دیوان عراقی (نسخه جدید)

‏دیوان عراقی
پدیدآوران	عراقی، ابراهیم بن بزرگمهر (نويسنده)
ناشر	آدینه سبز
مکان نشر	ايران - تهران
سال نشر	مجلد1: 1393ش ,
شابک	‎978-600-6745-84-8
موضوع	شعر فارسي - قرن 7ق.
زبان	فارسي
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏

دیوان عراقی، اثر ابراهیم بن بزرگمهر عراقی (متوفی 688ق)، کتابی است منظوم از انتشارات آدینه سبز که در چاپ اول سال 1393ش به تعداد 1000 نسخه از آن چاپ شده است. چاپ‎ها و نسخه‌های متعددی از این دیوان به طبع رسیده است. نسخه حاضر، مقدمه‌ای سه‌صفحه‌ای دارد که در آن به‌صورت مختصر و مفید درباره شیخ فخرالدین ابراهیم بن بزرگمهر بن عبدالغفار همدانی معروف به فخرالدین عراقی و کمیجانی، و همچنین درباره سبک عراقی صحبت شده و نمونه‌هایی از سبک عراقی از عطار و حافظ و مولوی و سعدی و سنایی ارائه شده است. فهرست مطالب مختصری در ابتدای کتاب آورده شده که طبق آن ابتدا مقدمه کتاب آمده و سپس اشعار عراقی به ترتیب، غزلیات، قصائد، رباعیات، عشاق‎نامه یا ده‌نامه، ترجیعات، ترکیبات، مقطعات، مثلثات، و لمعات.

در مقدمه و همچنین متن کتاب، پاورقی‌ای مشاهده نشد. متن کتاب با فونت مناسب به چاپ رسیده و اندازه و نوع فونت مناسب و خواناست. مقدمه کتاب صفحه‌بندی نشده، یعنی شماره صفحات آن در زیر یا کنار یا بالای صفحه ذکر نشده است.

در بخشی از مقدمه که درباره سبک عراقی است می‌خوانیم: اساس سبک عراقی همان سبک خراسانی است با این تفاوت که در آن واژه‌های عربی فراوان‎تر شده و نیز به دلیل جابجایی مراکز قدرت و گسترش علوم در حوزه‌های آموزش علمی و فرهنگی شهرهای مختلف ایران، واژه‌های علمی و حکمی و در این سبک، قصیده بیشتر جای خود را به غزل، و سادگی و روانی، و استحکام جای خود را به لطافت و کثرت تشبیهات و تعبیرات و کنایات زیبا و تازه و درعین‌حال دقیق و باریک داد و واژه‌های عربی نیز فزونی گرفت. با ورود تصوف و عرفان در شعر، گویندگان عارفی چون سنایی، عطار، مولوی، حافظ و ده‌ها شاعر دیگر ظهور کردند. در ضمن مضامین اخلاقی و تربیتی و پند و اندرز جای مدایح مبالغه‌آمیز را گرفت.

معانی شعری در این شیوه‌ی تازه گذشته از مدح که با بزرگنمایی‌ها و فروتنی فراوان نسبت به ممدوح همراه است. هجو و هزل نیز هست که بیش از دوره‌ی قبل رواج می‌یابد، و کسانی مانند انوری و سوزنی سمرقندی و خاقانی هجوهای تند و هزل‎های بسیار می‌گویند.

عشق و عرفان و اخلاق از درون‎مایه‌های رایج در این سبک است. غزل که ابتدا انوری آن را به‌صورت یک نوع جدید ارائه می‌دهد، در شعر بیشتر شاعران این دوره آزمایش می‌شود. بااین‌همه اوج آن در غزل‎های سعدی و حافظ جلوه‌گر می‌شود.

منبع مقاله

مقدمه کتاب.

وابسته‌ها

دیوان عراقی

كلیات فخرالدین عراقی