آخوندی، محمد
| نام | محمد آخوندی |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | شیخ احمد آخوندی یزدی |
| متولد | 1289ش/ 1329ق |
| محل تولد | مشهد |
| رحلت | 1384ش/ 1426ق |
| اساتید | آیت‌الله نائینی |
| برخی آثار | تهذيب الأحكام
فضائل الخمسة من الصحاح الستة و غيرها من الكتب المعتبرة عند أهل السنة و الجماعة |
| کد مؤلف | AUTHORCODE10126AUTHORCODE |
محمد آخوندی (1289- 1384ش)، عالم انقلابی شیعی، بنیانگذار دارالكتب اسلامیه، اولین ناشر کتب دینی و مذهبی در ایران، از شاگردان آیت‌الله نائینی و سید ابوالحسن اصفهانی بود.
ولادت
محمد آخوندی، در ۲۳ بهمن ۱۲۸۹ش برابر با 1329ق، در مشهد به دنیا آمد[۱].
نیاکان
پدر و نیاکانش همگی از اهل علم بودند و از راه داد و ستد، امرار معاش می‌کردند. از اجدادش می‌توان به حاج ابوالقاسم کرمانی اشاره کرد که املاک زیادی را به‌صورت باغ، زمین کشاورزی و آب، در شهر یزد، به نام «موقوفه شاه نجف»، وقف کرده است[۲].
تحصیلات و اساتید
وی به پیشنهاد آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری، به حوزه علمیه مشهد وارد شد. مقدمات و سطح را نزد حاج شیخ مجتبی قزوینی، حاج شیخ کاظم دامغانی و معارف را نزد حاج میرزا مهدی اصفهانی گذراند و همچنین از درس خارج حسنعلی اصفهانی (نخودکی) بهره برد[۳].
پس از این دوره، با برادرش حاج شیخ علی آخوندی و آیات عظام مروارید، ذبیح‌الله قوچانی و صامت قزوینی، به نجف رفت و از محضر علمای بنامی چون آیات عظام: نائینی، سید محمود شاهرودی و سید ابوالحسن اصفهانی، سود معنوی جست و به اخذ اجازه اجتهاد، موفق شد[۴].
پدرش حاج شیخ احمد آخوندی، در حادثه قیام مردم مشهد و مسجد گوهرشاد و به دلیل ارتباط با شیخ بهلول، تحت تعقیب قرار گرفت و به‌ناچار، با فروش مایملک خود، به اتفاق بستگان و خانواده‌اش، مخفیانه به عراق رفت و در قیصریه علی آقا در نجف، مغازه‌ای اجاره کرد و پسرش محمد را به ایران فرستاد تا کتب و دیگر کالاها را برای وی بیاورد[۵].
فعالیت‌های دینی و اجتماعی
- تصحیح و چاپ رساله «صراط النجاة» سید ابوالحسن اصفهانی و «صحیفه سجادیه»، برای نخستین بار، در سال 1320ش، با مقدمه محمد مشکات و آیت‌الله مرعشی نجفی و خط شیخ احمد زنجانی؛
- ورود به عرصه نشر به‌طور جدی از زمان مزبور به بعد (وی در شرایطی به نشر کتب دینی اقدام کرد که اکثر علما از بیم مأموران حکومتی، کتاب‌های خود را در گنجیه‌های گچ‌گرفته پنهان می‌کردند که چه‌بسا با رطوبت و هجوم موریانه، از بین می‌رفت. او با حرکتی جهادگونه و بی‌چشم‌داشت مالی، به نشر آن آثار پرداخت)[۶]؛
- مبادرت به تنظیم کتب «توضیح المسائل» به‌صورت رساله‌های عملیه کنونی، در سال 1333ش، با فتوای آیت‌الله بروجردی و با همکاری علامه کرباسچیان[۷]؛
- چاپ مجدد و منقح «الغدير»، با سفر علامه امینی به ایران (1330ش)[۸]؛
- استفاده از توانایی علی‌اکبر غفاری در تصحیح و تعلیق کتاب «کافی» (این تصحیح، در عالم نشر کتب دینی، دگرگونی عمده‌ای پدید آورد و نقطه عطفی در چاپ و نشر کتب مذهبی، به‌صورت ویراسته و منقح شد)؛
- به چاپ رساندن دوره «بحار الأنوار» مجلسی در 110 جلد، دوره تفسیر «الميزان» در 20 جلد، دوره «من‌لايحضره‌الفقيه» در 4 جلد، دوره «الاستبصار» در 4 جلد، دوره «تهذيب الأحكام» در 10 جلد و دوره کتاب «اصول فلسفه و روش رئالیسم» علامه طباطبایی؛
- راه‌اندازی بیمارستان خیریه ولی عصر(عج)، در سال 1352ش و تا چند سال برعهده داشتن ریاست هیئت مدیره آن؛
- پیوستن به قیام امام خمینی(ره) از آغاز و رابط امام(ره) و علمای تهران، به‌ویژه حجت‌الاسلام فلسفی و آیت‌الله وحید خراسانی گردیدن؛
- حضور در جبهه در سالیان اول جنگ تحمیلی، با وجود کهولت سن[۹].
وفات
وی در 28 تیرماه 1384ش، برابر با 1426ق درگذشت و بنا به وصیت خود او، در جوار مزار شهدای جنگ تحمیلی، به خاک سپرده شد[۱۰].