روشنی، قدرت‌الله
قدرت‌الله روشنى زعفرانلو (متولد 1312ش - روستای پرتان اسفراین)، نویسنده، مترجم، محقق، مصحح، اندیشمند حوزه‌ی فرهنگ ایران، از دانشمندان، مترجمان و خراسان‌شناسان معاصر ايران است.
| نام | روشنی، قدرت‌الله |
|---|---|
| نامهای دیگر | روشنى زعفرانلو، قدرت‌الله |
| نام پدر | محمدابراهيم خان |
| متولد | 1312ش |
| محل تولد | اسفراین |
| رحلت | |
| اساتید | |
| برخی آثار | سفرنامه فرخ خان امین الدوله، مخزن الوقایع |
| کد مؤلف | AUTHORCODE02468AUTHORCODE |
ولادت
وى در تاریخ ۱۷ فروردین ماه، سال ۱۳۱۲ش در روستاى پرتان اسفراين چشم به جهان گشود. پدر وى، محمدابراهيم خان، در آغاز دوره پهلوى، حاکم قوچان و شيروان بود و محمدابراهیم خان روشنی، نام خانوادگی‌اش را از جدش “روشن خان” برگرفت. وی رئیس ایل زعفرانلو بود. نام زعفرانلو را نیز از ایل و تبار کرد خویش داشت. مادرش بى‌بى قمر روشنى زعفرانلو، نام داشت. که پس از مرگ همسرش سرپرستی فرزندانش را بر عهده گرفت و آنان را برای ادامه تحصیل از اسفراین به مشهد آورد.
او آخرین فرزند خانواده با پنج برادر و یک خواهر است.
تحصیلات
روشنى، تحصيلات ابتدايى را در اسفراين و دوره متوسطه را در مشهد تمام کرد. هوش سرشارش، او را به دانشگاه تهران هدايت کرد و در رشته زبان انگليسى دانشگاه تهران به تحصيل پرداخت، سپس در اداره انتشارات و روابط فرهنگى دانشگاه تهران شروع به کار کرد و از سال 1347ش در کتابخانه مرکزى دانشگاه تهران در پست معاونت مشغول به کار شد.
وى در کنار مشاغل ادارى، به ترجمه از زبان انگليسى کوششى تمام داشت و از اين طريق، خدمتى شايان به فرهنگ ايران زمين کرد. وى با دو مجله راهنماى کتاب و آينده، همکارى مستمر داشت و مقالات ارزنده‌اى نيز در آن‌ها به چاپ رساند.
منزل روشنى در تهران، کانون دانشمندان طراز اول ايران از قبيل زرياب خويى، فتح‌الله مجتبايى، ايرج افشار، منوچهر ستوده، محمدتقى دانش‌پژوه، تکميل همايون و بسيارى از انديشمندان نامى ايران است.
روشنى بر اساس علاقه‌اى که به زادگاه خويش دارد، اسفراين‌شناسى و خراسان‌شناسى را آغاز کرد و در اين راستا، کتاب‌ها و مقالات پربارى چاپ و منتشر ساخت.
روشنى زعفرانلو بنا به درخواست خود، در مهر ماه سال 1359ش بازنشسته شد و در حال حاضر به اتفاق همسر دانشمند خويش، خانم آذرميدخت اخوت که از اعضاى کتابخانه مرکزى دانشگاه تهران و از خانواده بزرگى است، به تحقيق و پژوهش اشتغال دارد.
روشنى از چهرهاى شاخص محافل علمى و تاريخى ايران است. بزرگ‌منشى، ايران‌دوستى، فرهنگ‌پرورى، نوع‌دوستى و تواضع، از خصوصيات اخلاقى بارز اين دانشمند براى پژوهشگران اسفراينى است و محفل او، کانون اميدوارى و دلگرمى اهل دانش است.
پس از شکستگی استخوان لگن، در اسفند ماه ۱۳۹۸ش و شیوع کرونا، بیشتر وقت استاد در منزل می‌گذرد،
وی قصد دارد نگارش خاطرات ناتمام خود را پس از دوران نقاهت، از سر گیرد.
آثار
نتيجه و حاصل سال‌ها تلاش علمى اين بزرگ مرد اسفراينى، کتاب‌ها، مقالات و ترجمه‌هايى است به شرح زير:
کتاب‌ها و ترجمه‌هاى چاپ و منتشر شده
سفرنامه فرخ خان امين‌الدوله مخزن الوقايع نوشته حسين بن عبدالله سرابى، به کوشش قدرت‌الله روشنى زعفرانلو و کريم اصفهانيان.
- اسناد و مدارک فرخ خان امين‌الدوله در پنج جلد؛
- سه سفرنامه، هرات، مرو، مشهد، به اهتمام؛
- سفرنامه خراسان و کرمان، افضل الملک، به کوشش؛
- ترجمه سفرنامه خراسان و سيستان، تأليف کلنل چارلز ادوارد ييت؛
- سفرنامه‌هاى سهام‌الدوله بجنوردى؛
- ترجمه سفرنامه کنتارينى؛
- امیرکبیر و دارالفنون، نوشته؛
دو سفرنامه کلات، راپورت مملکت خراسان، سياحت نامه حاجى محمد ميرزاى مهندس در ارض اقدس.
مقالات
سمنگان در اسفراين، دو جاى تاريخى در اسفراين، دشت خوارزم در اسفراين، تپه‌هاى تاريخى بام و صفى‌آباد، اسفراين- بلقيس، سدّ مهار يا بند مهار در اسفراين، مقاله اسفراين، ترجمه چند مقاله (حرف ب) از دانشنامه جهان اسلام، طوايف کرد زعفرانلو، مقاله‌اى براى شرکت در «همايش فرزانگان کرد» سنندج 1375، بزرگداشت حبيب يغمايى (يغما 23) با همکارى دکتر ايرج افشار، شبکه ارتباطى راه‌هاى خراسان و داستان کوتاه.
منابع مقاله
مشاهير رجال اسفراين، غلامرضا فسنقرى- احمد شاهد.