طهارة النساء في أحكام الدماء: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۱ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'می‎ک' به 'می‌ک'
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ش' به 'ی‌ش')
جز (جایگزینی متن - 'می‎ک' به 'می‌ک')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۴۹: خط ۴۹:
[[صفاتی، زهره|بانو صفاتی]] حقایق و احکام و ظرایف مطالب را از آیات و روایات استنباط کرده است. وی هیچ روایتی را پیرامون این مباحث ذکر نکرده مگر آن‎که آن را از حیث سند و دلالت و درایت مورد بحث و تحلیل قرار داده است. سپس مباحثش را با سخنان بسیاری از فقهای عظام متقدم متأخر و معاصر مقایسه کرده است<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>‎.
[[صفاتی، زهره|بانو صفاتی]] حقایق و احکام و ظرایف مطالب را از آیات و روایات استنباط کرده است. وی هیچ روایتی را پیرامون این مباحث ذکر نکرده مگر آن‎که آن را از حیث سند و دلالت و درایت مورد بحث و تحلیل قرار داده است. سپس مباحثش را با سخنان بسیاری از فقهای عظام متقدم متأخر و معاصر مقایسه کرده است<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>‎.


نویسنده در مقدمه کتاب سبب پرداختن به احکام نساء را این‎گونه تشریح می‎کند: از زمانی که توفیق کسب انوار علوم اهل‎بیت(ع) را یافتم، ذهنم به موضوعات متعلق به احکام نساء مشغول شد. این موضوعات در موارد مختلفی بود و البته ابتلای به احکام باب طهارت از موارد دیگر بیشتر بود و می‎توان گفت که احکام دماء ثلاثه در باب طهارت بیشترین اشکال و پیچیدگی را داشت... بسیاری از زنان را مشاهده کردم که در ذهنشان سؤالات و ابهاماتی در محدوده فهم احکام متعلق به دماء ثلاثه جلوه می‎کرد؛ و گاه جواب به دلیل روشن نبودن موضوع سؤال به شکل احتیاط یا احتمالی مبهم مطرح می‌شد و در نتیجه در مقام عمل با برخی مشکلات مواجه می‌شدیم. گاه نیز زنان، جرئت طرح سؤالاتشان را از فقهای مرد به جهت حالت حیا یا خجالت نداشتند. از اینجا این بارقه الهی به ذهنم خطور کرد و تصمیم به نگارش فقه استدلالی در باب طهارت مختص به احکام دماء ثلاثه گرفتم... و به همین دلیل شروع به تدریس این احکام به شکل درس خارج فقه بر اساس مسائل کتاب «عروة الوثقی» گرفتم و تدوین این دروس تدوین و به شکل کتاب به اتمام رسید<ref>ر.ک: مقدمه شارح، ص13</ref>‎.
نویسنده در مقدمه کتاب سبب پرداختن به احکام نساء را این‎گونه تشریح می‌کند: از زمانی که توفیق کسب انوار علوم اهل‎بیت(ع) را یافتم، ذهنم به موضوعات متعلق به احکام نساء مشغول شد. این موضوعات در موارد مختلفی بود و البته ابتلای به احکام باب طهارت از موارد دیگر بیشتر بود و می‎توان گفت که احکام دماء ثلاثه در باب طهارت بیشترین اشکال و پیچیدگی را داشت... بسیاری از زنان را مشاهده کردم که در ذهنشان سؤالات و ابهاماتی در محدوده فهم احکام متعلق به دماء ثلاثه جلوه می‌کرد؛ و گاه جواب به دلیل روشن نبودن موضوع سؤال به شکل احتیاط یا احتمالی مبهم مطرح می‌شد و در نتیجه در مقام عمل با برخی مشکلات مواجه می‌شدیم. گاه نیز زنان، جرئت طرح سؤالاتشان را از فقهای مرد به جهت حالت حیا یا خجالت نداشتند. از اینجا این بارقه الهی به ذهنم خطور کرد و تصمیم به نگارش فقه استدلالی در باب طهارت مختص به احکام دماء ثلاثه گرفتم... و به همین دلیل شروع به تدریس این احکام به شکل درس خارج فقه بر اساس مسائل کتاب «عروة الوثقی» گرفتم و تدوین این دروس تدوین و به شکل کتاب به اتمام رسید<ref>ر.ک: مقدمه شارح، ص13</ref>‎.


وی سپس شیوه حل معضلات در استنباط احکام در دماء ثلاثه را این‎گونه توضیح می‎دهد: «چه‎بسا در عملیات استنباط فقهی با پیچیدگی و معضلاتی از قبیل تعارض روایات و عدم‎کفایت دلالت روایت و اشکال سندی مواجه می‌شدیم. در این موارد اقدام به حل تعارض کرده و گاه از مؤیداتی از اصول لفظیه یا عملیه برای حل این مسئله استفاده می‎کردیم و چون مشکلات مسائل نساء غالباً ً به شناخت یا تشخیص موضوع تعلق می‎گیرد و ازآنجاکه تعیین موضوع به عهده عرف است و از سوی دیگر تفکیک موضوع از حکم و صدور حکم شرعی کار فقیه است، به همین جهت در موارد لازم، برای تشخیص موضوع علمی این مسائل، بحث را با زنان متخصص در این موضوع مطرح و نکات علمی دقیقی را برای تشخیص موضوع به‎دست آوردیم. لازم به ذکر است که احکام باب طهارت نساء ازآنجاکه با عباداتی چون نماز و روزه و حج مرتبط است، در آن حکم به احتیاط می‌شود. مشخص است که حکم به احتیاط نیاز به دلیل خاص دارد و با نبود آن حکم مذکور مجاز نیست و چه‎بسا گاه در دایره احکام حرجی وارد می‌شود که شارع آن را نمی‎پذیرد. در این مجموعه سعی کردیم که موارد احتیاط فاقد دلیل را بیان و احکامی که مترتب بر آن است را از دایره حرج خارج کنیم»<ref>ر.ک: همان، ص14-13</ref>‎.
وی سپس شیوه حل معضلات در استنباط احکام در دماء ثلاثه را این‎گونه توضیح می‎دهد: «چه‎بسا در عملیات استنباط فقهی با پیچیدگی و معضلاتی از قبیل تعارض روایات و عدم‎کفایت دلالت روایت و اشکال سندی مواجه می‌شدیم. در این موارد اقدام به حل تعارض کرده و گاه از مؤیداتی از اصول لفظیه یا عملیه برای حل این مسئله استفاده می‌کردیم و چون مشکلات مسائل نساء غالباً ً به شناخت یا تشخیص موضوع تعلق می‎گیرد و ازآنجاکه تعیین موضوع به عهده عرف است و از سوی دیگر تفکیک موضوع از حکم و صدور حکم شرعی کار فقیه است، به همین جهت در موارد لازم، برای تشخیص موضوع علمی این مسائل، بحث را با زنان متخصص در این موضوع مطرح و نکات علمی دقیقی را برای تشخیص موضوع به‎دست آوردیم. لازم به ذکر است که احکام باب طهارت نساء ازآنجاکه با عباداتی چون نماز و روزه و حج مرتبط است، در آن حکم به احتیاط می‌شود. مشخص است که حکم به احتیاط نیاز به دلیل خاص دارد و با نبود آن حکم مذکور مجاز نیست و چه‎بسا گاه در دایره احکام حرجی وارد می‌شود که شارع آن را نمی‎پذیرد. در این مجموعه سعی کردیم که موارد احتیاط فاقد دلیل را بیان و احکامی که مترتب بر آن است را از دایره حرج خارج کنیم»<ref>ر.ک: همان، ص14-13</ref>‎.


سپس به مواردی اشاره می‎کند که ابتلای به آن بیشتر و حکمش ابهام دارد:
سپس به مواردی اشاره می‌کند که ابتلای به آن بیشتر و حکمش ابهام دارد:
# بلوغ و مراتبش، بلوغ در عبادت و بلوغ نکاح و بلوغ در معاملات؛
# بلوغ و مراتبش، بلوغ در عبادت و بلوغ نکاح و بلوغ در معاملات؛
# مرحله یائسگی و اینکه ممکن است که زن بعد از پنجاه سالگی خون ببیند و حیض ممکن است؛
# مرحله یائسگی و اینکه ممکن است که زن بعد از پنجاه سالگی خون ببیند و حیض ممکن است؛
خط ۶۰: خط ۶۰:
# بحث از کیفیت امکان خروج خون حیض از غیر محل اصلی؛
# بحث از کیفیت امکان خروج خون حیض از غیر محل اصلی؛
# تشخیص انواع خون حیض از استحاضه و خون جراحت و زخم و مانند آن و بیان معیار تشخیص آن‎ها؛
# تشخیص انواع خون حیض از استحاضه و خون جراحت و زخم و مانند آن و بیان معیار تشخیص آن‎ها؛
# تفکیک روایات وارده در باب استحاضه و توضیح موارد استحاضه و بیان اینکه آنچه گفته می‌شود که زنان بعد از پنجاه سالگی تنها خون استحاضه مشاهده می‎کنند نه حیض، اساس و پایه‎ای ندارد<ref>ر.ک: همان، ص15-14</ref>‎.
# تفکیک روایات وارده در باب استحاضه و توضیح موارد استحاضه و بیان اینکه آنچه گفته می‌شود که زنان بعد از پنجاه سالگی تنها خون استحاضه مشاهده می‌کنند نه حیض، اساس و پایه‎ای ندارد<ref>ر.ک: همان، ص15-14</ref>‎.


شارح به شیوه‎ای استدلالی و متین عبارات عروه را شرح کرده است؛ به‎عنوان‎مثال وجوب غسل بر نفساء را از ضروریات دین دانسته که در روایات متعددی به آن تصریح شده است. وی در این رابطه به حدیث سماعه از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] که غسل را بر نفساء واجب دانسته و خبر ابن عمار از آنحضرت که غسل در سفر را بر نفساء واجب ندانسته استناد کرده است. سپس روایت دوم را حمل بر حالت عذر کرده که تکلیف را تا زمان ارتفاع عذر به تأخیر می‎اندازد نه این‎که غسل بر نفساء در سفر واجب نباشد. سپس کلام شیخ حر عاملی در وسائل الشیعه را نیز بر سخن خود شاهد می‎آورد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص537</ref>‎.
شارح به شیوه‎ای استدلالی و متین عبارات عروه را شرح کرده است؛ به‎عنوان‎مثال وجوب غسل بر نفساء را از ضروریات دین دانسته که در روایات متعددی به آن تصریح شده است. وی در این رابطه به حدیث سماعه از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] که غسل را بر نفساء واجب دانسته و خبر ابن عمار از آنحضرت که غسل در سفر را بر نفساء واجب ندانسته استناد کرده است. سپس روایت دوم را حمل بر حالت عذر کرده که تکلیف را تا زمان ارتفاع عذر به تأخیر می‎اندازد نه این‎که غسل بر نفساء در سفر واجب نباشد. سپس کلام شیخ حر عاملی در وسائل الشیعه را نیز بر سخن خود شاهد می‎آورد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص537</ref>‎.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش