شفتی بیدآبادی، سید محمدباقر
سید محمدباقر موسوی شفتی بیدآبادی (۱۲۶۰-۱۱۷۵ق)، معروف به «حجت‌الاسلام»، از فقهای شیعی، قرن سیزدهم، معاصر فتحعلی شاه و محمد شاه قاجار، قائل به نیابت عامه فقهای شیعه از امام زمان(عج)، به تبعیت از استادش وحید بهبهانی، از بانیان مسجد سید اصفهان
| نام | شفتی بیدآبادی، سید محمدباقر |
|---|---|
| نامهای دیگر | بیدآبادی اص‍ف‍ه‍ان‍ی، محمدباقر
ح‍ج‍ةالاس‍لام شفتی، محمدباقر بن محمدنقی شفتی اص‍ف‍ه‍ان‍ی، محمدباقر شفتی ج‍ی‍لان‍ی، محمدباقر بن محمدنقی موسوی شفتی، محمدباقر بن محمدنقی |
| نام پدر | محمدنقی |
| متولد | ۱۱۷۵ق |
| محل تولد | روستای چرزه، از نواحی طارم علیا |
| رحلت | 1123 ش یا 1260 ق یا 1844 م |
| اساتید | ملا محمدباقر بهبهانى |
| برخی آثار | تحفة الأبرار الملتقط من آثار الائمة الاطهار
مقاله فی تحقیق اقامه الحدود فی هذه الاعصار |
| کد مؤلف | AUTHORCODE00046AUTHORCODE |
ولادت
سید محمدباقر بن سید محمدتقی در 1175ق در خانوادهای تهیدست در روستای چرزه، از نواحی طارم علیا و از توابع رشت، به دنیا آمد. نسب او با بیست و دو واسطه به امام موسی بن جعفر(ع) می‌رسد. شجره ایشان: سید محمدباقر بن محمد تقى بن محمدزکى بن محمد تقى بن شاه قاسم بن میر أشرف بن شاه قاسم بن شاه هدایت بن امیر هاشم بن سلطان سید على قاضى بن سید على بن سید محمد بن سید على بن سید محمد بن سید موسى بن سید جعفر بن سید اسماعیل بن سید أحمد بن سید محمد بن سید أحمد بن سید محمد بن سید أبى القاسم بن سید حمزه فرزند امام موسى الکاظم علیه‌السلام
پدرش، سید محمدتقی، روحانی‌ای بود که در 1181ق، به همراه خانواده و بنا به درخواست مردم شفت (منطقه‌ای در جنوب غربی رشت)، راهی شفت شد، تا پاسخگوی مسائل دینی مردم این منطقه باشد.
تحصیلات
در سال 1192ق در سن هفده سالگی براى تحصیل علوم دینی به عراق مهاجرت کرد، و در عتبات مقدسه نزد فحول علماء تحصیل علوم دینى و کمالات نمودند،
در کربلا در درس ملا محمدباقر بهبهانى قدس‌سره در مرحلۀ اول شرکت نمودند و پس از وفات ایشان در درس بحث مرحوم سید على صاحب ریاض شرکت فرموده.
سپس در سال 1193ق به نجف أشرف مشرف شدند، و اکثر مراحل تحصیلى را در نجف أشرف بسر بردند، و در درس بحث مرحوم سید مهدى بحر العلوم و درس بحث مرحوم شیخ جعفر کبیر معروف به کاشف‌الغطاء شرکت نمودند، سپس به شهر مقدس کاظمین مسافرت نمودند و در درس بحث مرحوم سید محسن کاظمى اعرجى شرکت نموده، و بحث قضاء و شهادات را نزد ایشان دیدند.
پس از هشت سال اقامت در عتبات مقدسه در سال 1200ق با دستى پر به ایران مراجعت نمودند و به شهر مقدس قم اجلال نزول فرمودند، و در نزد صاحب قوانین مرحوم میرزا أبوالقاسم قمى گیلانى تلمذ نمودند، و سپس به شهر کاشان مسافرت نموده و در درس بحث مرحوم ملا مهدى نراقى صاحب جامع السعادات شرکت کردند.
در سنۀ 1206ق به شهر اصفهان عزیمت نموده و قصد توطن کردند، پس از توطن در شهر اصفهان کم کم علم و کمال ایشان مورد توجه عام و خاص قرار گرفت، و صدها نفر در درس بحث ایشان شرکت می‌کردند، تا اینکه مرجعیت تامه پیدا نمودند، و اقدام به خدمات اصلاحى و اجتماعى کردند و از ثروت خود مسجدى با شکوه در اصفهان بنا نمودند، که الان معروف است به مسجد سید، و گویند صد هزار دینار شرعى از مال خود در راه ساختن این مسجد با عظمت صرف کردند.
اهتمام بلیغ در قضاء حوائج مردم داشتند، و مساعدت شایانى نسبت به اهل علم مى‌ورزیدند، بطورى که حوزه علمیه اصفهان یکى از حوزه‌هاى علمیه بزرگ شیعه قرار گرفت.
در سال 1230ق براى انجام مناسک حج به مکه مشرفه عازم گردید.
وفات
یک عمر با عزت و احترام زندگى نمودند تا آن که در سال 1260ق این دار فانى را وداع گفته و به سراى ابدیت مأوى و مسکن نمودند.
مرحوم تنکابنى که هنگام وفات در اصفهان تشریف داشتند وفات سید را چنین مى‌نگارد: در روز پنجشنبه بمرض حبس البول گرفتار شد، در نزدیک زوال حاجى کلباسى به عیادت آن جناب آمد زمانى نشست و در أول زوال آن جناب را وداع کرده مراجعت نمود، سید وضو ساخته نوافل ظهر و نماز ظهر را ایستاده بجاى آورده، پس بى طاقت شد در بالاى جاى نماز یک حب از تربت حضرت امام حسین علیه‌السلام تناول نمود و فى الفور طایر روحش بآشیان قدس پرواز نمود، و در جنب مسجد او جائى ساخته بود و در آنجا حسب الوصیه دفن نمودند
آثار
مرحوم سید تصانیف بسیار دارد که هر یک شاهد کمال تبحر او در أحکام فقه و قوت اجتهاد او در مسائل دینیه است، از آن جمله:
- مطالع الانوار، در فقه شرح شرائع کتاب صلاة
- سؤال و جواب مرحوم سید، در دو مجلد به زبان فارسى
- تحفة الابرار الملتقط من آثار الائمة الاطهار، همین کتاب شریف است
- کتاب القضاء و الشهادات
- مناسک حج
- شکیات نماز
- رساله در اقامۀ حدود در عصر غیبت
- رساله در باطل بودن وقف نمودن بر خود واقف
- رساله در زیارت عاشوراء
- الزهرة الباهرة، در اصول فقه
- الحلیة اللامعة، حاشیه بر شرح سیوطى
- رساله در مشترکات رجال
- بیست و دو رساله در تحقیق حال بیست و دو نفر از روات أصحاب
- رساله در حکم تزویج بر أخت مطلقه
و چندین رسالۀ دیگر که این مختصر گنجایش آن را ندارد.