زالمان، کارل گرمانویچ
کارل گرمانویچ زالمان (1849-1916م)، ایران‌شناس اهل روسیه، فهرست‌نگار و محقق در زبان‌های ایرانی و ادبیات فارسی است. تصحیح «لغت شاهنامه» عبدالقادر بغدادی از جمله آثار اوست.
| زالمان، کارل گرمانویچ | |
|---|---|
 | |
| ولادت | 1849م/1265ق |
| محل تولد | تالین پایتخت استونی، استونی |
| مدفن | سنت پترزبورگ |
| پیشه | استاد دانشگاه، ایران‌شناس اهل روسیه، فهرست‌نگار و محقق در زبان‌های ایرانی |
| اطلاعات علمی | |
| دانشگاه | دانشگاه سنپترزبورگ |
| علایق پژوهشی | زبان‌های ایرانی و ادبیات فارسی |
| برخی آثار | لغت شاهنامه |
ولادت
کارل در 1849م/1265ق، در خانواده‌ای آلمانی در تالین (مرکز جمهوری استونی) به دنیا آمد.
تحصیلات
تحصیلات اولیه را در زادگاهش به پایان برد. در 1867م/1284ق، وارد دانشکده شرق‌شناسی دانشگاه دولتی سنپترزبورگ شد و زبان‌های فارسی، عربی، ترکی، تاتاری و تاحدی هم سنسکریت آموخت. در 1873م/1290ق، با نوشتن رساله‌ای درباره رباعیات خاقانی دوره کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات فارسی را به پایان برد. این رساله در 1875م/1292ق، در سنپترزبورگ منتشر شد. از 1876م/1293ق، تدریس زبان‌های اوستایی و پهلوی را آغاز کرد و این کار را تا پایان عمر ادامه داد. در همان زمان، سرپرستی مقالات علمی درباره این زبان‌ها و نیز زبان فارسی را در دانشگاه سنپترزبورگ برعهده گرفت.
او ده سال بعد به عضویت فرهنگستان علوم سنپترزبورگ درآمد و در تهیه فهرست نسخه‌های خطی فارسی، ترکی، تاتاری و عربی دانشگاه این شهر با ویکتور رومانوویچ روزن همکاری کرد.
زالمان در چهل سال تدریس در دانشگاه سنپترزبورگ شاگردان بسیاری پرورد که برخی از آنها همچون فریمان از خاورشناسان نامدار شدند[۱].
آثار
زالمان در سال 1887م، کتاب «معیار جمالی» تألیف شمس‌الدین محمد فخری را به چاپ رساند و در متفرقات آسیایی مقاله‌ای به‌عنوان مختصری در باب معیار جمالی نوشت. در سال 1895م، کتاب «لغت شاهنامه» تألیف شیخ عبدالقادر بغدادی را چاپ کرد. همچنین در سال 1889م، به‌اتفاق ژوکوفسکی، «دستور زبان فارسی» را تألیف کرد؛ این کتاب در سال 1930م، به انگلیسی ترجمه شد. اثر دیگری به نام «یهود ایران» دارد که در 1897م، تألیف کرده است و در میان نسخ خطی سنپترزبورگ است.
وفات
زالمان در سال 1916م، درگذشته است[۲].
پانویس
منابع مقاله
- رواقی، علی، مقدمه «لغت‌شاهنامه»، عبدالقادر بغدادی، تصحیح: کارل. گ. زالمان، ترجمه، توضیح و تعلیق: توفیق سبحانی، علی رواقی، تهران، انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، چاپ اول، 1382.
- اخوان اقدم، ندا، «دانشنامه جهان اسلام»، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، چاپ اول، 1395.