لطائف الاعلام في اشارات أهل الإلهام: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (Hbaghizadeh@noornet.net صفحهٔ لطائف الإعلام في اشارات أهل الإلهام را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به لطائف الاعلام في اشارات أهل الإلهام منتقل ک...)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۹: خط ۳۹:
|-class='articleCode'
|-class='articleCode'
|کد اتوماسیون  
|کد اتوماسیون  
|data-type='automationCode'|10434
|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE10434AUTOMATIONCODE
|}
|}
</div>
</div>
خط ۴۷: خط ۴۷:




«لطائف الإعلام في إشارات أهل الإلهام»، تأليف ملا عبدالرزاق كاشانى (قاشانى) (متوفى 736ق)، از اكابر صوفيه قرن هشتم هجرى قمرى است. وى نگارش كتابى مشتمل بر مهم‌ترين مصطلحات صوفيه و الفاظ و القاب مورد توافق آنها را انگيزه خود از نگارش كتاب دانسته است (مقدمه محقق، ص23).
«لطائف الإعلام في إشارات أهل الإلهام»، تأليف ملا عبدالرزاق كاشانى (قاشانى) (متوفى 736ق)، از اكابر صوفيه قرن هشتم هجرى قمرى است. وى نگارش كتابى مشتمل بر مهم‌ترين مصطلحات صوفيه و الفاظ و القاب مورد توافق آنها را انگيزه خود از نگارش كتاب دانسته است <ref>مقدمه محقق، ص23</ref>.


احمد عبدالرحيم سايح، توفيق على وهبه و عامر نجار بر كتاب مقدمه زده و كار تحقيق و تصحيح آن را به انجام رسانده‌اند. برخى اين كتاب را به ابن عربى نسبت داده‌اند؛ درحالى‌كه كتاب ابن عربى، غير از اين كتاب است و «الإعلام بإشارات أهل الإفهام» نام دارد (ر.ك: مقدمه مصحح، ص14؛ صلواتى، فضل‌الله، ص49).
احمد عبدالرحيم سايح، توفيق على وهبه و عامر نجار بر كتاب مقدمه زده و كار تحقيق و تصحيح آن را به انجام رسانده‌اند. برخى اين كتاب را به ابن عربى نسبت داده‌اند؛ درحالى‌كه كتاب ابن عربى، غير از اين كتاب است و «الإعلام بإشارات أهل الإفهام» نام دارد <ref>ر.ك: مقدمه مصحح، ص14؛ صلواتى، فضل‌الله، ص49</ref>.


== ساختار ==
== ساختار ==




اين اثر دو جلدى، مشتمل بر مقدمه محقق، مقدمه مؤلف و متن اثر است. در متن اثر حدود 1700 اصطلاح (مقدمه محقق، ص13)، بر اساس حروف الفبا مرتّب شده است؛ به‌نحوى كه هريك از حروف، يك باب را تشكيل مى‌دهد. در هر باب، حروف اوّل و دوم به ترتيب الفبايى رديف شده است. همچنين تمامى اصطلاحات در آغاز كتاب بدون توضيح و شرح ذكر شده‌اند.
اين اثر دو جلدى، مشتمل بر مقدمه محقق، مقدمه مؤلف و متن اثر است. در متن اثر حدود 1700 اصطلاح <ref>مقدمه محقق، ص13</ref>، بر اساس حروف الفبا مرتّب شده است؛ به‌نحوى كه هريك از حروف، يك باب را تشكيل مى‌دهد. در هر باب، حروف اوّل و دوم به ترتيب الفبايى رديف شده است. همچنين تمامى اصطلاحات در آغاز كتاب بدون توضيح و شرح ذكر شده‌اند.


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==




ملاّ عبدالرزاق كاشانى به دليل تجربه زيادى كه در متون عرفانى داشت و با اصطلاحات و اشارات آنها به‌خوبى آشنا بود، پس از اتمام شرح كتاب «منازل السائرين» و شرح «فصوص الحكم» ابن عربى و تأويلات قرآن كريم، به درخواست عالمان علوم رسمى كه آشنايى چندانى با اين اصطلاحات نداشتند، اقدام به شرح اصطلاحاتى نمود كه در كتب مذكور بيان نشده بود و اين اثر همان اصطلاحات صوفيه كاشانى است. اين عارف بزرگ، فرهنگ اصطلاحات ديگرى را تدوين نمود كه به نظر خودش مشتمل بر اسرار علوم لدنى و معارف ربّانى و مسائل غامض است كه تنها كمّل و مقربين، آن هم به توفيق الهى، قادر به فهم آن خواهند بود. وى در «لطائف الإعلام في إشارات أهل الإلهام» كه در «كشف الظنون» با نام أهل الإفهام ضبط شده، در يك حوزه‌ى گسترده به شرح و تفصيل اصطلاحات كتب عرفانى خويش و ديگر عرفا مى‌پردازد؛ به‌طورى كه صاحب «الذريعة»، اصطلاحات صوفيه كاشانى را مختصرى از «لطائف الإعلام» مى‌داند، امّا لطائف با همه گستردگى‌اش، تنها به شرح واژه‌هاى كليدى و مهم مى‌پردازد (ر.ك: صلواتى، فضل‌الله، ص49).
ملاّ عبدالرزاق كاشانى به دليل تجربه زيادى كه در متون عرفانى داشت و با اصطلاحات و اشارات آنها به‌خوبى آشنا بود، پس از اتمام شرح كتاب «منازل السائرين» و شرح «فصوص الحكم» ابن عربى و تأويلات قرآن كريم، به درخواست عالمان علوم رسمى كه آشنايى چندانى با اين اصطلاحات نداشتند، اقدام به شرح اصطلاحاتى نمود كه در كتب مذكور بيان نشده بود و اين اثر همان اصطلاحات صوفيه كاشانى است. اين عارف بزرگ، فرهنگ اصطلاحات ديگرى را تدوين نمود كه به نظر خودش مشتمل بر اسرار علوم لدنى و معارف ربّانى و مسائل غامض است كه تنها كمّل و مقربين، آن هم به توفيق الهى، قادر به فهم آن خواهند بود. وى در «لطائف الإعلام في إشارات أهل الإلهام» كه در «كشف الظنون» با نام أهل الإفهام ضبط شده، در يك حوزه‌ى گسترده به شرح و تفصيل اصطلاحات كتب عرفانى خويش و ديگر عرفا مى‌پردازد؛ به‌طورى كه صاحب «الذريعة»، اصطلاحات صوفيه كاشانى را مختصرى از «لطائف الإعلام» مى‌داند، امّا لطائف با همه گستردگى‌اش، تنها به شرح واژه‌هاى كليدى و مهم مى‌پردازد <ref>ر.ك: صلواتى، فضل‌الله، ص49</ref>.


كتاب لطائف الإعلام، به‌وضوح حكايت از تعبير، تبويب و تنظيم در تأليف دارد و نيز از گستردگى علمى مؤلف و وقوف كامل او در تبيين اصطلاحات عرفانى خبر مى‌دهد. وى در اين كتاب از اعتقاد محكم خويش به شريعت سخن مى‌گويد، برخلاف برخى از عارفان كه با داشتن حقيقت، اعتنايى به شريعت نمى‌كنند. وى حتّى علم شريعت را قشرى براى علم طريقت و عهده‌دار صيانت از علم طريقت مى‌داند و طريق صاحب طريقتى را كه حق شريعت را ادا نكرده باشد، هوس‌آلود و مشحون از وسوسه مى‌داند (ر.ك: همان، ص50-49).
كتاب لطائف الإعلام، به‌وضوح حكايت از تعبير، تبويب و تنظيم در تأليف دارد و نيز از گستردگى علمى مؤلف و وقوف كامل او در تبيين اصطلاحات عرفانى خبر مى‌دهد. وى در اين كتاب از اعتقاد محكم خويش به شريعت سخن مى‌گويد، برخلاف برخى از عارفان كه با داشتن حقيقت، اعتنايى به شريعت نمى‌كنند. وى حتّى علم شريعت را قشرى براى علم طريقت و عهده‌دار صيانت از علم طريقت مى‌داند و طريق صاحب طريقتى را كه حق شريعت را ادا نكرده باشد، هوس‌آلود و مشحون از وسوسه مى‌داند <ref>ر.ك: همان، ص50-49</ref>.


درباره اين اثر چند نكته گفتنى است:
درباره اين اثر چند نكته گفتنى است:
خط ۷۹: خط ۷۹:
7. مؤلّف گاهى يك اصطلاح را با يك اشاره بيان مى‌كند و زمانى در سطر واحد و يا چند سطر از آن سخن مى‌گويد و گاهى در چندين صفحه، آن را مورد بحث قرار مى‌دهد و معمولاً تفصيل گفتار خود را با كلماتى چون «و تقريره» و «تقرير ذلك» آغاز مى‌كند.
7. مؤلّف گاهى يك اصطلاح را با يك اشاره بيان مى‌كند و زمانى در سطر واحد و يا چند سطر از آن سخن مى‌گويد و گاهى در چندين صفحه، آن را مورد بحث قرار مى‌دهد و معمولاً تفصيل گفتار خود را با كلماتى چون «و تقريره» و «تقرير ذلك» آغاز مى‌كند.


8. كاشانى در برخى موارد در بيان اصطلاحات به كلمات اساطين فن، توسّل جسته و بعد از آن وجوه احتمالى بيانات بزرگان را مطرح مى‌كند؛ براى مثال در اصطلاح 9611 (الفقير) گفتارى را از مظفر القرميسى در مورد فقر مطرح مى‌كند، آنگاه از شش برداشت احتمالى آن سخن مى‌گويد (ر.ك: همان، ص51-50).
8. كاشانى در برخى موارد در بيان اصطلاحات به كلمات اساطين فن، توسّل جسته و بعد از آن وجوه احتمالى بيانات بزرگان را مطرح مى‌كند؛ براى مثال در اصطلاح 9611 (الفقير) گفتارى را از مظفر القرميسى در مورد فقر مطرح مى‌كند، آنگاه از شش برداشت احتمالى آن سخن مى‌گويد <ref>ر.ك: همان، ص51-50</ref>.


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
خط ۸۶: خط ۸۶:
فهرست اجمالى ابواب و فهرست تفصيلى مصطلحات، در انتهاى جلد دوم آمده است. اختلاف نسخه‌ها و همچنين مطالبى كه نياز به ارجاع داشته، به نام منابع و مصادرشان در پاورقى‌هاى كتاب بدون ذكر صفحه اشاره شده است.
فهرست اجمالى ابواب و فهرست تفصيلى مصطلحات، در انتهاى جلد دوم آمده است. اختلاف نسخه‌ها و همچنين مطالبى كه نياز به ارجاع داشته، به نام منابع و مصادرشان در پاورقى‌هاى كتاب بدون ذكر صفحه اشاره شده است.


==پانويس ==
<references />
== منابع مقاله ==
== منابع مقاله ==


1. مقدمه و متن كتاب.
1. مقدمه و متن كتاب.
۵۳٬۳۲۷

ویرایش