ترجمه آموزی قرآن کریم: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۲ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ی‎ت' به 'ی‌ت'
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ر' به 'ی‌ر')
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ت' به 'ی‌ت')
خط ۲۷: خط ۲۷:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
مؤلف در مقدمه به اهمیت ترجمه آموزی قرآن کریم سخن به میان آورده و این موضوع را از ضروری‎ترین مباحثی معرفی می‌کند که حوزه و دانشگاه باید آن را در خلال مباحث علوم قرآنی بگنجانند تا اینکه به‎واسطه پرورش محققانی در این بخش ضعف موجود در ترجمه‎های کنونی مرتفع شود<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص7</ref>.
مؤلف در مقدمه به اهمیت ترجمه آموزی قرآن کریم سخن به میان آورده و این موضوع را از ضروری‌ترین مباحثی معرفی می‌کند که حوزه و دانشگاه باید آن را در خلال مباحث علوم قرآنی بگنجانند تا اینکه به‎واسطه پرورش محققانی در این بخش ضعف موجود در ترجمه‎های کنونی مرتفع شود<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص7</ref>.


در ادامه نگارنده بیان می‎دارد که این اثر کم‎حجم، تنها جنبه یادآوری‎های ترجمه آموزی در حوزه پراهمیت فن ترجمه قرآن کریم را دارد، وگرنه شرح و بسط ریزه‎کاری‎های این فن بیش از آنکه به نوشتار درآید باید به‎صورت عملی در کلاس‎های آموزش قرآن کریم به‎صورت اساسی در قالب عرضه ترجمه آیه به آیه و بحث و گفتگو در جزئیات نکات صرفی، نحوی، بلاغی و ارائه قالب درست و استوار زبان مقصد برای زبان مبدأ در جمع ترجمه آموزان شکل عینی و کاربردی پیدا کند<ref>ر.ک: همان، ص7-8</ref>.
در ادامه نگارنده بیان می‎دارد که این اثر کم‎حجم، تنها جنبه یادآوری‎های ترجمه آموزی در حوزه پراهمیت فن ترجمه قرآن کریم را دارد، وگرنه شرح و بسط ریزه‎کاری‎های این فن بیش از آنکه به نوشتار درآید باید به‎صورت عملی در کلاس‎های آموزش قرآن کریم به‎صورت اساسی در قالب عرضه ترجمه آیه به آیه و بحث و گفتگو در جزئیات نکات صرفی، نحوی، بلاغی و ارائه قالب درست و استوار زبان مقصد برای زبان مبدأ در جمع ترجمه آموزان شکل عینی و کاربردی پیدا کند<ref>ر.ک: همان، ص7-8</ref>.
خط ۳۵: خط ۳۵:
مبحث بعد پیرامون عناصر ترجمه است که دارای دو بخش عنصر ادب و هنر است. عنصر ادب به معنای آگاهی از علوم ادبی، مانند صرف و نحو و لغت است و عنصر هنر آگاهی از علوم بلاغی است، مانند معانی و بیان و بدیع؛ که چنین علومی به دست نمی‎آید جز از راه ممارست و بهره‎گیری از اساتید بزرگ این فنون<ref>ر.ک: متن کتاب، ص10-11</ref>.
مبحث بعد پیرامون عناصر ترجمه است که دارای دو بخش عنصر ادب و هنر است. عنصر ادب به معنای آگاهی از علوم ادبی، مانند صرف و نحو و لغت است و عنصر هنر آگاهی از علوم بلاغی است، مانند معانی و بیان و بدیع؛ که چنین علومی به دست نمی‎آید جز از راه ممارست و بهره‎گیری از اساتید بزرگ این فنون<ref>ر.ک: متن کتاب، ص10-11</ref>.


او می‌گوید: ترجمه را می‎توان به پنج نوع ترجمه تقسیم کرد:
او می‌گوید: ترجمه را می‌توان به پنج نوع ترجمه تقسیم کرد:
# ترجمه تحت‎اللفظی؛
# ترجمه تحت‎اللفظی؛
# ترجمه تطبیقی؛
# ترجمه تطبیقی؛
خط ۷۶: خط ۷۶:
ترجمه صحیح و دقیق واژگان مترادف از دیگر موارد حائز اهمیت در ترجمه قرآن کریم است؛ ترادف و هم معنایی چند واژه به یک معنا در زبان عربی و قرآن کریم در نگاه عالمان اصول فقه از امور اختلافی است که برخی قائل به ترادف الفاظ و برخی منکر ترادف آن هستند که البته ریشه اختلاف‎نظرها درباره ترادف لغات به فرق گذاشتن میان اسم و صفت برمی‌گردد. با توجه به این نکته در ترجمه آیات آنگاه‎که با الفاظ به‎ظاهر مترادف مواجه می‎شویم باید برای هر واژه‎ای معادل مناسب آن را بیاوریم<ref>ر.ک: همان، ص26-27</ref>.
ترجمه صحیح و دقیق واژگان مترادف از دیگر موارد حائز اهمیت در ترجمه قرآن کریم است؛ ترادف و هم معنایی چند واژه به یک معنا در زبان عربی و قرآن کریم در نگاه عالمان اصول فقه از امور اختلافی است که برخی قائل به ترادف الفاظ و برخی منکر ترادف آن هستند که البته ریشه اختلاف‎نظرها درباره ترادف لغات به فرق گذاشتن میان اسم و صفت برمی‌گردد. با توجه به این نکته در ترجمه آیات آنگاه‎که با الفاظ به‎ظاهر مترادف مواجه می‎شویم باید برای هر واژه‎ای معادل مناسب آن را بیاوریم<ref>ر.ک: همان، ص26-27</ref>.


در بخش بعدی، قاعده تضمین و احتباک مورد بررسی قرار گرفته است. تضمین به این معناست که گاه در یک کلمه معنای کلمه دیگر را می‌گنجانند و اصطلاحاً آن را اشراب می‌کنند تا یک کلمه حامل دو معنا باشد؛ و احتباک به معنای استحکام بخشیدن، استوار نمودن و بافتن است و در اصطلاح فنون بلاغی یکی از انواع حذف به شمار می‎آید که می‎تواند در ترجمه و تفسیر نقش به سزایی داشته باشد‎<ref>ر.ک: همان، ص27-33</ref>.
در بخش بعدی، قاعده تضمین و احتباک مورد بررسی قرار گرفته است. تضمین به این معناست که گاه در یک کلمه معنای کلمه دیگر را می‌گنجانند و اصطلاحاً آن را اشراب می‌کنند تا یک کلمه حامل دو معنا باشد؛ و احتباک به معنای استحکام بخشیدن، استوار نمودن و بافتن است و در اصطلاح فنون بلاغی یکی از انواع حذف به شمار می‎آید که می‌تواند در ترجمه و تفسیر نقش به سزایی داشته باشد‎<ref>ر.ک: همان، ص27-33</ref>.


نگارنده در بخش بعد به موضوع لغزشگاه‎های مترجمان می‌پردازد. لغزش‎ها در ترجمه مترجمان کم‎وبیش به خاطر عدم‎تشخیص فعل لازم از متعدی، عدم شناخت محذوفات، بی‎توجهی به ساختار صرفی کلمات، ترجمه تحت‎اللفظی شماری از اصطلاحات قرآنی، عدم‎تشخیص معلوم از مجهول، ناتوانی از آوردن معادل‎های صحیح، ضعف در نکات نحوی و ترکیب صحیح آیات، ناآگاهی از مرجع ضمیر، شناخت ناکافی از صفت و موصوف و سایر ریزه‎کاری‎هایی که در ضمن تطبیق یک ترجمه بر متن دانسته می‎شود<ref>ر.ک: همان، ص35-39</ref>.
نگارنده در بخش بعد به موضوع لغزشگاه‎های مترجمان می‌پردازد. لغزش‎ها در ترجمه مترجمان کم‎وبیش به خاطر عدم‎تشخیص فعل لازم از متعدی، عدم شناخت محذوفات، بی‌توجهی به ساختار صرفی کلمات، ترجمه تحت‎اللفظی شماری از اصطلاحات قرآنی، عدم‎تشخیص معلوم از مجهول، ناتوانی از آوردن معادل‎های صحیح، ضعف در نکات نحوی و ترکیب صحیح آیات، ناآگاهی از مرجع ضمیر، شناخت ناکافی از صفت و موصوف و سایر ریزه‎کاری‎هایی که در ضمن تطبیق یک ترجمه بر متن دانسته می‎شود<ref>ر.ک: همان، ص35-39</ref>.


نویسنده پس از ذکر ملزومات ترجمه صحیح و دقیق، در ادامه به ذکر منابع موردنیاز برای یک ترجمه کامل می‌پردازد. منابع موردنیاز برای ترجمه قرآن کریم سه بخش است:
نویسنده پس از ذکر ملزومات ترجمه صحیح و دقیق، در ادامه به ذکر منابع موردنیاز برای یک ترجمه کامل می‌پردازد. منابع موردنیاز برای ترجمه قرآن کریم سه بخش است:
خط ۹۲: خط ۹۲:
# [[تاج العروس من جواهر القاموس]]، نوشته [[مرتضی زبیدی، محمد|محمد مرتضی حسینی زبیدی حنفی]].
# [[تاج العروس من جواهر القاموس]]، نوشته [[مرتضی زبیدی، محمد|محمد مرتضی حسینی زبیدی حنفی]].


منابع تفسیری: مراجعه مستمر به منابع تفسیری یکی از ضروری‎ترین کارهای مترجم است که مؤلف به اهم منابع تفسیری اشاره می‌کند، همچون:
منابع تفسیری: مراجعه مستمر به منابع تفسیری یکی از ضروری‌ترین کارهای مترجم است که مؤلف به اهم منابع تفسیری اشاره می‌کند، همچون:
# [[الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل و عيون الأقاويل في وجوه التأويل|تفسیر کشاف زمخشری]].
# [[الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل و عيون الأقاويل في وجوه التأويل|تفسیر کشاف زمخشری]].
# [[مجمع البيان في تفسير القرآن|تفسیر مجمع‎البیان طبرسی]].
# [[مجمع البيان في تفسير القرآن|تفسیر مجمع‎البیان طبرسی]].
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش