مرکز تحقیقات دارالحدیث
| نام | مرکز تحقیقات دارالحدیث |
|---|---|
| نام سابق | پژوهشکده علوم و معارف حدیث
مؤسسۀ دارالحدیث العلمیۀ الثقافیۀ scientific and cultural institute of dar al-hadith |
| وضعیت حقوقی | پژوهشی |
| هدف | علوم و معارف حديث |
| رئیس | سيد محمدكاظم طباطبایی |
| بنیانگذاری | 1374ش |
| وبگاه | http://www.darolhadith.org/ |
| کد مؤلف | AUTHORCODE09384AUTHORCODE |
مرکز تحقیقات دارالحدیث (تأسیس 1374ش)، با نام جدید «پژوهشکده علوم و معارف حدیث»[۱]، به‌عنوان نخستین مجموعه مستقل حدیثپژوهى در جهان تشیع، درباره حدیث و مسائل مربوط به آن، فعالیت مى‌کند[۲].
تأسیس
این مؤسسه در تاریخ 22/8/1374، با مدیریت حجت‌الاسلام محمد محمدى رىشهرى، به‌طور رسمى آغاز به کار کرد. مرکز تحقیقات دارالحدیث (پژوهشکده) در کنار دانشکده علوم حدیث، یکى از ارکان این مؤسسه است[۳].
اهداف
- پژوهش و تحقیق در علوم وابسته به حدیث با هدف دفاع از سنت و پالایش احادیث؛
- تبیین و ترویج معارف حدیثى؛
- تدوین کتب حدیثى؛
- تربیت محققان در حوزههاى مخلتف علوم حدیث[۴].
گروه‌ها
این مرکز در جهت رسیدن به اهداف خود، در قالب شش گروه پژوهشى فعالیت مى‌کند. همچنین انتشار سه نشریه تخصصى در موضوع علوم حدیث و اطلاعرسانى در حوزه حدیث و کتابخانه تخصصى حدیث از دیگر فعالیت‌هاى این مرکز است. شرح وظایف هریک از این گروه‌ها و سایر بخش‌ها به‌اختصار در زیر مىآید:
گروه موسوعهسازى
الف)- اهداف:
- تدوین مجموعههاى روایى با موضوعات خاص و عام از احادیث همه فرق اسلامى؛
- بسترسازى براى فعالیت‌هاى افراد و گروههاى مستقل در جهت همگانى ساختن مفاهیم حدیث؛
- تهیه شناسنامه احادیث[۵].
ب)- آثار:
- موسوعة ميزان الحكمة (تاکنون بخش‌هاى مستقلى از آن منتشر شده است؛ مانند «اهل‌بیت(ع) در قرآن و حدیث»، «علم و حکمت در قرآن و حدیث» و «حج و عمره در قرآن و حدیث»؛
- موسوعة الإمام علي(ع) في الكتاب والسنة والتاريخ؛
- التنمية الاقتصادية في الكتاب والسنة؛
- موسوعة الإمام حسين(ع) في الكتاب والسنة والتاريخ؛
- موسوعة الإمام مهدي(عج) في الكتاب والسنة والتاريخ؛
- الطب في الكتاب والسنة ومعرفة الله في الكتاب والسنة[۶].
گروه احیا و تصحیح
الف)- اهداف:
- شناسایى و طبقهبندى آثار حدیثى و علوم حدیث؛
- تصحیح و تحقیق و احیاى آثار حدیثى و علوم حدیث؛
- همکارى با پژوهشگران در تصحیح متون حدیثى[۷].
ب)- آثار:
- الرسائل الرجالية؛
- فائق المقال في الحديث والرجال والرواشح المساوية؛ و...[۸].
گروه ترجمه و تدوین
الف)- اهداف:
- ترجمه متون حدیثى به فارسى و دیگر زبان‌ها بر اساس نیاز؛
- سادهسازى متون و تدوین مجموعههاى حدیثى جهت مخاطبان مختلف؛
- تهیه مجموعههایى بر اساس معارف حدیثى جهت مخاطبان مختلف؛
- آموزش نیروهاى کارآمد در عرصه ترجمه حدیث و تدوین متون حدیثى[۹].
ب)- آثار:
- خردگرایى در قرآن و حدیث؛
- علم و حکمت در قرآن و حدیث؛
- اهل‌بیت در قرآن و حدیث؛
- حج و عمره در قرآن و حدیث؛
- تبلیغ در قرآن و حدیث؛
و...[۱۰].
گروه رجال
الف)- اهداف:
- بازشناسى منابع اصیل رجالى و مبانى آنها؛
- نقد و تحلیل منابع رجالى؛
- ارائه ضوابط کاربردى در علم رجال؛
- ارائه شیوههاى مختلف ارزشیابى صدور حدیث؛
- تمییز احادیث معتبر از غیر معتبر و بررسى صدور آنها[۱۱].
ب)- آثار:
- معجم مصطلحات الرجال والدراية والرجال، ابن الغضائري؛
- مأخذشناسى رجال شیعه؛
- دانش رجال از دیدگاه اهل سنت و آراى رجالى و مبانى حجیت آنها[۱۲].
گروه تاریخ و مصطلحات حدیث
الف)- اهداف:
- شناخت تأثیر محیط‌ها، گرایش‌ها و مذاهب در تدوین کتب حدیثى؛
- شناخت چگونگى تأثیرگذارى مکاتب حدیثى بر همدیگر؛
- شناخت عوامل مؤثر در پیدایش احادیث ساختگى و جریان‌هاى حدیث‌ساز؛
- شناخت اصطلاحات و روند تغییر و تحول آنها[۱۳].
گروه فقه الحدیث
این گروه، در سه محور فعالیت مى‌کند:
- استخراج و تنقیح قواعد کلى و اختصاصى فهم حدیث؛
- بحث‌هاى تطبیقى در زمینه متن حدیث، از قبیل: ناسخ و منسوخ، علل الحدیث، غریب الحدیث و...؛
- تبیین محتواى احادیث در ارتباط با علوم روز، همچون: روان‌شناسى، اقتصاد، جامعهشناسى و...[۱۴].
نشریات
- فصلنامه علوم حدیث؛
- میراث حدیث شیعه؛
- حدیث زندگى[۱۵].
معاونت اطلاع
معاونت اطلاعرسانى، عهدهدار نشر و همگانى کردن احادیث است. این هدف از راه‌هاى مختلف ذیل دنبال مىشود:
- واحد پاسخگویى به سؤالات حدیثى: پاسخ به پرسش‌هاى حدیثى از چند طریق انجام مى‌گیرد:
- تلفن؛
- اینترنت؛
- مکاتبه؛
- حضورى.
- پایگاه اینترنت: به آدرس اینترنتی: WWW.hadith.net
- کانون حدیث: به‌منظور گسترش فرهنگ حدیثى از طریق ایجاد کانون‌هاى حدیث، همکارى با مراکز و سازمان‌ها در زمینه فعالیت‌هاى حدیثى، برگزارى مسابقات، برپایى نمایشگاه‌ها و ارائه خدمات حدیثى فعالیت دارد. کانون حدیث تاکنون موفق به تشکیل چندین کانون در مراکز استان‌ها با همکارى سازمان تبلیغات اسلامى شده است. مراکز و سازمان‌هاى بسیارى نیز تاکنون از خدمات کانون حدیث برخوردار شدهاند.
- تدوین متون: در این بخش به‌منظور گسترش فرهنگ حدیثى در میان اقشار مختلف، مجموعههاى حدیثى متناسب با نیازهاى آنها تدوین مىشود. برخى از متون تدوین‌شده در این بخش عبارتند از:
- سالنامه حدیثى نور؛
- حدیث مهر؛
- سالنماى تحصیلى جوان؛
- آینه یادها: مناسبت‌هاى شمسى و قمرى در قرآن و حدیث و مجموعه گزیده متون حدیثى که چند جلد از آن در آستانه انتشار است.
- بانک اطلاعات؛
- بخش نرمافزار: این بخش وظیفه تولید نرمافزارهاى حدیثى را برعهده دارد و تاکنون این نرمافزارها را تولید کرده است:
- كنز العمال؛
- ميزان الحكمة؛
- موسوعة الإمام علي(ع) في الكتاب والسنة والتاريخ؛
- فصلنامه علوم حدیث[۱۶].
کتابخانه تخصصى حدیث
این کتابخانه به‌منظور گردآورى میراث سترگ معصومان(ع) و آثار و منابع حدیثى و مرتبط با حدیث، شکل گرفته است، تا پژوهشگران این رشته، دسترسى بهترى به منابع مورد نیاز خود (در هرچه مایهورتر ساختن پژوهش‌ها) داشته باشند. متون و منابع این کتابخانه بهگونهاى گردآورى و برنامهریزى شدهاند که هر پژوهشگر در مراجعه به آن، به تمامى منابع مورد نیاز، دسترسى داشته باشد[۱۷].
پانویس
منابع مقاله
- بی‌نام، «پژوهشکده علوم و معارف حدیث»، برگرفته از سایت معاونت پژوهش حوزه‌های علیمه، یک‌شنبه 21 دی‌ماه 1399
- بی‌نام، «آشنایى با مرکز تحقیقات دارالحدیث (پژوهشکده)»، برگرفته از سایت معاونت پژوهش حوزه‌های علیمه، یک‌شنبه 21 دی‌ماه 1399