تاریخچه نقد و بررسی عقاید و اعمال وهابی‌ها
| تاریخچه، نقد و بررسی عقاید و اعمال وهابی‌ها | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سید علوی، سید ابراهیم (محقق) امین، سید محسن (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | تاريخچه نقد و بررسي عقايد و اعمال وهابي ها کشف الارتياب في تباع محمد بن عبدالوهاب |
| ناشر | امير کبير |
| مکان نشر | ايران - تهران |
| سال نشر | 1387ش |
| چاپ | چاپ پنجم |
| شابک | 978-964-00-0261-2 |
| موضوع | وهابيه - دفاعيهها و رديهها ابن عبد الوهاب، محمد بن عبد الوهاب، 1115 - 1206ق. |
| زبان | فارسي |
| کد کنگره | /الف8 ک5041 / 238/6 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تاریخچه، نقد و بررسی عقاید و اعمال وهابیت، ترجمه و نگارش سید ابراهیم سید علوی بر کتاب «كشف الارتياب في اتباع محمد بن عبدالوهاب» تألیف سید محسن امین است. در این کتاب، تفکرات انحرافی وهابیان به‌دور از هرگونه تعصب، فقط با موازین علمی و تحقیقی مورد نقد و بررسی موضوعی قرار گرفته است.
کتاب، مشتمل بر چند مقدمه از مترجم، پنج فصل و یک خاتمه است. مقدمه‌های مترجم مشتمل بر پنج مطلب است:
- كشف الارتياب، از جمله آثار سید محسن امین است که در جهان اسلام شهرتی بسزا یافته و کتاب حاضر ترجمه و نگارشی از این کتاب است. این کتاب از همان آغاز انتشارش وهابی‌ها را زمین‌گیر کرد و سعودیان را رسوا ساخت[۱].
- مترجم سپس در مطلب دوم به ریشه‌یابی حادثه خون‌بار مکه (جمعه سیاه) پرداخته است: در آستانه چاپ سوم کتاب وهابی‌ها، مناسب دیدم به بیان ریشه‌های تاریخی و ایدئولوژیکی رخداد اسف‌بار و تکان‌دهنده جمعه سیاه مکه که در ششم ذی‌الحجه 1407م اتفاق افتاد، بپردازم. به‌راستی که این حادثه نه‌تنها صبر و طاقت از هر مسلمان و مؤمن غیرتمند سلب می‌کند، بلکه قلب هر انسان آزاده را نیز می‌‌آزارد. رویدادی در نوع خود بی‌نظیر که در تاریخ مکه بی‌سابقه است؛ زیرا هرچند که مکه چه قبل از اسلام و چه پس از ظهور آن شاهد جنگ‌ها و خشونت‌هایی بوده است، ولی هرگز زائران و حاجیان بی‌سلاح، این‌گونه مورد هجوم وحشیانه واقع نشده بوده‌اند[۲].
- پس از آن وهابیت را در ضمن مقاله کوتاهی مورد بازنگری قرار داده، می‌نویسد: «در سال 1405ق که توفیق زیارت خانه خدا دست داد، در مکه و مدینه ناظر حاکمیت یک طرز تفکر قشری سیاسی - مذهبی بودم و می‌دیدم که چگونه امپریالیزم غرب و مسیحیت صلیبی از مسلمانان انتقام گرفته و به دست عالم‌نمایان وهابی و سلطه‌گران سعودی، اسلام را همانند مسیحیت تحریف‌شده، آیینی بریده از واقعیات زندگی روزمره انسان‌ها در همه ابعادش درآورده و این دین حیاتی و این عبادت‌های زندگی‌بخش و این حج خیزش‌برانگیز را به‌صورت عبادتی ماشینی، بی‌روح و بی‌جان درآورده‌اند. مشاهده این سیاست پلید استعماری به‌عنوان تفکیک دین از سیاست، انگیزه نگارش مقاله زیر شد که چون چاپ دوم کتاب وهابی‌ها در دست اقدام بود به‌عنوان مقدمه‌ای بر این چاپ آوردم»[۳].
در انتهای این مقاله، قصیده‌ای‌عربی همراه ترجمه آن در پاسخ به ملک عبدالله آمده که بیانگر وضع سیاسی و عقیدتی خاندان وهابیت است[۴].
- سپس تحت عنوان «مقدمه»، معرفی اجمالی از کتاب صورت گرفته است: در این کتاب نخست مؤسس وهابیگری معرفی شده و راجع به پیدایش وهابیت و جنگ و خون‌ریزی‌هایی که توسط وهابی‌ها رخ داده از روی متون تاریخی مستند، بحث به عمل آمده است و نیز اعمال و رفتار آنان در جزیرةالعرب و بلاد اسلامی به استناد کتب مورد قبول خودشان بررسی شده است.
سپس مؤلف با حوصله‌ای فراوان، عقاید خشک و تعصب‌آمیز و سخت‌گیری‌های بی‌مورد وهابی‌ها را که با روح تساهل و تسامح اسلامی ناسازگار است، مطرح ساخته و به پاسخگویی مختصر و مفصل و بعد به شرح و بسط مسائل مورد مناقشه ایشان و هم‌مسلکانشان از قبیل: احترام به قبور انبیا و اولیا، شفاعت، توسل، دعا و زیارت و غیره پرداخته است و با خاتمه‌ای متضمن برخی از فتاوی فقهی وهابی‌ها و دفاع متعصبانه بعضی از نویسندگان از ایشان، کتاب را به پایان رسانیده است[۵].
- همچنین در مقدمه بر چاپ پنجم، پس از بررسی جنایات وهابیت، با مخاطب قرار دادن ملت‌های مسلمان و عرب می‌نویسد: آیا وقت آن نشده که ملت‌های مسلمان و عرب بیدار شوند و دست اجانب و مزدوران را از کشورهایشان کوتاه کنند و به این همه سیاست‌های تفرقه‌افکنی و تهمت شرک و کفر به مسلمانان زدن را پایان دهند و عزت دیرین اسلام را بازگردانند؟[۶].
فهرست مطالب در ابتدای کتاب و فهرست اعلام در انتهای آن آمده است. در پاورقی‌های کتاب نیز منابع و توضیحات مفیدی ارائه شده است.
از کتاب «كشف الارتياب في اتباع محمد بن عبدالوهاب»، ترجمه‌های دیگری نیز منتشر شده است که «تاریخ و نقد وهابیت» ترجمه علی‌اکبر فائزی‌پور تهرانی و «فراسوی پرده‌ها»، ترجمه سید حسن افتخارزاده منتشر شده که تلخیص و ترجمه كشف الارتياب است[۷].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- ویکی‌شیعه، به تاریخ 11/10/1399