موسوی گرمارودی، سید علی
| نام | موسوی گرمارودی، سید علی |
|---|---|
| نام‌های دیگر | |
| نام پدر | سید محمدعلی |
| متولد | 1320 ش |
| محل تولد | محله چهارمردان قم |
| رحلت | |
| اساتید | مظاهر مصفا |
| برخی آثار | به‌گزین علی‌نامه
با کاروان ابراهیم |
| کد مؤلف | AUTHORCODE02714AUTHORCODE |
سید على موسوى گرمارودى (متولد 1320ش)، نویسنده، محقق، منتقد، شاعر معاصر، حافظ پژوه، مترجم قرآن و نهج‌البلاغه، چهره ماندگار بخش شعر به وسیله بنیاد چهره‌هاى ماندگار در سال 1385ش
ولادت
در 31 فروردین‌ماه 1320ش، برابر با ۲۲ربیع‌الاول۱۳۶۰ق در محله چهارمردان قم متولد شد. پدرش، حجت‌الاسلام سید محمدعلی موسوی گرمارودی، از بزرگان اهل گرمارود الموت قزوین و مادرش تنکابنی بود.
پدر او ابتدا در مسجد جامع «گرمارود» مردم را راهنمایی می‌کرد، سپس در دوران جوانی وی به قم و سپس نجف، هجرت و آنگاه دوباره به قم بازگشت و در همانجا سکنی گزید.
تحصیلات
سید على از پنج‌سالگى تحصیلات مقدماتى را نزد پدر آغاز کرد. «قرآن»، «نصاب الصبیان» ابونصر فراهى، «گلستان» سعدى، «طاقدیس» شیخ نراقى و گزیده‌هایى از «خمسه» نظامى را فراگرفت.
سپس به دبستان ملى «باقریه» رفت. تحصیلات متوسطه را در دبیرستان «دین و دانش» - که شهید آیت‌الله بهشتى دایر کرده بود - دنبال نمود و از محضر اساتید برجسته‌اى چون على‌اصغر فقیهى، دکتر حسین اشراقى، شهید دکتر مفتح، دکتر بزرگ‌نیا، دکتر مظاهر مصفا، دکتر شیمى، دکتر رضوانى و شهید دکتر بهشتى بهره برد. در 1338ش، همراه پدر به مشهد رفت، مدت چهار سال در آنجا اقامت گزید. او در حوزه علمیه مشهد نزد حاج شیخ مجتبى قزوینى و شیخ محمدتقى ادیب نیشابورى مشهور به ادیب ثانى تلمذ کرد و کتاب‌هاى «سیوطى»، «مغنى» و «مطول» را خواند. همچنین منطق و مقدمات اصول و فقه را نزد مدرسان دیگر حوزه مشهد ازجمله مرحوم «نهنگ» و «واعظ طبسى» آموخت.
مدت یک سال نیز در حوزه «فردوس» به تدریس پرداخت. سرانجام پس از بهره‌گیرى از اساتید برجسته حوزه علمیه مشهد، به قم بازگشت. با قیام 15 خردادماه 1342ش و دستگیرى امام خمینى(ره)، همراه پدر به تهران آمد و در دبیرستان «علوى» به تدریس پرداخت.
موسوى گرمارودى در 1345ش، به دانشکده حقوق دانشگاه تهران رفت و در رشته علوم قضایى مشغول تحصیل شد. در این ایام با برخى از چهره‌هاى فعال سیاسى چون شهید رجایى و شهید باهنر آشنا گردید. در 1348ش، در مسابقه شعرى که در مجله ادبى «یغما» به مناسبت آغاز پانزدهمین قرن بعثت برگزار شده بود، در زمینه «شعر نو» شرکت کرد و منظومه «خاستگاه نور» را ارائه داد و رتبه اول را کسب کرد.
از 1348ش، به‌عنوان دبیر در اداره آموزش و پرورش به کار پرداخت. همچنین در اداره برنامه‌ها در وزارت آموزش و پرورش «برنامه آئین نگارش کل کشور» را نوشت. مدتى نزد شهید آیت‌الله مرتضى مطهرى «شرح منظومه» را آموخت.
فعالیت‌ها
در 1352ش، به واسطه فعالیت‌های انقلابى علیه رژیم پهلوى، توسط ساواک دستگیر شد و چهار سال به زندان افتاد. او پس از رهایى، شرح ماجراى دستگیرى و زندانى شدن خود را طى مقاله‌اى در روزنامه «کیهان» تحت عنوان «از دوزخ بگو» در 1357ش، منتشر کرد. او پس از آزادى، چاپ دوم مجموعه شعر «عبور» و سپس «سایه‌سار نخل ولایت» و آنگاه «سرود رگبار» را منتشر کرد.
گرمارودى تحصیلات خود را در مقطع فوق لیسانس در رشته ادبیات در دانشگاه تهران ادامه داد. پایان‌نامه او با عنوان «جوشش و کوشش در شعر» بود که با راهنمایى استاد سید ضیاءالدین سجادى به انجام رسید. بعد تحصیلات خود را در مقطع دکترا در همان دانشگاه پى گرفت و موفق به اخذ دانشنامه دکتراى ادبیات شد. موضوع رساله دکتراى وى، «زندگى و شعر ادیب‌الممالک فراهانى» بود که با راهنمایى دکتر سید جعفر شهیدى به انجام رسید. این اثر بعدها به‌صورت کتاب منتشر شد و تاکنون نیز دو بار تجدید چاپ گردیده است.
دکتر موسوى گرمارودى با پیروزى انقلاب اسلامى، همراه طاهره صفارزاده، شاعر معاصر، «کانون فرهنگى نهضت اسلامى» را تأسیس کرد و به سمت دبیرى کانون منصوب شد. مدتى نیز سرپرست انتشارات فرانکلین و مدیر عامل افست گردید. حدود هشت ماه نیز مشاور فرهنگى و سخنگوى وزارت پست و تلگراف و تلفن شد.
از 15 فروردین‌ماه 1359ش، با سمت مشاور مطبوعاتى و فرهنگى رئیس جمهور در دوران ریاست جمهورى بنى‌صدر مشغول به کار گردید، اما چند ماه بعد، از سمت مشاور مطبوعاتى استعفا داد. پس از فرار ابوالحسن بنى‌صدر، به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى بازگشت؛ زیرا کارمند رسمى آنجا بود. مدت دو سال بر اثر همکارى که سابقاً با بنى‌صدر داشت، مورد آزار و اذیت قرار گرفت و خانه‌نشین شد. بعدها مجله ادبى «گلچرخ» را بنیان نهاد که به‌طور ماهنامه انتشار مى‌یافت. از 1378 تا 1382ش، با سمت رایزن فرهنگى به تاجیکستان رفت.
آثار
تاکنون آثار ارزنده‌اى از این شاعر و مترجم تواناى معاصر منتشر شده است که از آن جمله مى‌توان به مجموعه شعرهاى «چمن لاله»، «خط خون»، «تا ناکجا» (این اثر به زبان ایتالیایى ترجمه شده است)، «دستچین»، «باران اخم»، «گزیده شعر نیستان»، «سرود رگبار»، «در فصل مردن سرخ»، «چمن لاله»، «خط خون»، «آغاز روشنایى آیینه»، «گوشواره عرش»، «تا محراب آن دو ابرو»، «برآشفتن گیسوى تاک»، «سفر به فطرت گل‌سنگ»، «پیوند زیتون بر شاخه ترنج»، «خواب ارغوانى» و «ما کجا، آن خوب، آن زیبا کجا» و تألیف کتاب‌هاى «غوطه در مهتاب: بررسى و نقد شعر 32 شاعر معاصر»، «شعر و زندگى ادیب‌الممالک فراهانى»، «از ساقه تا صدر»، «دگرخند: بررسى طنز و هزل و هجو در ادب فارسى»، «زندگانى حاج شیخ محمدتقى بافقى» و داستان‌هاى «پرتو انسان‌ها» (2 جلد)، «در مسلخ عشق»، «صلیب نخل»، «داستان پیامبران» (2 جلد) و ترجمه کتاب‌هاى «در کرانه با دریا»، «منشور دادگرى»، «قرآن مجید» و «صحیفه سجادیه» و ده‌ها مقاله سودمند در نشریات مختلف اشاره کرد.
دکتر گرمارودى کتاب‌هاى «با دل شیر»، «بابا تاریخ»، «نواب صفوى»، «مرد خوش‌دل»، «هر که نان از عمل خویش خورد»، «آموزش دین»، «یونس(ع)»، «زکریاى رازى» و «داستان حضرت نوح(ع)» را براى نوجوانان تألیف کرده است. استاد بهاءالدین خرمشاهى نیز در 1375ش، گزینه پنجاه شعر او را با مقدمه‌اى مفصل به چاپ رساند.
انجمن آثار و مفاخر فرهنگى به پاس سال‌ها فعالیت علمى و فرهنگى وى، طى برگزارى مراسم بزرگداشتى در اول شهریورماه 1390 ایشان را به‌عنوان یکى از مفاخر ایران‌زمین معرفى کرد و لوح تقدیرى همراه با نشان زرین انجمن به استاد اهدا نمود.
منابع مقاله
سایت انجمن آثار و مفاخر فرهنگى در تاریخ 18 تیرماه 1392