سراب تنکابنی، محمد بن عبدالفتاح
محمد بن عبدالفتاح سراب تنکابنی (1040ق، -1124ق)، مشهور به «فاضل سراب»، از شاگردان محقق سبزواری و صاحب تألیفات متعدد. او بهویژه چهار تألیف به زبانهای عربی و فارسی در اثبات وجوب عینی نماز جمعه در زمان غیبت دارد که برخی از این رسالهها را در رد دیگر علما که قائل به وجوب عینی آن نیستند، نگاشته است.
| نام | |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | عبدالفتاح |
| متولد | 1040ق |
| محل تولد | سراب از روستاهای تنکابن |
| رحلت | 1124ق |
| اساتید | محقق سبزواری
محمدعلی استرآبادی |
| برخی آثار | |
| کد مؤلف | AUTHORCODE01838AUTHORCODE |
تولد و وفات
مولی محمد بن عبدالفتاح تنکابنی، مشهور به «فاضل سراب»، در سال 1040ق، در قریه سراب از روستاهای تنکابن به دنیا آمد و در روز عید غدیر سال 1124ق، در اصفهان از دنیا رفت. مقبره او در محله خاجو در جنب مقبره تخت فولاد، معروف است[۱].
شخصیت علمی و معنوی
محقق سبزواری در اجازهای که به وی داده در وصفش از کلمات «المولی الأجلّ العالم التقي...» استفاده کرده و علامه مجلسی در وصفش نوشته است: «المولی الفاضل التقي الزكي الألمعي اللوذعي». همچنین محقق خوانساری در «روضات الجنات»، از وی با عبارت: «العالم الربّاني و الفاضل الصمداني مولانا...»، استفاده کرده است. عبارت میرزا حسین نوری در «فيض القدسي في ترجمة العلامة المجلسي»، درباره او چنین است: «المحقق المدقق العلامة الفهامة المولی...». شیخ آقابزرگ تهرانی نیز در «طبقات أعلام الشيعة»، وی را «فقیه فیلسوف ادیب» خطاب کرده است[۲].
اساتید و مشایخ روایت
- محقق مولی محمدباقر سبزواری (فاضل سراب از او در سال 1081ق، اجازه دارد)؛
- شیخ علی بن شیخ محمد مشهدی؛
- مولی محمدعلی استرآبادی؛
- علامه محمدباقر مجلسی (فاضل سراب از او در سال 1072ق، اجازه دارد)؛
- مولی آقا حسین خوانساری[۳].
شاگردان
- شیخ زینالدین بن عینعلی خوانساری؛
- مولی محمدشفیع لاهیجی؛
- محمدصادق تنکابنی (فرزند سراب)؛
- محمدرضا تنکابنی (فرزند دیگر وی)؛
- سید محمدصادق بن محمدباقر حسینی[۴].
آثار
او تألیفات زیادی در قالب مصنفات و رسائل در فنون مختلف به دو زبان فارسی و عربی دارد. از آثار وی میتوان موارد زیر را برشمرد:
- سفينة النجاة، در علم کلام؛
- ضياء القلوب، در امامت به زبان فارسی؛
- رسالة الفائقة الرائقة في إثبات وجود الصانع القديم بالبرهان القاطع القويم؛
- رسالة حجية الأخبار و الإجماع؛
- رسالهای در عدم اعتبار رؤیت هلال قبل از زوال؛
- رسالهای در اصول دین؛
- رسالهای در فصول اذان و اقامه؛
- رسالهی در وجوب عینی نماز جمعه در زمان غیبت به عربی؛
- رسالهای در وجوب عینی نماز جمعه در زمان غیبت (که در رد رساله مولی عبدالله تونی بشروی در بیان نفی وجوب عینی نماز جمعه)، نوشته شده است؛
- رسالهای به زبان فارسی به امر استادش شیروانی، در رد بر رساله آقا جمال خوانساری در نفی عینیت وجوب نماز جمعه در زمان غیبت؛
- رسالهای به زبان فارسی، در رد بر رساله میرزا علیرضا تجلی در نفی وجوب عینی نماز جمعه؛
- تعلیقه بر زبدة البيان مقدس اردبیلی؛
- تعلیقه بر أصول المعالم شیخ حسن بن شهید ثانی؛
- تعلیقه بر ذخيرة المعاد استادش محقق سبزواری؛
- تعلیقه بر شرح لمعه؛
و...[۵].
پانویس
منابع مقاله
باقری، محمد، مقدمه کتاب «صلاة الجمعة»، اثر سراب تنکابنی، محمد بن عبدالفتاح، قسم الشؤون الفكرية و الثقافية في العتبة الحسينية المقدسة، کربلا ، 1433ق/2012م.