الگو:صفحهٔ اصلی/مقالهٔ برگزیده دوم

< الگو:صفحهٔ اصلی
جامع السعادات

جامع السعادات، اثر ملا محمدمهدى نراقى، با تصحيح و تعليقات سيد محمد كلانتر و مقدمه‌ى محمدرضا مظفر، كتابى است در اخلاق كه به زبان عربى و در سال 1196ق، نوشته شده است.

به نظر مى‌رسد كه نراقى در مباحث نظرى اخلاق، بيش از همه از كتاب «تهذيب الأخلاق» ابوعلى مسكويه و «اخلاق ناصری» خواجه نصيرالدين طوسى بهره برده است.

باب اول در مقدمات است كه در آن مباحث كلى و مبانى علم اخلاق مطرح شده است، از قبيل: «تجرد و بقاى نفس»، «تأثير طبيعت آدمى بر اخلاق»، «نقش تربيت در اخلاق»، «شرف علم اخلاق به سبب شرافت موضوع و غايتش»، «تركيب حقيقت انسان از جهات متقابل»، غايت سعادت انسان، تشبه به مبدأ» و...

باب دوم در اقسام اخلاق، شامل مباحثى چون: «اجناس فضائل و رذائل»، «بحث درباره فضائل چهارگانه (حكمت، عدالت، شجاعت و عفت)»، «در حقيقت عدالت»، «عقل نظرى، درك‌كننده فضائل و رذائل»، «حد وسط (اعتدال) و اطراف آن (افراط و تفريط) در اخلاق» و...

باب سوم درباره اخلاق پسنديده، شامل يك مقدمه و چهار مقام است. در مقدمه، از «راه نگهدارى اعتدال فضائل»، «درمان كلى بيمارى نفس» و «درمان ويژه بيمارى نفس» بحث مى‌شود و در مقامات، از «قوه عاقله»، «امور متعلق به قوه غضب»، «رذائل و فضائل قوه شهوت»، «پژوهش در باب رذائل و فضائلى كه مربوط به اين قواى سه گانه يا متعلق به دو قوه از آنهاست»، سخن به ميان مى‌آيد.