زاوی، طاهر احمد
طاهر احمد زاوی (متولد 1308ق/1890م)، از نویسندگان و محققان معاصر لیبی، از شاگردان عبدالرحمن بن عبدالحمید بشتی و طاهر بن محمد نفاس و صاحب آثار ارزنده‌ای همچون «جهاد الأبطال في طرابلس الغرب» و «عمر المختار».
ولادت
احمد طاهر زاوی، در سال 1308ق/1890م، در قریه کوچک و آرامی از دهکده‌های زاویه غربیه، معروف به «الحرشا» به دنیا آمد و در محیط همان جا، رشد نمود[۱].
تحصیلات و اساتید
وی از همان دوران کودکی، تحصیل را آغاز نموده و به حفظ قرآن نزد شیخ محمد بن عمر صالح، در مسجد جامع زادگاه خویش که مسجد «سیدی علی بن عبدالحمید» نام داشت پرداخت و سپس، سایر علوم ابتدایی را نزد شیوخ خاندان بشتی، فراگفت؛ از جمله فقه را نزد شیخ طاهر عبدالرزاق بشتی، اجرومیه و بعضی از کتب نحو را نزد شیخ طیب محمد بن عبدالرزاق بشتی و سایر معارف فقهی و غیر فقهی را در محضر شیخ احمد بن حسین بشتی، آموخت[۲].
وی برای تکمیل دانش خود، به شهرهای طرابلس[۳] و مصر مسافرت نموده و از علمای آنجا، کسب فیض کرده است[۴].
از سایر شیوخ وی، می‌توان افراد زیر را نام برد:
- عبدالرحمن بن عبدالحمید بشتی؛
- طاهر بن محمد نقاس؛
- احمد عبدالله رزیوی؛
- عبدالله کافی؛
- محمود جنزوری؛
- احمد عالم کراتی؛
- عبدالحمید بن عاشور؛
- محمود خطاب؛
- یوسف دجوی؛
- شیخ دسوقی؛
- احمد شریف؛
- علی جهانی[۵].
آثار
آثار و نوشته‌های وی را می‌توان به دو دسته کلی، تقسیم کرد: الف)- تألیف و جمع‌آوری:
- جهاد الأبطال في طرابلس الغرب؛
- عمر المختار؛
- أعلام ليبيا؛
- تاريخ الفتح العربي في ليبيا؛
- ولاة طرابلس؛
- معجم البلدان الليبية؛
- جهاد الليبيين في ديار الهجرة.
ب)- شرح، تحقیق، ضبط و تعلیق:
- تاريخ ابن غلبون، نوشته ابوعبدالله محمد بن خلیل بن غلبون؛
- ديوان أحمد البهلول؛
- الضوء المنير المقتبس في مذهب الإمام مالك بن أنس، نوشته محمد فطیسی؛
- مجموعة فتاوی؛
- ترتيب القاموس؛
- مختار القاموس؛
- الكشكول؛
- النهاية في غريب الحديث[۶].
پانویس
منابع مقاله
محمد مسعود جبران، مقدمه کتاب «أعلام ليبيا»، اثر طاهر احمد زاوی، دارالمدار الإسلامي، بیروت، 2003م.
وابسته‌ها
النهایة في غریب الحدیث و الأثر
تاریخ طرابلس الغرب: التذکار فیمن ملک طرابلس و ما کان بها من الأخیار
جهاد الليبيين في ديار الهجرة من سنة 1343ھ - 1924م إلی سنة 1372ھ - 1952م
النهاية في غريب الحديث و الأثر
ترتیب القاموس المحیط علی طریقة المصباح المنیر و أساس البلاغة
مختار القاموس: مرتب علی طریقة مختار الصحاح و المصباح المنیر
تاريخ طرابلس الغرب: التذکار فیمن ملک طرابلس و ما کان بها من الأخبار ...