وصیت سیاسی - الهی امام یا مسئولیت امت از دیدگاه امام

    از ویکی‌نور
    وصیت سیاسی - الهی امام یا مسئولیت امت از دیدگاه امام
    وصیت سیاسی - الهی امام یا مسئولیت امت از دیدگاه امام
    پدیدآورانآل‌اسحاق خوئینی، علی (نویسنده)
    عنوان‌های دیگرمسئولیت امت از دیدگاه امام
    ناشردفتر تبليغات اسلامی حوزه علمیه قم، مرکز انتشارات
    مکان نشرقم - ایران
    سال نشر1370 ش
    چاپ1
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    وصيت سياسى - الهى امام يا مسئوليت امت از ديدگاه امام، اثر على آل اسحاق خوئينى است كه در آن، وصيت‌نامه سياسى - الهى امام خمينى را به‌صورت منظم و تحت عناوينى رسا و شيوا ساماندهى كرده است. در مورد اين كتاب چند نكته گفتنى است:

    1. مخاطبان عبارت از همه مردم، به‌ويژه جوانان و دانشجويانى هستند كه مى‌خواهند به‌صورت كامل با وصيت‌نامه امام آشنا شوند و درون‌مايه‌هاى آن را بهتر كشف كنند.
    2. اين اثر، مستند نيست؛ به اين معنا كه از هيچ منبعى براى توضيح مطالب استفاده نشده است. نویسنده حتى از آيات و روايات نيز بهره نگرفته و حتى به ساير آثار امام نيز استناد نكرده است؛ بلكه دقيق‌تر اين است كه در واقع نویسنده هيچ مطلب و توضيحى بر وصيت‌نامه امام نيفزوده است و فقط به دسته‌بندى و عنوان‌گذارى پرداخته و البته حق و انصاف اين است كه در اين راه بسيار موفق عمل كرده و عناوين جالب و زيبا و رسايى برگزيده و نظم و طبقه‌بندى مناسبى ايجاد كرده است. نویسنده، مطالب وصيت‌نامه سياسى - الهى امام خمينى را به‌صورت منظم و در يك مقدمه و هفده اصل (و هر اصل داراى چند بند) و يك خاتمه سامان داده است. با نظر به آنچه ذكر شد مى‌توان گفت كه اثر حاضر در واقع، شرح وصيت‌نامه امام نيست، بلكه ويرايش آن است و البته ويرايشى كاملاً وفادار به متن كه تنها عنوان‌هايى به آن افزوده و با گذاشتن شماره‌هايى مطالبش را روشن‌تر كرده و هيچ كلمه‌اى به متن اصلى نيفزوده و نيز هيچ كلمه‌اى را از آن نكاسته است. نویسنده خودش نيز فعاليتش در اين اثر را عبارت از «ويرايش جزئى» دانسته است[۱]
    3. نویسنده در سه مورد پاورقى توضيحى نوشته است[۲]
    4. در آغاز كتاب، تصويرى از تأييديه سرپرست مؤسسه تنظيم و نشر آثار حضرت امام خمينى آورده شده است[۳]
    5. نویسنده بعد از اتمام شرح وصيت‌نامه سياسى - الهى امام خمينى، مطلب مفصلى تحت عنوان آئينه نور يا راهنماى صحيفه انقلاب آورده است[۴] مطلب مذكور در واقع طبقه‌بندى و تنظيم مطالب «وصيت‌نامه سياسى - الهى امام خمينى» است كه براى تدريس در دانشگاه تنظيم شده و در آن بعد از ذكر مقدمه‌اى درباره اهميت وصيت‌نامه مذكور، خلاصه مهم‌ترين مطالب آن را به‌صورت نقل قول مستقيم آورده است.
    6. نویسنده محترم در مورد روش بيانى امام خمينى در وصيت‌نامه تأكيد كرده است: نكته جالب اينكه امام(رض) در هر بحث (يا بندى) كه وارد شده است، سبک سخن و کیفیت بيانشان يك‌نواخت چنين مى‌باشد: در ابتداء در گذشته چه بوده؟ و در مورد بحث چه فجايع و مشكلاتى ايجاد نموده بودند؟ و خلاصه وضعيت رقّت‌بار آن موضوع را بيان نموده، سپس ضررت علاج و لزوم پيشگيرى و راه نجات آن را طىّ توصيه‌هايى به مسئولين مربوطه آن موضوع بيان داشته است و به‌عبارت‌ديگر، اول، دردها يا توطئه‌ها و نقشه‌هاى شوم استكبار را مطرح نموده، سپس روش علاج و کیفیت مقابله و پيشگيرى از آن را بيان كرده است[۵]
    7. نویسنده، نگارش مطالب مقدمه كتاب حاضر را در تاريخ 10 ارديبهشت 1369 در حوزه علمیه قم به پايان رسانده است[۶] [[پرونده: وصیت نامه امام خمینی سلام الله علیه.png|بندانگشتی|265px| ‏نرم‌افزار وصیت‌نامه امام خمینی سلام‌الله‌علیه
    8. نویسنده در يك مورد اظهار نظر كرده است؛ وى بعد از نقل اين كلام از امام: «و كلام مرحوم مدرس آن روحانى متعهد پاک‌سيرت و پاک‌انديشه را به خاطر بسپريد كه در مجلس افسرده آن روز گفت: «اكنون كه بايد از بين برويم، چرا با دست خود برويم»؟! من هم امروز به ياد آن شهيد راه خدا به شما برادران مؤمن عرض مى‌كنم اگر ما با دست جنايت‌كار آمريكا و شوروى از صفحه روزگار محو شويم و با خون سرخ شرافتمندانه با خداى خويش ملاقات كنيم، بهتر از آن است كه در زير پرچم ارتش سرخ شرق و سياه غرب زندگى اشرافى مرفه داشته باشيم»، چنين نوشته است: «به نظر نویسنده، ارزنده‌ترين توصيه امام به همه امت اسلامى، خصوصا زمامداران كشورها همين جملات پرارج است»[۷]
    9. نویسنده در بحثى تحت عنوان عظمت و موضوع صحيفه انقلاب، چنين نوشته است: «... نتيجه سخن: پس آنچه تاكنون علماى مختلف اسلام در ابعاد (اعتقادى، اخلاقى، احكامى، حقوقى و آداب معاشرت) مطرح كرده، در مورد آن تحقيقات ارزنده‌اى نموده‌اند، همگى بيانگر وظائف فردى انسان در حركت و زندگى شخصى او مى‌باشد... و اما اينكه مسلمانان در حفظ مصالح اسلام و منافع مسلمين و نگهدارى كيان دين و نظام حاكم، چه بايد بكنند؟ و وظائف آنها در تشكيل حكومت و سازماندهى و حفظ و حراست چيست و كى و كجا بايد جهاد كرد؟... اينها و مسائل زياد ديگر، مطالبى است كه تنها امام امت در اين صحيفه انقلاب بيان داشته است...»[۸]

    به نظر مى‌رسد سخن نویسنده محترم، از نظر ايجابى (تأكيد بر ارزش و اهميت وصيت‌نامه سياسى - الهى امام خمينى و جامعيت آن نسبت به وظايف فردى و اجتماعى و بين‌المللى و وظيفه همگانى افراد، گروه‌ها، دولت و دولت‌هاى اسلامى)، صحيح است، ولى از نظر سلبى (غفلت انديشمندان اسلامى پيشين از فقه سياسى)، صحيح نيست؛ زيرا به‌عنوان مثال، فقيهان شيعه از قرن‌ها پيش تاكنون در بين مباحث فقهى و گاه به‌صورت رساله مستقل، مبحث ولايت فقيه را مورد توجه علمى قرار داده‌اند و نظر و عملكرد حضرت امام در متن فرهنگ و سنت اسلامى ريشه دارد و اصل اثبات ولايت براى فقيه عادل در زمان غيبت، يكى از ضروريات فقه شيعه است و...


    پانویس

    1. مقدمه كتاب، ص23
    2. متن كتاب، ص144، پاورقى 1؛ ص244، پاورقى 1 و ص249، پاورقى 1
    3. مقدمه كتاب، ص4
    4. متن كتاب، ص177-263
    5. ر.ک: همان، ص198
    6. مقدمه كتاب، ص24
    7. متن كتاب، ص243، پاورقى 1
    8. همان، ص191-192

    منابع مقاله

    مقدمه و متن كتاب.

    وابسته‌ها