قرآن و علوم طبیعت
قرآن و علوم طبیعت نوشتۀ دكتر مهدى گلشنى از بهترين آثار تأليفى فارسى در موضوع قرآن و علم است.
| نام کتاب | قرآن و علوم طبیعت |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | گلشنی، مهدی (نويسنده) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | BP 103/6 /گ8ق4 |
| موضوع | قرآن و علوم طبیعی |
| ناشر | نشر مطهر |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1375 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE3117AUTOMATIONCODE |
ايشان در اين كتاب در پى تطبيق آيات قرآن بر پيشرفتهاى علمى و تكنولوژيكى معاصر نيست، بلكه معتقد است برخى آيات قرآنى جهت ترغيب آدميان به كشف اسرار طبيعت نازل گشته و آنها را نسبت به تعلّم علوم طبيعى و در نتيجه توجه به عظمت خلقت و در نهايت نزديكى به خالق جهان تشويق فرموده است.گذشته از اين پيشرفت علم فهم بعضى از آيات قرآنى را آسان مى‌سازد.در قرآن كريم بيش از 750 آيه وجود دارد كه در آنها به پديده‌هاى طبيعى اشارت رفته است.اين آيات پيامهاى مهمى براى دانشمندان مسلمان دربردارند از جمله:در اين آيات مطالعۀ تمامى ابعاد طبيعت و كشف اسرار خلقت مورد تأكيد قرار گرفته است.همچنين قانونمندى و هدف‌دارى جهان آفرينش و كمال آن به آدميان گوشزد شده است.
دعوت به شناخت طبيعت و بهره‌بردارى از مواهب آن در حدى كه از حدود الهى تجاوز صورت نگيرد و دعوت به جهان‌بينى و معرفت‌شناسى و...از ديگر پيامهاى اين آيات كريمه هستند.
كتاب با ارائه تصويرى اسلامى از علم و بيان علل انحطاط علوم طبيعى در جهان اسلام، پيشنهاداتى براى يك رنسانس علمى در جهان اسلام ارائه مى‌كند.در ادامه به بررسى نقش علم و صنعت در جامعه اسلامى و بيان آيات و رواياتى كه در آنها نسبت به اهميت علوم طبيعى اشاره رفته است‌پرداخته و بعد علمى قرآن كريم را مورد بررسى قرار مى‌دهد.در پايان به بيان ديدگاه قرآن دربارۀ شناخت طبيعت و بيان مسائل مهم طبيعت‌شناسى و مجارى شناخت طبيعت و آفات شناخت و نيز بيان اصول راهنما در شناخت طبيعت اشاره شده است.
ساختار
كتاب مشتمل بر يك پيشگفتار و چهار فصل مى‌باشد:
- بعد علمى امت اسلامى كه شامل مباحثى دربارۀ تصور اسلامى علم، ملاك مفيد بودن علوم، انحطاط علوم طبيعى در جهان اسلام و پيشنهادات مى‌باشد.
- نقش علم و صنعت در جامعۀ اسلامى كه به مطالبى دربارۀ اسلام و علوم طبيعى، دلائل اهميت علوم طبيعى از نظر اسلام و جمع‌بندى مى‌پردازد.
- بعد علمى قرآن كريم، كه به بيان نگرشها به «آيات علمى» قرآن، پيام قرآن براى دانش‌پژوهان مسلمان پرداخته است.
- شناخت طبيعت از نظر قرآن كريم كه دربارۀ هدف طبيعت‌شناسى، امكان شناخت طبيعت، مسائل مهم طبيعت‌شناسى، مجارى شناخت طبيعت، آفات شناخت و اصول راهنما در شناخت طبيعت به بحث مى‌پردازد.
در پايان كتاب هم فهرستى از منابع و اعلام مورد استفاده و موجود در كتاب ارائه شده است.
نسخه‌شناسى
اين كتاب در قطع وزيرى با جلد گالينگور در 253 صفحه براى اولين‌بار در سال 1375 شمسى توسط نشر مطهّر منتشر شده است.
منابع مقاله
بهاءالدين خرمشاهى، دانشنامه قرآن، ج دوم، ص 1727