دانش‌پژوه، محمدتقی

محمدتقى دانش‌پژوه (۳۰ فروردین ۱۲۹۰، آمل - ۲۷ آذر ۱۳۷۵، تهران)، کتابدار، کتاب‌شناس، محقق، فهرست‌نگار معاصر، عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی ایران، استاد دانشگاه تهران و پدر علم نسخه‌شناسی

دانش‌پژوه، محمدتقی

نام	دانش‌پژوه، محمدتقی
نام‎های دیگر	دانش پژوه، محمدتقی بن احمد
نام پدر	ميرزا احمد لاريجانى
متولد	1290 ش
محل تولد	آمل
رحلت	1375 ش
اساتید	آيت‌الله مرعشى ميرزا ابوالفضل گلپايگانى آخوند ملا على همدانى
برخی آثار	النجاة من الغرق في بحر الضلالات الأقطاب القطبية
کد مؤلف	AUTHORCODE3240AUTHORCODE

او در 1329ش در دهکده نانذل، نزدیک شهر آمل به دنیا آمد. پدرش حاج میرزا احمد درکایی دیلارستاقی لاریجانی، از علما و مجتهدان آمل بود.

وى مقدمات ادبى را نزد ميرزا على بارفروش در مدرسه حاج على‌اكبر كوچك در آمل و نزد پدرش فراگرفت. از ديگر استادان وى در آمل، شيخ ابوالحسن آملى واعظ، ميرزا ابوالحسن پيش‌نماز آملى و آقا ميرزا عزيز الله طبرسى بودند.

مهاجرت به قم

در هجده سالگى بعد از فوت پدر، به تهران آمد و سپس به قم رفت و مدت دو سال به تحصيل پرداخت. وى از محضر استادانى چون ميرزا ابوالفضل گلپايگانى، آخوند ملا على همدانى و آيت‌الله مرعشى بهره برد. دانش‌پژوه، در مدرسه سپهسالار نزد ميرزا مهدى آشتيانى، «شفاء»، «اسفار» و «مكاسب» را خواند.

در 1320ش، موفق به دريافت ليسانس شد. از 1319ش، در كتابخانه دانشكده حقوق مشغول به كار گرديد. از 1321ش، به دبيرى دبيرستان‌هاى تهران اشتغال ورزيد و سپس به دبيرى دانشگاه پرداخت. از سمت‌هاى ديگر وى معاونت كتابخانه دانشكده حقوق، رياست كتابخانه كتب خطى دانشگاه، رياست كتابخانه مركزى، مشاورت فنى كتابخانه مركزى و عضويت كميته كتابخانه مركزى بود. در 1348ش، دانشيار نيمه‌وقت دانشكده الهيات و در 1349ش، دانشيار تمام‌وقت دانشكده ادبيات شد.

در 1334ش، شوراى دانشگاه تهران وى را براى تدريس درس‌هاى دراية الحديث و فرهنگ ايرانيان دانشكده الهيات و معارف اسلامى شايسته دانست. او در دوره‌هاى ليسانس و فوق ليسانس به تدريس منطق، تاريخ فلسفه اسلامى و تاريخ خاورشناسان و روش تحقيق و در دوره دكترى به تدريس عرفان اسلامى مى‌پرداخت.

وفات

وی سرانجام در روز ۲۷ آذر سال ۱۳۷۵، در تهران درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا در کنار یاران و دوستانش عباس زریاب خویی، محمدجواد مشکور، احمد تفضلی و دیگران به‌خاک سپرده شد.