متن المنار في أصول الفقه
المنار في أصول الفقه، تألیف فقیه، اصولی و مفسر حنفی ابوالبرکات عبدالله بن احمد نسفی (متوفی 710ق)، از جمله آثار مهم در علم اصول فقه است. کتاب «الوصية» ابوحنیفه نعمان بن ثابت (متوفی 150ق) و «متن جلال للقاضي العضد» نیز به انتهای کتاب ضمیمه شده است.
| متن المنار في أصول الفقه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | نسفی، عبدالله بن احمد (نويسنده) |
| ناشر | در سعادت |
| مکان نشر | [بی جا] - [بی جا] |
| سال نشر | 1326ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اصول فقه اهل سنت - قرن 8 ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | ن5م7 156 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
کتاب المنار از مهم‌ترین کتب مختصر در علم اصول فقه است؛ چراکه مشتمل بر مهم‌ترین مسائل این علم به شیوه سهل و روشن است. در این کتاب ارجح اقوال در هر مسئله با ذکر ارجح ادله انتخاب شده است و البته به دیگر ادله نیز در اسلوبی سهل و با عباراتی دقیق اشاره شده است. به همین دلیل علمای اصولی اقبال بی‌نظیری به این کتاب داشته‌اند؛ برخی شروح مطول و برخی شروح موجزی بر این کتاب نوشته‌اند. عده‌ای از علما نیز بر آن حاشیه زده یا تعلیقه نوشته‌اند. تعداد شروح و مختصرات این کتاب – مطبوع و مخطوط - قریب به پنجاه اثر است. اولین شارح این کتاب خود مؤلف است در کتابش «كشف الأسرار في شرح المنار». همچنین «فتح الغفار بشرح المنار» نوشته زین‌الدین بن ابراهیم معروف به ابن نجیم (970-926ق)، از جمله شروح این اثر است. طه بن احمد کورانی (متوفی 1300ق) نیز آن را در 177 بیت به نظم درآورده است[۱].
قابل توجه آنکه نسفی در این کتاب از برخی موضوعات علم اصول چشم‌پوشی کرده است:
- حروف معانی و حروف جر و حروف شرط: بیشتر یا اکثر کتب اصولی این موضوعات را لااقل در مقدمات علم اصول به جهت شدت نیاز به آنها ذکر کرده‌اند.
- استحسان، که از دیدگاه اهل سنت، به‌ویژه نزد علمای حنفی از موضوعات مهم علم اصول است.
- اهلیت و انواع آن: احکام متعلق به اهلیت مانند جهل، سفه، خطر و... در فقه و اصول اسلامی اهمیت فراوانی دارد[۲].
به انتهای این نسخه از المنار دو رساله ضمیمه شده است:
- «متن جلال للقاضي العضد»: متنی دو صفحه‌ای است که به انتهای کتاب ضمیمه شده است[۳].
- «الوصية»: آن‌گونه که در ابتدای کتاب «الوصية» آمده، ابوحنیفه این کتاب را زمانی که به‌شدت مریض بود و اصحاب و شاگردانش نزدش جمع بودند به درخواست ایشان بنا بر اعتقادات اهل سنت نوشته است. این کتاب با این عبارت آغاز می‌شود: ای اصحاب و برادرانم بدانید که مذهب اهل سنت و جماعت دوازده ویژگی دارد...[۴].
پانویس
منابع مقاله
- متن کتاب.
- شعبان، محمداسماعیل، مقدمه «شرح مختصر المنار في أصول الفقه»، تألیف محمد بن احمد کورانی، دارالسلام. بی‌تا.