موسوی گرمارودی، سید علی
| نام | موسوی گرمارودی، علی |
|---|---|
| نام های دیگر | |
| نام پدر | |
| متولد | 1320 هـ.ش |
| محل تولد | |
| رحلت | |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
| کد مولف | AUTHORCODE2714AUTHORCODE |
سيد على موسوى گرمارودى، شاعر معاصر، در 31 فروردين‌ماه 1320ش، در قم متولد شد. پدرش، سيد محمدعلى، از دانشمندان گرمارود الموت قزوين بود. سيد على از پنج‌سالگى تحصيلات مقدماتى را نزد پدر آغاز كرد. «قرآن»، «نصاب الصبيان» ابونصر فراهى، «گلستان» سعدى، «طاقديس» شيخ نراقى و گزيده‌هايى از «خمسه» نظامى را فراگرفت، سپس به دبستان ملى «باقريه» رفت. تحصيلات متوسطه را در دبيرستان «دين و دانش» - كه شهيد آيت‌الله بهشتى داير كرده بود - دنبال نمود و از محضر اساتيد برجسته‌اى چون على‌اصغر فقيهى، دكتر حسين اشراقى، شهيد دكتر مفتح، دكتر بزرگ‌نيا، دكتر مظاهر مصفا، دكتر شيمى، دكتر رضوانى و شهيد دكتر بهشتى بهره برد. در 1338ش، همراه پدر به مشهد رفت، مدت چهار سال در آنجا اقامت گزيد. او در حوزه علميه مشهد نزد حاج شيخ مجتبى قزوينى و شيخ محمدتقى اديب نيشابورى مشهور به اديب ثانى تلمذ كرد و كتاب‌هاى «سيوطى»، «مغنى» و «مطول» را خواند. همچنين منطق و مقدمات اصول و فقه را نزد مدرسان ديگر حوزه مشهد ازجمله مرحوم «نهنگ» و «واعظ طبسى» آموخت. مدت يك سال نيز در حوزه «فردوس» به تدريس پرداخت. سرانجام پس از بهره‌گيرى از اساتيد برجسته حوزه علميه مشهد، به قم بازگشت. با قيام 15 خردادماه 1342ش و دستگيرى امام خمينى(ره)، همراه پدر به تهران آمد و در دبيرستان «علوى» به تدريس پرداخت.
موسوى گرمارودى در 1345ش، به دانشكده حقوق دانشگاه تهران رفت و در رشته علوم قضايى مشغول تحصيل شد. در اين ايام با برخى از چهره‌هاى فعال سياسى چون شهيد رجايى و شهيد باهنر آشنا گرديد. در 1348ش، در مسابقه شعرى كه در مجله ادبى «يغما» به مناسبت آغاز پانزدهمين قرن بعثت برگزار شده بود، در زمينه «شعر نو» شركت كرد و منظومه «خاستگاه نور» را ارائه داد و رتبه اول را كسب كرد.
از 1348ش، به‌عنوان دبير در اداره آموزش و پرورش به كار پرداخت. همچنين در اداره برنامه‌ها در وزارت آموزش و پرورش «برنامه آئين نگارش كل كشور» را نوشت. مدتى نزد شهيد آيت‌الله مرتضى مطهرى «شرح منظومه» را آموخت. در 1352ش، به واسطه فعاليت‌هاى انقلابى عليه رژيم پهلوى، توسط ساواك دستگير شد و چهار سال به زندان افتاد. او پس از رهايى، شرح ماجراى دستگيرى و زندانى شدن خود را طى مقاله‌اى در روزنامه «كيهان» تحت عنوان «از دوزخ بگو» در 1357ش، منتشر كرد. او پس از آزادى، چاپ دوم مجموعه شعر «عبور» و سپس «سايه‌سار نخل ولايت» و آنگاه «سرود رگبار» را منتشر كرد.
گرمارودى تحصيلات خود را در مقطع فوق ليسانس در رشته ادبيات در دانشگاه تهران ادامه داد. پايان‌نامه او با عنوان «جوشش و كوشش در شعر» بود كه با راهنمايى استاد سيد ضياءالدين سجادى به انجام رسيد. بعد تحصيلات خود را در مقطع دكترا در همان دانشگاه پى گرفت و موفق به اخذ دانشنامه دكتراى ادبيات شد. موضوع رساله دكتراى وى، «زندگى و شعر اديب‌الممالك فراهانى» بود كه با راهنمايى دكتر سيد جعفر شهيدى به انجام رسيد. اين اثر بعدها به‌صورت كتاب منتشر شد و تاكنون نيز دو بار تجديد چاپ گرديده است.
دكتر موسوى گرمارودى با پيروزى انقلاب اسلامى، همراه طاهره صفارزاده، شاعر معاصر، «كانون فرهنگى نهضت اسلامى» را تأسيس كرد و به سمت دبيرى كانون منصوب شد. مدتى نيز سرپرست انتشارات فرانكلين و مدير عامل افست گرديد. حدود هشت ماه نيز مشاور فرهنگى و سخنگوى وزارت پست و تلگراف و تلفن شد. از 15 فروردين‌ماه 1359ش، با سمت مشاور مطبوعاتى و فرهنگى رئيس جمهور در دوران رياست جمهورى بنى‌صدر مشغول به كار گرديد، اما چند ماه بعد، از سمت مشاور مطبوعاتى استعفا داد. پس از فرار ابوالحسن بنى‌صدر، به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى بازگشت؛ زيرا كارمند رسمى آنجا بود. مدت دو سال بر اثر همكارى كه سابقاً با بنى‌صدر داشت، مورد آزار و اذيت قرار گرفت و خانه‌نشين شد. بعدها مجله ادبى «گلچرخ» را بنيان نهاد كه به‌طور ماهنامه انتشار مى‌يافت. از 1378 تا 1382ش، با سمت رايزن فرهنگى به تاجيكستان رفت.
تاكنون آثار ارزنده‌اى از اين شاعر و مترجم تواناى معاصر منتشر شده است كه از آن جمله مى‌توان به مجموعه شعرهاى «چمن لاله»، «خط خون»، «تا ناكجا» (اين اثر به زبان ايتاليايى ترجمه شده است)، «دستچين»، «باران اخم»، «گزيده شعر نيستان»، «سرود رگبار»، «در فصل مردن سرخ»، «چمن لاله»، «خط خون»، «آغاز روشنايى آيينه»، «گوشواره عرش»، «تا محراب آن دو ابرو»، «برآشفتن گيسوى تاك»، «سفر به فطرت گل‌سنگ»، «پيوند زيتون بر شاخه ترنج»، «خواب ارغوانى» و «ما كجا، آن خوب، آن زيبا كجا» و تأليف كتاب‌هاى «غوطه در مهتاب: بررسى و نقد شعر 32 شاعر معاصر»، «شعر و زندگى اديب‌الممالك فراهانى»، «از ساقه تا صدر»، «دگرخند: بررسى طنز و هزل و هجو در ادب فارسى»، «زندگانى حاج شيخ محمدتقى بافقى» و داستان‌هاى «پرتو انسان‌ها» (2 جلد)، «در مسلخ عشق»، «صليب نخل»، «داستان پيامبران» (2 جلد) و ترجمه كتاب‌هاى «در كرانه با دريا»، «منشور دادگرى»، «قرآن مجيد» و «صحيفه سجاديه» و ده‌ها مقاله سودمند در نشريات مختلف اشاره كرد.
دكتر گرمارودى كتاب‌هاى «با دل شير»، «بابا تاريخ»، «نواب صفوى»، «مرد خوش‌دل»، «هر كه نان از عمل خويش خورد»، «آموزش دين»، «يونس(ع)»، «زكرياى رازى» و «داستان حضرت نوح(ع)» را براى نوجوانان تأليف كرده است. استاد بهاءالدين خرمشاهى نيز در 1375ش، گزينه پنجاه شعر او را با مقدمه‌اى مفصل به چاپ رساند.
انجمن آثار و مفاخر فرهنگى به پاس سال‌ها فعاليت علمى و فرهنگى وى، طى برگزارى مراسم بزرگداشتى در اول شهريورماه 1390 ايشان را به‌عنوان يكى از مفاخر ايران‌زمين معرفى كرد و لوح تقديرى همراه با نشان زرين انجمن به استاد اهدا نمود.
منابع مقاله
سايت انجمن آثار و مفاخر فرهنگى در تاريخ 18 تيرماه 1392 به آدرس: http://anjom.ir/component/content/article/8/658-bozorgdashtmusavigarmarudi1.html.