبل (نگارش «صالح بن احمد»)؛
- الجامع في العلل و معرفة الرجال (تألیف احمد بن حنبل و روایت «صالح بن احمد»)؛
- مسائل الإمام أحمد بن حنبل (روایت «صالح بن احمد»).
پانویس
- ↑ ر.ک: الذهبي، ج12، ص529-530
منابع مقاله
الذهبي، شمس‌الدين، «سير أعلام النبلاء»، تحقيق مجموعة من المحققين بإشراف الشيخ شعيب الأرناؤوط، مؤسسة الرسالة، 1405ق.