اخوینی، ربیع بن احمد
ابوبكر ربيع بن احمد اخوينى بخارى، پزشك سده چهارم قمرى بوده است.
کنیه و لقب اخوینی
آگاهى‌هاى اندكى كه از زندگى وى در دست است، از اثر معروف او کتاب «هداية المتعلمين في الطب» گرفته شده است. كنيه وى را ابوحكيم نيز ذكر كرده‌اند. شهرت او با اختلاف: اخوى، اخوين، اجوينى و آخربى نيز ياد شده كه قطعاً بر اثر تصحيف بوده است. همچنين وى را به سبب اينكه بيماران ماليخوليايى را درمان مى‌كرده، «پچشك ديوانگان»، لقب داده‌اند. مينوى، تاريخ مرگ اخوينى را با توجه به اينكه وى شاگرد ابوالقاسم طاهر بن محمد بن ابراهيم مقانعى بود و اين شخص نيز خود شاگرد محمد بن زكرياى رازى (د 313ق) بوده، حدود سال 371ق، حدس زده است.
اخوينى بر اساس شواهدى كه خود در کتاب «هدايه» ذكر كرده، اهل بخارا بوده؛ چنان‌كه در جايى از همين کتاب از لهجه بخارايى بهره جسته و حتى از سپيدماشه كه آبگيرى از حوالى بخاراست، ياد مى‌كند.
آثار
«هداية المتعلمين في الطب»، اثر معروف و باارزش اخوينى يكى از كهن‌ترين کتاب‌هاى پزشكى به زبان پارسى درى است كه آن را براى فرزند خود تأليف كرده و بسيارى از تجربه‌ها و تجويزهاى پزشكى خود را در آن آورده است.
اخوينى در «هدايه» از تجربه‌هاى بيش از 30 ساله خود ياد كرده است. اين کتاب نزد استادان و مدرسان علم پزشكى از توجه خاصى برخوردار بوده است و تا سده 6 قمرى در كنار آثارى چون «ذخيره» ثابت بن قره، «منصورى» محمد بن زكرياى رازى و «اغراض» سيد اسماعيل جرجانى، به دانشجويان پزشكى تدريس مى‌شد. اخوينى بارها در اين کتاب به نوع بيمارى و نام بيماران تحت درمان خود اشاره مى‌كند. وى از تجربه‌هاى بزرگانى مانند محمد بن زكرياى رازى، ثابت بن قره، يحيى بن ماسويه، حنين بن اسحاق، عيسى بن صهاربخت، ابن سرابيون، اهرن، جالینوس و بقراط نيز بهره برده است[۱].
پانویس
- ↑ عماری، مریم، ج7، ص286
منابع مقاله
عماری، مریم، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی،چاپ دوم، 1377.
==وابسته‌ها==