مطهری، مرتضی
- مورد فهرست شماره‌ای
| نام | مطهری، مرتضی |
|---|---|
| نام های دیگر | |
| نام پدر | |
| متولد | 1299 هـ.ش یا 1920 م |
| محل تولد | |
| رحلت | 1358 هـ.ش یا 1399 هـ.ق یا 1979 م |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
| کد مولف | AUTHORCODE989AUTHORCODE |
ولادت
مرتضى مطهرى، در 13 بهمن 1298ش، مطابق با 12 جمادى‌الأولى 1338ق (1920م) در شهرستان فریمان در نزدیکى شهر مشهد در یک خانواده روحانى چشم به جهان گشود.
تحصیلات
وی پس از طى دوران طفولیت به مکتب‌خانه رفت و به فراگیرى دروس ابتدایى پرداخت. در سن دوازده سالگى به حوزه علمیه مشهد عزیمت نمود و به تحصیل مقدمات علوم اسلامى اشتغال ورزید. در سال 1316 على‌رغم مبارزه شدید حکومت وقت رضا شاه پهلوى با روحانیت و على‌رغم مخالفت دوستان و نزدیکان، براى تکمیل تحصیلات خود عازم حوزه علمیه قم شد.
اساتید
در دوره اقامت پانزده ساله خود در قم از محضر آیت‌الله العظمى بروجردى (در فقه و اصول) و امام خمینی(ره) (به مدت دوازده سال در فلسفه ملا صدراو عرفان و اخلاق و اصول) و علامه سید محمدحسین طباطبائى (در فلسفه بوعلى و فلسفه تطبیقى) بهره گرفت. استاد شهید مدتى نیز از محضر آیت‌الله حاج میرزا على‌آقا شیرازى در اخلاق و عرفان بهره‌هاى معنوى فراوان برد. از اساتید دیگر استاد مطهرى مى‌توان از مرحوم آیت‌الله سید محمد حجت (در اصول) و مرحوم آیت‌الله سید محمد محقق داماد (در فقه) نام برد. وى در مدت اقامت خود در قم علاوه بر تحصیل علم، در امور اجتماعى و سیاسى نیز مشارکت فعال داشت.
هجرت، تعلیم و تبلیغ
در سال 1331 درحالى‌که از مدرسین معروف و از امیدهاى آینده حوزه بشمار مى‌رفت، به دلایلى از جمله مشکلات معیشتى به تهران مهاجرت کرد. در تهران به تدریس در مدرسه مروى - که در آن علوم حوزوى آموزش داده مى‌شد - و نیز به تألیف و سخنرانى‌هاى تحقیقى پرداخت. در سال 1334 ایشان اولین جلسه از جلسات تفسیر قرآن خود را براى دانشجویان برگزار کرد. در همان سال، تدریس خود در دانشکده الهیات و معارف اسلامى دانشگاه تهران را آغاز نمود. در سال‌هاى 1337 و 1338 که انجمن اسلامى پزشکان تشکیل گردید، استاد مطهرى از سخنرانان اصلى این انجمن و در طول سال‌هاى 1340 تا 1350 سخنران منحصربه‌فرد این انجمن بود و بخشى از آثار استاد محصول همین جلسات است.
مبارزه
از سال 1341 که نهضت امام خمینى(ره) آغاز گردید، استاد مطهرى به‌طور فعال در کنار امام بود؛ به‌طورى‌که مى‌توان سازماندهى قیام پانزده خرداد در تهران و هماهنگى آن با رهبرى امام را مرهون تلاش‌هاى او و یارانش دانست. در ساعت 1 بعد از نیمه شب روز چهارشنبه پانزده خرداد 1342، به دنبال یک سخنرانى مهیج علیه شخص محمدرضا شاه به‌وسیله پلیس دستگیر شده و به‌همراه تعدادى از روحانیون تهران زندانى گردید. پس از 43 روز به دنبال مهاجرت علماى شهرستان‌ها به تهران و فشار مردم، به‌همراه سایر روحانیون از زندان آزاد شد.
پس از تبعید امام خمینى به خارج از کشور، در 13 آبان 1343 مسئولیت استاد مطهرى و یارانش سنگین‌تر شد. در این زمان وى به تألیف کتاب در موضوعات مورد نیاز جامعه و ایراد سخنرانى در دانشگاه‌ها و مساجد مختلف ادامه داد. به‌طور کلى استاد شهید که به یک نهضت اسلامى معتقد بود، نه به هر نهضتى، براى اسلامى کردن محتواى نهضت، تلاش‌هاى ایدئولوژیک بسیارى نمود و با کج‌روى‌ها و انحرافات مبارزه سرسختانه کرد. در سال 1346 به کمک چند تن از دوستان اقدام به تأسیس حسینیه ارشاد نمود.
در سال 1348 به‌خاطر صدور اعلامیه‌اى با امضاى ایشان و حضرت علامه طباطبائى و آیت‌الله حاج سید ابوالفضل مجتهد زنجانى مبنى بر جمع‌آورى اعانه براى کمک به آوارگان فلسطینى و اعلام آن طى یک سخنرانى در حسینیه ارشاد، دستگیر شد و مدتى در سلول انفرادى به سر برد. از سال 1349 تا 1351 برنامه‌هاى تبلیغى مسجد الجواد را به عهده داشت و غالبا خود سخنران اصلى بود، تااینکه آن مسجد و به دنبال آن حسینیه ارشاد تعطیل گردید و بار دیگر استاد مطهرى دستگیر و مدتى در بازداشت قرار گرفت. پس از آن استاد شهید سخنرانى‌هاى خود را در مسجد جاوید و مسجد ارک و غیره ایراد مى‌کرد. بعد از مدتى مسجد جاوید نیز تعطیل گردید. در حدود سال 1353 ممنوع المنبر گردید و این ممنوعیت تا پیروزى انقلاب اسلامى ادامه داشت.
فعالیت فرهنگی و سیاسی
از مهم‌ترین خدمات استاد مطهرى در طول حیات پربرکتش ارائه ایدئولوژى اصیل اسلامى از طریق درس و سخنرانى و تألیف کتاب بود. این امر خصوصا در سال‌هاى 1351 تا 1357 به‌خاطر افزایش تبلیغات گروه‌هاى چپ و پدید آمدن گروه‌هاى مسلمان چپ‌زده و ظهور پدیده التقاط به اوج خود رسید. پس از حضرت امام، استاد مطهرى اولین شخصیتى بود که به خطر سران سازمان موسوم به «مجاهدین خلق ایران» پى برد و دیگران را از همکارى با این سازمان بازمى‌داشت و حتى تغییر ایدئولوژى آنها را پیش‌بینى نمود. در این سال‌ها استاد شهید به توصیه امام خمینى(ره) مبنى بر تدریس در حوزه علمیه قم، هفته‌اى دو روز به قم عزیمت کرده و درس‌هاى مهمى در آن حوزه القا نمود و هم‌زمان در تهران نیز جلسات مختلفى براى اساتید دانشگاه در منزل خود برگزار کرد. در سال 1355 به دنبال اعتراض به یک استاد کمونیست دانشکده الهیات! به‌خاطر القاى تعالیم مارکسیستى در سر کلاس، اجباراً زودتر از موعد مقرر بازنشسته شد. همچنین در این سال‌ها استاد شهید با همکارى تنى چند از شخصیت‌هاى روحانى، «جامعه روحانیت مبارز تهران» را بنیان گذاشت؛ بدان امید که روحانیت شهرستان‌ها نیز به‌تدریج چنین سازمانى پیدا کند.
گرچه ارتباط استاد مطهرى با امام خمینى پس از تبعید ایشان از ایران به‌وسیله نامه و غیره استمرار داشته است، ولى در سال 1355 موفق گردید مسافرتى به نجف اشرف نموده و ضمن دیدار با امام خمینى درباره مسائل مهم نهضت و حوزه‌هاى علمیه با ایشان مشورت نماید. پس از وفات سید مصطفى خمینى، فرزند ارشد امام خمینى و آغاز دوره جدید نهضت اسلامى، استاد مطهرى به‌طور فعال‌ترى در خدمت نهضت قرار گرفت و در تمام مراحل آن نقشى اساسى ایفا نمود.
در دوران اقامت حضرت امام در پاریس، سفرى به آنجا نموده و در مورد مسائل مهم انقلاب با ایشان گفتگو کرد و در همین سفر، امام خمینى ایشان را مسئول تشکیل شوراى انقلاب اسلامى نمود. هنگام بازگشت امام خمینى به ایران مسئولیت کمیته استقبال از امام را شخصا به عهده گرفت و تا پیروزى انقلاب اسلامى همواره در کنار رهبر انقلاب و مشاورى دلسوز و مورد اعتماد براى ایشان بود.
شهادت
استاد مطهرى تنها هشتاد روز پس از انقلاب اسلامى در قید حیات بود، تااینکه در سه‌شنبه یازدهم اردیبهشت‌ماه سال 1358 درحالى‌که از یکى از جلسات فکرى - سیاسى بیرون مى‌آمد، با گلوله گروه نادان و جنایت‌کار فرقان که به مغزش اصابت نمود، در تاریکى شب به شهادت رسید و امام و امت اسلام درحالى‌که امیدها به آن بزرگ‌مرد بسته بودند، در ماتمى عظیم فرورفتند.
آثار
- آزادى معنوى؛
- آشنایى با قرآن؛
- آیند انقلاب اسلامى ایران؛
- آیین جام؛
- احیاى تفکر اسلامى؛
- اخلاق جنسى در اسلام و جهان غرب؛
- اسلام و نیازهاى زمان؛
- امامت و رهبرى؛
- امدادهاى غیبى در زندگى بشر؛
- انسان و سرنوشت؛
- انسان کامل؛
- بررسى اجمالى نهضت‌هاى اسلامى در صد ساله اخیر؛
- بیست گفتار؛
- پاسخ‌هاى استاد به نقدهایى بر کتاب مسئله حجاب؛
- پانزده گفتار؛
- پنج مقاله؛
- پیامبر امى؛
- تعلیم و تربیت در اسلام؛
- توحید؛
- جاذبه و دافعه على(ع)؛
- جهاد؛
- حج؛
- حماسه حسینى؛
- حکمت‌ها و اندرزها؛
- خاتمیت؛
- ختم نبوت؛
- خدمات متقابل اسلام و ایران؛
- داستان راستان؛
- درس‌هاى اسفار؛
- ده گفتار؛
- زن و مسائل قضایى و سیاسى؛
- سیرى در سیره ائمه اطهار؛
- سیرى در سیره نبوى؛
- سیرى در نهج‌البلاغة؛
- شرح منظومه؛
- شش مقاله؛
- عدل الهى؛
- عرفان حافظ؛
- علل گرایش به مادیگرى؛
- فطرت؛
- فلسفه اخلاق؛
- فلسفه تاریخ؛
- قیام و انقلاب مهدى از دیدگاه فلسفه تاریخ؛
- گفتگوى چهارجانبه؛
- گفتارهایى در اخلاق اسلامى؛
- مسئله حجاب؛
- مسئله ربا و بانک به ضمیمه مسئله بیمه؛
- مسئله شناخت؛
- معاد؛
- مقالات فلسفى؛
- مقدمه‌اى بر جهان‌بینى اسلامى؛
- نامه تاریخى استاد مطهرى به امام خمینى؛
- نبرد حق و باطل (به ضمیمه تکامل اجتماعى انسان در تاریخ)؛
- نبوت؛
- نظام حقوق زن در اسلام؛
- نظرى به نظام اقتصادى اسلام؛
- نقدى بر مارکسیسم؛
- هدف زندگى؛
- ولاءها و ولایت‌ها؛
و...
منابع مقاله
پایگاه اینترنتى بنیاد علمى و فرهنگى استاد شهید مرتضى مطهرى در 12 بهمن 1394، به آدرس:
http://www.motahari.ir/content/941 .
وابسته‌ها
التحصیل / نوع اثر: کتاب / نقش: تصحيح و تعليق
عرفان حافظ / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
یادداشتهای استاد مطهری / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
فی رحاب نهج البلاغة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
اصول فلسفه و روش رئالیسم / نوع اثر: کتاب / نقش: حاشيه نويس
الاجتهاد فی الاسلام و المشکله الاساس فی جماعه علماء الدین / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
خاتمیت / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
نهضتهای اسلامی در صد ساله اخیر / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
پیرامون انقلاب اسلامی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
پیرامون جمهوری اسلامی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
تجلی پیام در افق رسانه ملی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
تحریری بر اصول فلسفه و روش رئالیسم / نوع اثر: کتاب / نقش: معلق
العدل الالهی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
المعاد(شهید مرتضی مطهری) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
مطالعه نهج البلاغه / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
مجموعه آثار استاد شهید مطهری / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الامامه / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
التوحید / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
سيرة اهل البيت عليهم السلام : (الائمة الاطهار عليهم السلام) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الهجرة و الجهاد / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
ديوان خواجه شمس الدين محمد حافظ شيرازي / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمهنويس
هدف زندگي / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
ده گفتار / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
درسهاي الهيات شفا / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[ شرح مبسوط منظومه [ملا هادي سبزواري]: درسهاي منزل]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
سيري در نهج البلاغه / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
خدمات متقابل اسلام و ايران / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
تماشاگه راز: مباحثي پيرامون شناخت واقعي خواجه حافظ / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
تعليم و تربيت در اسلام / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
تقريرات شرح المنظومة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
تحريفات عاشورا / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
انسان و سرنوشت: مقدمه اي برجهان بيني اسلامي و امامت و رهبري و... / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
سيري در نهج البلاغه / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
گفتارهاي معنوي / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
انسان کامل / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
علل گرايش به ماترياليسم / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
في رحاب نهج البلاغة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
مسائل النظام و الثورة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
مدخل الی العلوم الإسلامية / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
فلسفة الأخلاق / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الأصول - الفقه / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الکلام - العرفان - الحکمة العلمية / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
حکایتها و هدایتها در آثار استاد شهید آیة الله مرتضی مطهری / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
جاذبه و دافعه علی علیه السلام / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
قیام و انقلاب مهدی (ع) از دیدگاه فلسفه تاریخ، به ضمیمه شهید / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
آشنایی با علوم اسلامی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
آشنائی با قرآن / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
حقوق المرأة في الإسلام / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
قصص الأبرار / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الأخلاق الجنسية في الإسلام و في العالم الغربي / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
حرکت و زمان در فلسفه اسلامی: درسهای اسفار / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
تکامل اجتماعي انسان : به ضميمه هدف زندگي : الهامي از شيخ الطائفه : مزايا و خدمات مرحوم آيه الله بروجردي / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
النبی الأمی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
قصه الأبرار / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الاسلام و ایران / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
نظام حقوق المرأة فی الاسلام / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
عرفان حافظ / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
ایده آل انسان و انسان ایده آل: متن سخنرانی استاد شهید آیة الله مطهری / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
هجرت و جهاد / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
سیری در نهج البلاغه / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
انقلاب نجات دهنده / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
دین و جهان / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
جهاد / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
نظام حقوق زن در اسلام / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
جاذبه و دافعه علی علیه السلام / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
شناخت قرآن / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
وحی و پیامبری / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
داستان راستان / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
مسئله حجاب / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
زندگی جاویدان یا حیات اخروی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
نوری در درون من / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
خدمات متقابل اسلام و ايران (چاپ صدرا) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
مجموعه آثار (چاپ جديد با ويرايش جديد) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الحجاب : مختصر کتاب مسالة الحجاب للشهيد مرتضي مطهري / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
لا بديل عن الدين / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
إحياء الفکر الديني في الإسلام / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
العقل و القلب / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
العقل البشري و معرفة الله / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
أسباب تخلف المسلمين / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
عالم الغيب و الشهادة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
المدد الغيبي / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
کيف تشبع الرغبات و الميول؟ / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الدعاء / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
التقوي / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
آثار التقوي / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الإنسان بين الحرية و التکليف / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
دور العقل في الإجتهاد / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
أنواع معرفة النفس / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الحرية الفکرية / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الإقتداء بالأئمة عليهم السلام في ضوء التعدد / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
القيادة في الإسلام / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الإنتظار المهدي عجل الله فرجه الشريف / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
فريضة العلم / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
نظرة عامة في فلسفة التاريخ / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
علي عليه السلام الإنسان الکامل / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
المدارس الفکرية للکمال الإنساني / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الحب و العفاف (الضوابط الخلقية للسلوک الجنسي) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
کلیات علوم اسلامی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
انسان كامل / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
جهاد و موارد مشروعیت آن در قرآن / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الإنسان و القضاء و القدر / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
فلسفه اخلاق / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
آئینه جام : دیوان حافظ همراه با یادداشتهای استاد مطهری / نوع اثر: کتاب / نقش: گردآوری و شر ح
علی از زبان استاد شهید مطهری / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
مسئله حجاب / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
المعرفة العقلیة و القلبیة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
مسئله ربا و بانک، به ضمیمه مسئله بیمه / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
وحی و نبوت / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
جهان بینی توحیدی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
تکامل اجتماعی انسان / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
معاد سرای جاوید / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
خدمات متقابل اسلام و ایران / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
جاذبه و دافعه امام علی (علیه السلام) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
خطابه و منبر / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
سیری در نهج البلاغه / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
تعليم و تربيت در اسلام / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الإسلام و إیران، عطاء و امتنان / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
راهنمای اسلامی كودكان / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
انسان در قرآن / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
إحیاء الفکر فی الإسلام / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الحیاة الخالدة أو الحیاط الاخری / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الروية الكونية التوحيدية / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
حقيقة النهضة الحسينية / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الحركات الاسلامية في القرن الرابع عشر الهجري - دراسة و تقییم / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
المجتمع و التاریخ / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
مقالات حول الثورة الإسلامیة فی ایران / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
سیری در سیره نبوی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
پرسش های قرآنی، پاسخ های مطهری / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده