اصول فلسفه و روش رئالیسم (صدرا)

اصول فلسفه و روش رئاليسم، از آثار نوشتاری علامه سيد‌ ‎محمدحسين طباطبايى به زبان فارسی است كه با شرح و توضیحات استاد شهيد مرتضى مطهرى از سوی انتشارات صدرا منتشر شده است.

‏اصول فلسفه و روش رئالیسم
اصول فلسفه و روش رئالیسم (صدرا)
پدیدآورانمطهری، مرتضی (نويسنده)
ناشرصدرا
مکان نشرایران - تهران
چاپ1
زبانفارسی
تعداد جلد5
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

ازآنجاکه متن اصلی کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم و نیز متن اصلی کتاب همراه با پاورقی‌ها و توضیحات استاد مطهری و همچنین ترجمه عربی اصول فلسفه و روش رئالیسم قبلا معرفی شده، در اینجا فقط ویژگی‌های نسخه حاضر و برخی مطالب که در کتاب‌شناسی‌های مذکور نیامده، بیان می‌شود.

اثر حاضر شامل 5 جلد و 14 مقاله به این ترتیب است:

فلسفه چيست؟

فلسفه، موجودات واقعى را از موجودات پندارى جدا می‌کند.[۱]

فلسفه و سفسطه (رئاليسم و ايده‌آليسم)

سقراط و افلاطون و ارسطو مغالطه‏‌هاى سوفسطائیان را آشكار ساختند و ثابت كردند كه انسان می‌‏تواند حقیقت را بشناسد و قواعد منطق به همين منظور تدوين شد.[۲]

علم و ادراك

چون صورت ادراكى ما خواص عمومى ماده (انقسام، عدم انطباق بزرگ به كوچك) را ندارد، مادى نيست.[۳]

علم و معلوم (ارزش معلومات)

خطا در احكام عقليه به واسطه مداخله قوه خيال است.[۴]

پيدايش كثرت در ادراكات

اصل امتناع تناقض تكيه‌گاه تمام احكام بديهى و نظرى ذهن است. [۵]

ادراكات اعتبارى

انسان می‌‏تواند هر سبك اجتماعى را كه روزى خوب شمرده روز ديگر بد بشمارد ولى نمی‌‏تواند از اصل اجتماع صرف نظر نموده و يا اصل خوبى و بدى را فراموش نمايد. [۶]

واقعیت و هستی اشیاء

تا ذهن را نشناسيم نمی‌‏توانيم فلسفه داشته باشيم. [۷]

ضرورت و امكان

در مسأله «جبر و اختيار» چه از جنبه فلسفى و چه از جنبه كلامى و چه از جنبه اخلاقى وارد شويم نظر صحيح همانا نظريه «امر بين امرين» است‏.[۸]

علت و معلول

علت فاعلى قطع نظر از علت غائى فاعل بالقوه است نه بالفعل و ناقص است نه كامل و با علت غائى است كه فاعل تمام و علت تامّه می‌‏شود. [۹]

قوه و فعل ، امکان و فعلیت

هيچ چيز بدون استعداد قبلى به وجود نمی‌‏آيد. [۱۰]

قِدَم و حدوث

در سلسله حوادث مادى هر حادثه‌‏اى كه معلول علت تامّه خود می‌‏باشد نسبت به علت تامّه خود حدوث علّى داشته و علت نامبرده نسبت به آن، قديم علّى (نه ‏زمانى) است.[۱۱]

وحدت و كثرت

هر وحدتی، وحدت عددى نيست بلكه وحدت عددى يكى از افراد وحدت است و وحدت و كثرت، اقسامى دارد. [۱۲]

مهيت، جوهر، عرض

وجود به خودى خود وجود است و ماهيت به واسطه وجود داراى وجود. [۱۳]

خداى جهان و جهان

علت فاعلى بايد داراى كمالى باشد كه به معلول خود می‌دهد پس بخشاینده هستى همه كمالات هستى را داراست. [۱۴]


پانویس

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها

اصول فلسفه و روش رئالیسم

اصول فلسفه رئالیسم (سید هادی خسروشاهی)

أصول الفلسفة