دستغیب، سید عبدالحسین

آيت‌الله عبدالحسين دستغيب (۱۲۹۲ ـ ۱۳۶۰ش)، معروف به شهید دستغیب، رئیس حوزه علمیهٔ فارس، نماینده ولی فقیه در استان فارس، امام جمعه شیراز و نمایندهٔ استان فارس در مجلس خبرگان قانون اساسی، سومین شهید محراب

دستغیب، عبدالحسین

نام	دستغیب، عبدالحسین
نام‎های دیگر	آیت‌الله دستغیب دستغیب شیرازی، عبدالحسین
نام پدر	سید محمدتقی
متولد	1292 ش یا 1913 م
محل تولد	شیراز
رحلت	1360 ش یا 1402ق یا 1981 م
اساتید	سيد ابوالحسن اصفهانى، آقا ضياء عراقى، آقا سيد باقر اصطهباناتى
برخی آثار	گناهان کبیره اخلاق اسلامی (دستغیب) استعاذه (پناهندگی به خدا)
کد مؤلف	AUTHORCODE06793AUTHORCODE

در عاشوراى 1332ق در شيراز در ايام شهادت سالار شهيدان، امام حسين(ع) در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد و به همين مناسبت نامش را «عبدالحسين» نهادند.

خاندان دستغيب از سادات حسنى و حسينى به‌شمار مى‌رفتند كه از حدود چهار قرن پيش در شيراز به «دستغيب» معروف شده بودند. سيادت نشان افتخار اين خانواده بود و حلقه‌هاى نورانى پيوند او را (با 32 واسطه) به حضرت «زيد شهيد» فرزند امام سجاد(ع) مى‌رساند.

تحصیلات

ايشان درس را از مكتب‌خانه شروع كرد و با فراگيرى قرآن و نصاب و خواندن چند كتاب منظوم منشور فارسى، دوره مكتب را پشت‌سر گذاشت. پس از آن شروع به تحصيل علوم اسلامی‌نمود و درس‌هاى ابتدايى حوزه علميه را نزد پدر خواند و از محبت‌هاى پدرانه و استادانه‌اش بهره برد. در سال 1342ق در حالى كه يازده ساله بود، پدر را از دست داد و در نوجوانى روح لطيفش سخت آزرده و از نعمت پدر محروم گشت.

پس از فوت پدر، تحصيلات را در مدرسه خان شيراز ادامه داد و از نورانيت و روحانیت مدرسه نيز بهره‌مند بود. او در حوزه شيراز، مدت‌ها به تحصيل پرداخت و نزد اساتيدى همچون شيخ اسماعيل، ملااحمد دارابى، و آيت‌الله ملا على‌اكبر ارسنجانى دوره مقدماتى و سطح را به پايان رساند. پايان يافتن دروس سطح حوزه او همزمان با غائله كشف حجاب رضاخانى بود و دستغيب جوان در همان سنين (حدود 25 سالگى) به مبارزه با اين تهاجم بزرگ پرداخت. اما مأموران او را زير فشار قرار دادند و او نيز در سال 1314ش مجبور به حركت به سوى نجف شد. در نجف اشرف تحصيلات خود را ادامه داد و با تلاش پيگير در طول هفت سال به مقام شامخ اجتهاد نايل آمد.

استادان وى در نجف

آيات عظام: سيد ابوالحسن اصفهانى، آقا ضياء عراقى، آقا سيد باقر اصطهباناتى، شيخ محمدكاظم شيرازى از معماران علمى او در حوزه نجف بودند.

اساتيد اخلاق و تهذيب نفس

روح جستجوگر آن شهيد بزرگوار، بلند پروازتر از آن بود كه به درس و بحث بسنده كند و از علوم مرسوم حوزه نجف سيراب شود. عطش عصيانگر او پس از سال‌ها درس و تدريس آرام نگرفت و او همچنان در پى‌يافتن صاحب‌دلى بود كه بتواند او را به وادى ايمن رسانده، در معرفت خود و خداى خويش به كمال برساند.

در همان ايام اين توفيق و موهبت نصيب او شد و به محضر پرفيض استاد اخلاق حوزه نجف، عارف نامور ميرزا محمدعلى قاضى تبريزى راه يافت و در مكتب عرفانى او رشد كرد.

پس از گذشت چند سال، مرحوم قاضى به سراى باقى شتافت و او به محضر آيت‌الله آقا شيخ محمدجواد انصارى همدانى را يافت و مدت‌ها تحت نظر وى راه‌هاى ظريف و لطيف معرفت نفس را طى كرد. ارتباط او با آيت‌الله انصارى همدانى در ايامى بود كه وى در شيراز به سرمى‌برد و براى استفاده از استاد به همدان مى‌رفت.

مهاجرت به شيراز

در سال 1321ش آيت‌الله دستغيب بر خلاف ميل خود و به توصيه استادانش به ايران بازگشت. بنابراین با گرفتن اجازه اجتهاد از استادانش به شيراز مراجعت كرد.

با آمدن به شيراز، از ابتدا در مسجد طالبيون به اقامه جماعت پرداخت و پس از آن چون ماه رمضان نزدیک مى‌شد و جمعيت زيادتر، صلاح ديده شد كه طاق منبرى مسجد جامع عتيق شيراز را (شبستان وسطى مسجد جامع) نخاله بردارى و آماده انجام مراسم ماه رمضان شود. اين كار با زحمت فراوان انجام شد و مسجد تا حدودى آماده پذيرايى زائران خانه دوست شد.

پس از ماه رمضان و زمينه‌سازى‌ها آقاى دستغيب، تصميم گرفتند مسجد را از آن غربت درآورند و آن بناى مقدس و ديرينه را احيا نمايند. بر اين اساس، كار را شروع كردند. پس از چندين سال تلاش پيگير، كار تكميل بنا پايان يافت و از آن پس شهيد دستغيب در مسجد جامع عتيق، كار فرهنگى وسيعى را شروع كرد.

او كه از پشتوانه غنى اخلاقى برخوردار بود، انسان‌هاى زيادى را جذب مسجد كرد. شيوه‌هاى تربيت اسلامى را در قالبى لطيف براى نسل‌هاى جامعه مطرح كرد و خود عملا به تربيت جوانان و مستعدان جامعه اسلامى همت گماشت. بسيارى از سوره‌هاى قرآن را در آن روزگاران تفسير كرد (كه در بخش تأليفات از آن نام خواهيم برد) و زمينه تربيت عده‌اى را فراهم نمود. اين برنامه‌هاى زندگى‌ساز تا قبل از سال 1340 به خوبى پيش مى‌رفت و او در اين كار پرتوفيق‌ترين بود. علاوه بر اين، در شيراز نيز كارهاى خدماتى فراوانى را بنيان و تكميل كرد. از ساختمان مساجد و مدارس و تعمير آن‌ها و تأسيس مراكز خدماتى و خيريه گرفته تا ايجاد مشاغل گوناگون براى كارگران و بيكاران و دستگيرى مستمندان همه را عهده‌دار شد و از عهده خدمت و تلاش به نحو شايسته برآمد.

مبارزات سياسى

با شروع نهضت روحانیت در سال 1341 مبارزه ايشان با رژيم شاه كه از زمان رضاخان ادامه داشت، علنى و آشكار گرديد و شب‌هاى جمعه پس از دعاى كميل، سخنرانى سياسى و تهييج‌كننده ايشان تا نيمه خرداد 42 در جمع انبوه شنوندگان نقش بزرگى در پيشبرد انقلاب داشت و نوار سخنرانى‌هاى ايشان تا اقصى نقاط ايران منتشر مى‌گرديد. در خرداد 42 بازداشت و به تهران اعزام گرديدند و پس از آزادى از زندان مدتى نيز تبعيد و در سال 43 نيز مجددا زندانى و تبعيد گرديدند و در سال 56 نيز مدتى زندانى و يا در منزل محاصره و تحت نظر بودند و با تمام اين فشارها حاضر به مذاكره و مصالحه با رژيم پهلوى نشدند و پرچم مبارزات مردم فارس را در اين مدت پانزده ساله بر دوش داشتند.

خدمات بعد از انقلاب

پس از پيروزى انقلاب، به نمايندگى اول فارس در مجلس خبرگان انتخاب شده و همزمان به درخواست اهالى شيراز و فرمان امام خمينى(ره)، امامت جمعه را عهده‌دار شدند و مشغول خدمت به مردم مستضعف بودند.

شهادت

در تاريخ بيستم آذرماه 1360 مطابق با 14 صفر 1402 هنگامى كه عازم نماز جمعه بود، به دست منافقين به درجه رفيع شهادت نايل گرديد و به اجداد طاهرينش پيوست.

امام خمینی در بیانیه‌ای به مناسبت شهادت آیت‌الله دستغیب، وی را معلم اخلاق و مهذب نفوس و متعهد به اسلام و جمهوری اسلامی نامید.

آثار

شرح كفاية الاصول آخوند خراسانى، تقريرات درس فقه و اصول آيت‌الله شيخ محمدكاظم شيرازى، داستان‌هاى شگفت، رساله توضيح المسائل، شرح فوائد الاصول شيخ انصارى، استعاذه، قلب سليم، زندگانى صديقه كبرى فاطمه زهرا(س)، سيدالشهداء(ع)، گنجينه‌اى از قرآن، گناهان كبيره، آدابى از قرآن، سراى ديگر معارفى از قرآن، رازگويى و قرآن، قلب قرآن، حقايقى از قرآن، معراج، قيامت و قرآن، بهشت جاويدان، فاتحه الكتاب، صلوة الخاشعين، و بندگى راز آفرينش.