قرآن کریم (مترجم ناشناخته (قرن دهم)): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۵: خط ۴۵:




ترجمه‌هاى قرآن به فارسى و فرهنگ‌نامه‌هاى عربى به فارسى، از ديدگاه فرهنگ‌نگارى و زبان‌شناسى، در مقايسه با ديگر متون فارسى، ارزشى دوچندان دارند. بيشتر واژه‌هاى فارسى در اين نوشته‌ها در برابر واژه‌هاى قرآنى و عربى قرار گرفته‌اند؛ ازاين‌رو، دريافت معنى درست و دقيق آنها آسان‌تر مى‌شود. همچنين، گستردگى و تنوع كاربردى واژگان حوزه‌ها و دوره‌هاى گوناگون زبانى در اين متون به اندازه‌اى است كه بررسى و شناخت ساختار واژگان زبان فارسى از ديدگاه تاريخى، بى‌مراجعه به آنها امكان‌پذير نيست.
'''قرآن کریم (مترجم ناشناخته (قرن دهم))''' ترجمه‌هاى قرآن به فارسى و فرهنگ‌نامه‌هاى عربى به فارسى، از ديدگاه فرهنگ‌نگارى و زبان‌شناسى، در مقايسه با ديگر متون فارسى، ارزشى دوچندان دارند. بيشتر واژه‌هاى فارسى در اين نوشته‌ها در برابر واژه‌هاى قرآنى و عربى قرار گرفته‌اند؛ ازاين‌رو، دريافت معنى درست و دقيق آنها آسان‌تر مى‌شود. همچنين، گستردگى و تنوع كاربردى واژگان حوزه‌ها و دوره‌هاى گوناگون زبانى در اين متون به اندازه‌اى است كه بررسى و شناخت ساختار واژگان زبان فارسى از ديدگاه تاريخى، بى‌مراجعه به آنها امكان‌پذير نيست.


بايد گفت كه شناخت ما از گونه‌هاى چندگانه زبان فارسى اساسا با بررسى ترجمه‌هاى قرآن به فارسى شكل گرفته است و بر شالوده همين ترجمه‌هاى قرآن و فرهنگ‌نامه‌هاى عربى - فارسى است كه توانسته‌ايم به حوزه‌هاى جغرافيايى كاربرد بسيارى از واژه‌هاى فارسى در بلنداى سده‌ها پى ببريم و تفاوت‌هاى كاربردى اين واژه‌ها را در حوزه‌ها و دوره‌ها بشناسيم.
بايد گفت كه شناخت ما از گونه‌هاى چندگانه زبان فارسى اساسا با بررسى ترجمه‌هاى قرآن به فارسى شكل گرفته است و بر شالوده همين ترجمه‌هاى قرآن و فرهنگ‌نامه‌هاى عربى - فارسى است كه توانسته‌ايم به حوزه‌هاى جغرافيايى كاربرد بسيارى از واژه‌هاى فارسى در بلنداى سده‌ها پى ببريم و تفاوت‌هاى كاربردى اين واژه‌ها را در حوزه‌ها و دوره‌ها بشناسيم.
خط ۵۱: خط ۵۱:
ترجمه‌هاى قرآن به فارسى كه از دورترين و ديرينه‌ترين روزگار به دست ما رسيده است، از نظر زبانى و بيانى ناهم‌خوانى‌هاى فراوانى دارند و آنها را از نظر زبان فارسى مى‌توان در سه گروه جاى داد:
ترجمه‌هاى قرآن به فارسى كه از دورترين و ديرينه‌ترين روزگار به دست ما رسيده است، از نظر زبانى و بيانى ناهم‌خوانى‌هاى فراوانى دارند و آنها را از نظر زبان فارسى مى‌توان در سه گروه جاى داد:


1. ترجمه‌هايى از قرآن كه تنها براى خوانندگان يك حوزه زبانى نوشته شده‌اند؛ ازاين‌رو، مترجم كوشيده است تا در برابر هريك از واژه‌هاى قرآنى از حوزه زبانى خويش واژه‌اى را برگزيند و برابرنهاده‌هاى او بيشتر حوزه‌اى و محلى است.
#ترجمه‌هايى از قرآن كه تنها براى خوانندگان يك حوزه زبانى نوشته شده‌اند؛ ازاين‌رو، مترجم كوشيده است تا در برابر هريك از واژه‌هاى قرآنى از حوزه زبانى خويش واژه‌اى را برگزيند و برابرنهاده‌هاى او بيشتر حوزه‌اى و محلى است.
 
#ترجمه - تفسيرهايى كه در آنها، ضمن به‌كارگيرى يك گونه زبانى ويژه، از زبان ادبى و گاه معيار هم بهره‌جويى شده است.
2. ترجمه - تفسيرهايى كه در آنها، ضمن به‌كارگيرى يك گونه زبانى ويژه، از زبان ادبى و گاه معيار هم بهره‌جويى شده است.
#:ترجمه تفسير طبرى و تفسير كشف الأسرار و [[ابوالفتوح رازی، حسین بن علی|ابوالفتوح رازى]] و تفسير نسفى و بصائر يمينى و تفسير درواجكى و غجدوانى [غژدوانى] و برخى ديگر از ترجمه - تفسيرهاى قرآنى را مى‌توان از اين دست دانست.
 
#شمار واژه‌هاى حوزه‌اى در بخش ترجمه اين ترجمه - تفسيرها افزون‌تر از بخش‌هاى تفسيرى يا داستانى اين نوشته‌هاست. همچنان كه دست‌نوشته‌هاى متعدد اين ترجمه - تفسيرها نشان مى‌دهند كه زبان بخش قصه‌هاى قرآنى به يك گونه زبانى معيار يا نيمه معيار نزديك‌تر است و ازاين‌رو، ناهم‌خوانى نسخه‌ها با يكديگر كمتر است.
ترجمه تفسير طبرى و تفسير كشف الأسرار و [[ابوالفتوح رازی، حسین بن علی|ابوالفتوح رازى]] و تفسير نسفى و بصائر يمينى و تفسير درواجكى و غجدوانى [غژدوانى] و برخى ديگر از ترجمه - تفسيرهاى قرآنى را مى‌توان از اين دست دانست.
#ترجمه يا ترجمه - تفسيرهايى كه از كاربرد واژه‌هاى حوزه‌اى پرهيز مى‌كنند و مترجم مى‌كوشد تا متن را به زبان رسمى يا معيار بنويسد تا خوانندگان بيشترى بتوانند از آن بهره ببرند. اين دسته از ترجمه - تفسيرها بيشتر از قرن هشتم به بعد نوشته شده‌اند.
 
شمار واژه‌هاى حوزه‌اى در بخش ترجمه اين ترجمه - تفسيرها افزون‌تر از بخش‌هاى تفسيرى يا داستانى اين نوشته‌هاست. همچنان كه دست‌نوشته‌هاى متعدد اين ترجمه - تفسيرها نشان مى‌دهند كه زبان بخش قصه‌هاى قرآنى به يك گونه زبانى معيار يا نيمه معيار نزديك‌تر است و ازاين‌رو، ناهم‌خوانى نسخه‌ها با يكديگر كمتر است.
 
3. ترجمه يا ترجمه - تفسيرهايى كه از كاربرد واژه‌هاى حوزه‌اى پرهيز مى‌كنند و مترجم مى‌كوشد تا متن را به زبان رسمى يا معيار بنويسد تا خوانندگان بيشترى بتوانند از آن بهره ببرند. اين دسته از ترجمه - تفسيرها بيشتر از قرن هشتم به بعد نوشته شده‌اند.


جدا از مقوله زبان، اين ترجمه - تفسيرها و گاه ترجمه‌ها، در شيوه ترجمه و تفسير ناهم‌گونى‌هايى دارند. اين ناهم‌گونى بيشتر از چگونگى نگرش و بينش و انديشه مفسران و مترجمان برمى‌خيزد.
جدا از مقوله زبان، اين ترجمه - تفسيرها و گاه ترجمه‌ها، در شيوه ترجمه و تفسير ناهم‌گونى‌هايى دارند. اين ناهم‌گونى بيشتر از چگونگى نگرش و بينش و انديشه مفسران و مترجمان برمى‌خيزد.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش