صحیفه امام (22 جلدی)
صحيفه امام كه نام كامل آن، «صحيفه امام، مجموعه آثار امام خمينى(ره)» می‌باشد، مجموعه‌ای است مشتمل بر بيانات، پيام‌ها، مصاحبه‌ها، احكام، اجازات شرعى و نامه‌ها. اين مجموعه، كامل‌ترين و جامع‌ترين اثرى است كه در اين موضوع، تدوين و چاپ شده است.
| صحیفه امام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) (تهیه و تنظیم) موسوی خمینی، سید روح‌الله (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | مجموعه آثار امام خمینی(س): (بیانات، پیام‌ها، مصاحبه‌ها، احکام، اجازات شرعی و نامه‌ها) |
| ناشر | مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1389 ش |
| چاپ | 5 |
| موضوع | خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، 1279 - 1368 - پیام‌ها و سخنرانیها
خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، 1279 - 1368 - نامه‌ها خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، 1279 - 1368 - مصاحبه‌ها |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 22 |
این اثر در دو نسخه به چاپ رسیده است. نسخه بیست و دو جلدی و نسخه بیست و سه جلدی. نسخه حاضر نسخه بیست و دو جلدی می‌باشد.
به‌منظور ارائه دوره‌اى كامل از تمامى آثار امام خمينى(ره) و با توجه به كمبودها و اشكالات عمده‌اى كه در صحيفه نور وجود داشت، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى، اقدام به انتشار اثر حاضر نموده است (مقدمه ناشر، ص سى‌وشش).
ساختار
كتاب با ديباچه‌اى به قلم رهبر معظم انقلاب اسلامى و مقدمه ناشر آغاز شده است. كتاب در 22 جلد تنظيم شده كه جلد 22، شامل فهرست‌ها و نمايه‌ها است.
گزارش محتوا
رهبر معظم انقلاب در ديباچه كتاب، نگاهى كوتاه به شخصيت و زندگى سراسر بركت امام خمينى(ره) داشته است. در بخشى از آن مى‌خوانيم: «او دانشمندى پارسا و خردمندى پرهيزگار و حكيمى سياستمدار، و مؤمنى نوانديش و عارفى شجاع و هوشمند و فرمانروايى عادل و مجاهدى فداكار بود» (ديباچه، ص هفت).
در مقدمه ناشر، هدف از تدوين اين مجموعه چنين عنوان شده است: «طبعاً مطالعه آثار شفاهى و مكتوب سياسى و اجتماعى و حتى شخصى و خانوادگى امام خمينى(ره) كه اينك يك‌جا و در مجموعه‌اى به نام «صحيفه امام» ارائه شده‌اند، راهى است براى پى‌بردن به خصوصيات روحى و ابعاد شخصيتى و روش‌ها و منش‌هاى دينى و سياسى و روابط شخصى و اجتماعى رهبر كبير انقلاب اسلامى. هريك از آثار مندرج در «صحيفه امام»، بازگوكننده نكته‌اى است از زواياى پيدا و پنهان روح امام (مقدمه ناشر، ص بيست).
برخى از آثار مندرج در «صحيفه امام»، بيانگر آن است كه امام خمينى(ره) را وراى دنياى پرهياهوى مبارزه و سياست و رهبرى، روحى است لطيف و عارفانه، و درعين‌حال مسئوليت‌شناس در قبال وظايف جمعى و روابط انسانى. اين آثار نشان مى‌دهند كه امام تنها در وادى علم و اجتهاد، مبارزه و جهاد و سياست و امامت، اسوه‌اى شايسته براى مقتديان نبود، بلكه روح لطيف و شخصيت منضبط و تكليف‌گرا، وى را وامى‌داشت تا شانه از انجام وظيفه در عرصه‌هاى غيرسياسى خالى نكند. او در آيين همسردارى و محبت و وفاى به همسر، يك زوج نمونه است... نامه‌ها و مكتوبات به‌جاى‌مانده، گوياى رابطه عميق و عاطفى و وفادارانه و سرشار از محبت و احترام متقابل آنان است (همان، ص بيست‌ويك).
نامه‌هاى امام خمينى(ره) به فرزندان و منسوبين، گوشه‌اى ديگر از زواياى روحى بزرگ را مى‌نماياند كه هرگز بودن در مسند مرجعيت و زعامت دينى و قرار گرفتن در مصدر رهبرى انقلاب، او را از انجام وظايف دينى و اخلاقى در حق فرزندان و منسوبين خويش غافل نساخت؛ از احوال‌پرسى‌هاى متعارف گرفته تا پيگيرى مشكلات و تذكر و راهنمايى خيرخواهانه در مورد مشى زندگى و سفارش به تحصيل و تهذيب نفس و ديگر امورى كه در نامه‌هاى خانوادگى امام خمينى(ره) به چشم مى‌خورند، حاكى از دقت نظر امام و مواظبت ايشان در به‌جاى‌آوردن تمام آداب و اخلاق اسلامى در رابطه با منسوبين است (همان).
مشى تربيتى امام و اعتقاد به حق انتخاب و آزادى عمل فرزندان، توأم با راهنمايى‌هاى مشفقانه را در همين مكتوبات مى‌توان ملاحظ كرد و در اين ميان، نامه‌ها و حكم‌ها و رساله‌هاى اخلاقى حضرت امام خمينى(ره) خطاب به حجت‌الاسلام حاج سيد احمد خمينى، به لحاظ نقش ويژه و منحصربه‌فردى كه اين فرزند فداكار و امين در كنار پدر، در انقلاب اسلامى داشته است، بسيار آموزنده و سرشار از نكات سياسى و اجتماعى و اخلاقى است (همان).
اجازه‌نامه‌هاى شرعى در امور شرعيه و حسبيه، چه به‌صورت عام و يا در پاسخ به استجازه‌هاى خاص و موردى، بخشى ديگر از آثار مندرج در «صحيفه امام» مى‌باشند (همان، ص بيست‌ودو).
تلگراف‌ها و نامه‌هاى امام به اشخاص مختلف از عالمان دينى، شخصيت‌هاى سياسى، فرهنگى، نمايندگان شرعى، دولت‌مردان داخلى و خارجى گرفته تا احزاب و جمعيت‌هاى مختلف و مردم عادى، كه دربردارنده مضامين متنوع مى‌باشند، بخشى ديگر از مندرجات كتاب است... در ميان اين نامه‌ها اسنادى منحصربه‌فرد به چشم مى‌خورد كه خود منشأ تحول در جريان قيام و انقلاب اسلامى شده‌اند؛ نظير تلگراف‌ها و نامه‌هاى امام خطاب به شاه، اسدالله علم، اميرعباس هويدا و همچنين نامه‌هاى امام به مراجع تقليد و علما و حوزه‌هاى علميه و گروه‌ها و جمعيت‌هاى سياسى و مذهبى داخل و خارج كشور و سران كشورهاى خارجى (همان، ص بيست‌وچهار).
از حضرت امام خمينى(ره)، به‌عنوان مرجع تقليد، جمع زيادى از شیعیان و همچنين به‌عنوان رهبر كبير انقلاب و نظام جمهورى اسلامى ايران، احكام و فرامين متعددى در مسائل گوناگون برجاى مانده است كه عيناً در اين مجموعه منتشر شده‌اند... از آنجا كه برخى از آراء و فرامين امام خمينى در ذيل درخواست‌هاى كتبى مسئولين و متقاضيان نوشته شده است، براى درك بهتر موضوع، تمام و يا قسمت‌هاى اصلى درخواست اوليه نيز همراه با متن پاسخ امام درج شده‌اند (همان، ص بيست‌وچهار - بيست‌وپنج).
از مهم‌ترين آثار مكتوب امام خمينى(ره) كه در صحيفه امام گردآورى شده و در سير تاريخى خود منتشر گرديده‌اند، پيام‌هاى مختلف دينى و سياسى امام خمينى است. صدور و انتشار اين پيام‌ها در حقيقت اصلى‌ترين محور ارتباط بى‌واسطه امام با مردم و پيروان ايشان است... وجه مشترك تمامى پيام‌هاى امام - قبل و بعد از پيروزى انقلاب - جلب حمايت مردم از اهداف انقلاب از منظر تكليف دينى و الهى و با تكيه بر نقش‌آفرينى خود مردم به‌عنوان بانيان و صاحبان اصلى انقلاب و خصوصاً جوانان بود (همان، ص بيست‌وشش).
امام در همان حال كه به‌عنوان يكى از مراجع بزرگ دينى، جايگاهى رفيع در باور پيروانش داشت، قادر بود تا مفاهيم عميق دينى را و خصوصاً جنبه‌هاى سياسى و اجتماعى دين را به زبان ساده براى مخاطبانش بازگو نمايد. سخنرانى‌هاى متوالى امام خمينى در اجتماع قشرهاى مختلف مردم، امكان ارتباط مستقيم مردم با انديشه و آراء امام را فراهم مى‌ساخت و آنان را از تفسيرهاى رسمى و غير رسمى واسطه‌ها - كه غالباً ً با اعمال نظرهاى شخصى و اغراض سياسى و حزبى توأم است - بى‌نياز مى‌ساخت (همان، ص بيست‌ونه).
وضعيت كتاب
در جلد 22 كتاب، فهرست اعلام (اشخاص، سازمان‌ها، كتاب‌ها، روزنامه‌ها و مكان‌ها)، نمايه‌هاى موضوعى و واژه‌ها، فهرست آيات، روايات و اصلاحيه‌هاى كتاب ذكر شده است. برخى توضيحات در پاورقى‌هاى كتاب ذكر شده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.
وابسته‌ها
وصیت نامه سیاسی - الهی امام خمینی(ره)
وصیت‌نامه امام خمینی(ره) (نسخه خطی)
وصیت نامه حضرت امام خمینی (جاوید نامه)
وصیت سیاسی - الهی امام یا مسئولیت امت از دیدگاه امام
شرحی بر وصیت‌نامه سیاسی الهی حضرت امام خمینی(ره)
درآمدی بر وصیت‌نامه سیاسی - الهی حضرت امام خمینی قدس‌سره
درسهایی از وصیت‌نامه امام خمینی(ره)
شاخص‌های راه امام در وصیت‌نامه سیاسی - الهی حضرت امام خمینی(ره)
منشور سعادت: شرح وصيت‌نامه الهی ـ سياسی حضرت امام خمينی(ره)
پرتو خورشيد(وصيت‌نامه سیاسی الهي رهبر کبير انقلاب اسلامی)
انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن بر محور وصیت‌نامه سیاسی الهی حضرت امام خمینی قدس‌سره
سروش ملکوتی: وصیت نامه سیاسی الهی حضرت امام خمینی(ره)
نگرشی موضوعی بر وصیت نامه سیاسی الهی امام خمینی(س)
وصیت نامه سیاسی - الهی حضرت امام خمینی(ره) همراه با شرح نکته‌های اساسی و پرسش‌های ضمیمه