ترتیب القاموس المحیط علی طریقة المصباح المنیر و أساس البلاغة

ترتیب القاموس المحیط علی طریقة المصباح المنیر و أساس البلاغة
پدیدآوران	زاوی، طاهر احمد (نويسنده) فیروزآبادی، محمد بن یعقوب (نويسنده)
ناشر	دار الفکر
مکان نشر	[بی جا] - [بی جا]
سال نشر	13سده
چاپ	3
زبان	عربی
تعداد جلد	4
کد کنگره	ف9 ق20954 6620 PJ
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

ترتیب القاموس المحیط علی طریقة المصباح المنیر و أساس البلاغة، نوشته ادیب و مورخ معاصر لیبیایی طاهر احمد زاوی (1890-1986م)، بازآفرینی کتاب القاموس المحيط نوشته محمد بن يعقوب فيروزآبادى (729-817ق) بر اساس شیوه چینش واژگان در المصباح المنير فیومی و أساس البلاغة زمخشری است. کتاب دیگر نویسنده، به نام مختار القاموس؛ مرتب علی طریقة مختار الصحاح و المصباح المنیر مرتبط با اثر حاضر است.

هدف و روش

طاهر احمد زاوی، با بیان اینکه القاموس المحيط یکی از صحیح‌ترین گزارش‌های علمی، دقیق‌ترین واژه‌گزینی و وسیع‌ترین واژگان در زبان عربی است و از همان آغاز انتشارش در میان مردم مشهور شد و در بین دانشوران، محبوبیت یافت وبسیاری به شرح، تعلیق، استدراک و نقدش پرداختند؛ افزوده است: ولی محمد بن يعقوب فيروزآبادى کتابش را بر اساس حروف اصلی واژگان سامان داده است و در این شیوه، یافتن کلمات، آسان نیست و هر کسی ریشه هر واژه‌ای را نمی‌تواند براحتی و بدرستی دریابد، مگر آنکه تخصص داشته یا در مورد یک واژه یا اصطلاح مشخص، اطلاعاتی دریافت کرده باشد. از سال 1938م شروع به تنظیم این کتاب بر طبق چینش الفبایی کردم و حدود بیست سال کوشیدم و بسیاری از اوقات فراغتم را صرف آن کردم، تا کارم به سرانجام رسید.

ساختار و محتوا

این کتاب به ترتیب الفبایی، در 4 جلد به ترتیب ذیل تنظیم شده است:

1. جلد اول: (از حرف الف تا حاء)
2. جلد دوم: (از حرف خاء تا صاد)
3. جلد سوم: (از حرف ضاد تا قاف)
4. جلد چهارم: (از حرف کاف تا یاء).

اصطلاحات و ویژگی‌های قاموس

نویسنده در آغاز این اثر، 2 مقاله سودمند آورده است:

1. «اصطلاحات القاموس»: از نصر هورینی که ویژگی‌های روش‌شناختی و اصطلاحات واژه‌گزینی در القاموس المحيط را ذکر کرده و شرح‌حال محمد بن يعقوب فيروزآبادى را نیز آورده است.

• «دیباجة القاموس بشرح العلامة الشیخ نصر الهورینی» که اصطلاحات و نکته‌های مقدمه محمد بن يعقوب فيروزآبادى بر القاموس المحيط را شرح و توضیح داده است.

نمونه مباحث

• «ل غ و»: «لغت» صوت‌هایی است که هر مردمی به‌وسیله آن از آنچه خواهند، سخن می‌گویند. و جمع لغت، لغات است و لغون.
• «یَلمَع»: برقی است بدون باران، سراب، کذّاب را به آن تشبیه کنند.

منابع مقاله

مقدمه نویسنده و متن کتاب.