قرآن و روانشناسی
| نام کتاب | قرآن و روانشناسی |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | الـقرآن و علم النفس |
| پدیدآورندگان | عرب، عباس (مترجم)
نجاتی، محمد عثمان (نويسنده) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | BP 103/25 /ن3 ق4041 |
| موضوع | قرآن - روان شناسی |
| ناشر | آستان قدس رضوی، بنياد پژوهشهای اسلامى |
| مکان نشر | مشهد مقدس - ایران |
| سال نشر | 1381 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE3116AUTOMATIONCODE |
معرفى كتاب
قرآن و روانشناسی تألیف دکتر محمد عثمان نجاتی اين كتاب كوششى است در گردآورى حقايق و مفاهيم روان‌شناسى موجود در قرآن.
نويسندۀ خود استاد روان‌شناسى است و با مكاتب مختلف روان‌شناسى معاصر، آشنايى كامل دارد مى‌كوشد ضمن تبيين انواع شخصيت در قرآن آنها را با آخرين داده‌هاى روان‌شناسى مقايسه كند.اين كار در واقع راه رشد و تكامل بررسى‌ها و تحقيقات جديد روان‌شناسى را هموار خواهد كرد، تحقيقاتى كه مى‌كوشد براى نظريات جديد مطرح شده پيرامون «شخصيت»، قوانينى اساسى وضع كند، قوانينى كه حقايق و مفاهيم آن دربارۀ انسان با حقايق و مفاهيم موجود در قرآن هماهنگى داشته باشد.
در اين كتاب انگيزه‌هاى رفتار از ديدگاه قرآن در سه بخش فيزيولوژيك، روانى و ناخودآگاه مورد بررسى قرار گرفته است.
انواع انفعالات انسانى اعم از ترس، خشم، محبت، شادى، اندوه و غيره و راه غلبه بر اين انفعالات از منظر قرآن، بررسى مسألۀ ادراك حسى از ديدگاه قرآن و نيز بيان تأثير انگيزه‌ها و ارزش‌ها در توجه و ادراك حسّى كه در آن ايمان مؤمنان باعث آمادگى و توجه مؤمنان به آيات قرآنى معرفى شده چنانكه شرك مشركان آنان را از اين ادراك بى‌بهره ساخته است، بررسى تفكر و انديشه و مراحل و خطاهاى آن،يادگيرى و راههاى آن، علم لدنّى، شخصيت و انواع آن در قرآن و روان درمانى و روشهاى آن از ديدگاه قرآن مطالب كتاب را شكل مى‌دهند.البته هريك از اين عناوين خود شامل مطالب ريزترى مى‌شود كه نويسنده با روشى مستدل و آكادميك با استفاده از آيات قرآن و استناد به منابع معتبر به تفصيل دربارۀ آنها بحث مى‌كند.
ساختار
كتاب مشتمل بر سه مقدمه،يك سرآغاز و يك پيشگفتار است.مقدمه اول و دوم از آن مترجم و مقدمه سوم از آن مؤلف است كه بر چاپ دوم عربى اين اثر نگاشته شده است.
در ادامه فصول ده‌گانه كتاب قرار دارد كه به قرار ذيل مى‌باشند: فصل اول:انگيزه‌هاى رفتار در قرآن.در اين فصل انگيزه‌ها به سه نوع: فيزيولوژيك، روانى و ناخودآگاه تقسيم شده و هركدام از اين عناوين خود داراى زيرمجموعه‌هايى مى‌باشد.
فصل دوم:انفعال‌ها در قرآن.
فصل سوم:ادراك حسى در قرآن، كه به بررسى حواس در قرآن، ادراك حسى خارج از چارچوب حواس، خطاى چشم و تأثير انگيزه‌ها و ارزش‌ها در توجه و ادراك حسى مى‌پردازد.
فصل چهارم:تفكر از ديدگاه قرآن.كه به بررسى مراحل تفكر در حلّ مشكلات و نيز خطاهاى تفكر مى‌پردازد.
فصل پنجم:يادگيرى در قرآن نام دارد كه منابع دانش،يادگيرى زبان، راههاى يادگيرى در قرآن و...را مورد بررسى قرار مى‌دهد.
فصل ششم:علم لدنّى در قرآن.
فصل هفتم:يادآورى و فراموشى در قرآن.
فصل هشتم: سيستم مغز و اعصاب در قرآن.
فصل نهم:شخصيت در قرآن كه به بررسى انواع شخصيت در قرآن و غيره مى‌پردازد.
و فصل دهم:روان‌درمانى در قرآن، كه به بررسى رابطۀ ايمان و احساس امنيت، ايمان و احساس وابستگى به گروه و روش قرآن در روان‌درمانى مى‌پردازد.
در پايان منابع و مراجعى كه نويسنده از آنها استفاده كرده آمده است.
نسخه‌شناسى
اين اثر نوشته دكتر محمد عثمان نجاتى استاد دانشگاه قاهره و كويت در رشتۀ روان‌شناسى است كه توسط عباس عرب به فارسى ترجمه شده و در قطع وزيرى با جلد شوميز در 420 صفحه همراه با تجديد نظر و اضافات مؤلف براى پنجمين بار در سال 1381 شمسى از سوى انتشارات بنياد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى منتشر شده است.
منابع مقاله
- بهاءالدين خرمشاهى، دانشنامه قرآن، ج 2، ص 1726
- مقدمه مترجم و مؤلف كتاب