الأم (شافعی)
الأمّ، از آثار بنیانگذار فقه شافعیان و محدّث مکی و فقیه مشهور قرن دوم هجری قمری، ابوعبدالله محمد بن ادریس شافعى (150-204ق)، به آموزش و توضیح استدلالی احکام شرعی مسائل گوناگون بر اساس مذهب فقهی خودش میپردازد. یکی از اندیشوران الازهر مصر، محمد زهری نجار، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی را بر آن افزوده و شخصیت و آثار شافعى را معرفی کرده، ولی توضیحی درباره روش اثر حاضر بیان نکرده است. گفتنی است که حافظ، محدّث و فقیه شافعی قرن سوم هجری قمری، ابوابراهیم اسماعیل بن یحیی بن اسماعیل مصری مزنی (متوفای 264ق)، اقوال و مطالب شافعى را خلاصه کرده و اثر مذکور که مختصر المزني في فروع الشافعية نامیده شده، در پایان کتاب حاضر، با عنوان اختصاریِ «مختصر المُزَني» ضمیمه شده است.
| الأم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شافعی، محمد بن ادریس (نويسنده)
نجار، محمد زهری (مصحح) مزنی، اسماعیل بن یحیی (نویسنده) |
| عنوانهای دیگر | ... المسند، ... اختلاف الحدیث ** ... مختصر المزنی ** کتاب اختلاف الحدیث ** کتاب المسند ** کتاب مختصر المزنی |
| ناشر | دار المعرفة |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 13سده |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 10 |
| کد کنگره | /ش2الف8 1367 175/2 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تأثیرگذاری
یکی از پژوهشگران، ابتکار اثر حاضر در مطرح کردن برخى از کتابهای فقهى مانند جزیه، قسامه و سبق و رمى را در ساماندهی آثار فقهی بعدی مؤثر شمرده است[۱].
هدف و روش
- محمد زهری نجار، این کتاب را از جامعترین کتابهای فقهی شمرده است که راه اجتهاد صحیح را نشان میدهد[۲].
ساختار و محتوا
- این اثر از 10 جلد بهترتیب ذیل تشکیل شده است:
- جلد اول: از طهارت تا جنائز (احکام میت).
- جلد دوم: از زکات تا نذر.
- جلد سوم: از بیوع (بیع) تا رهن و اقرار.
- جلد چهارم: از شفعه تا نکاح.
- جلد پنجم: از ادامه نکاح تا لعان.
- جلد ششم: از جرح و قتل عمدی تا قضا.
- جلد هفتم: از ادامه قضا تا دیات و قصاص.
- جلد هشتم: از قرعه تا میراث و ولا.
- جلد نهم: کتاب مختصر المزني.
- جلد دهم: فهارس فنی کتاب الأُمّ (14 فهرست).
نمونه مباحث
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- تولایی، علی، «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی»، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، تهران، 1380ش.