هاشمی رفسنجانی، اکبر

نام	هاشمی رفسنجانی، اکبر
نام های دیگر
نام پدر
متولد	1313 هـ.ش یا 15 هـ.ق
محل تولد
رحلت
اساتید
برخی آثار
کد مولف	4451

ولادت

اکبر هاشمى رفسنجانی، در سال 1313ش، در روستاى سوق از توابع رفسنجان در خانواده‌اى روحانى متولد شد.

تحصیل

ایشان خود در این باره مى‌گوید:

من در سن پنج‌ سالگى به‌همراه برادرم حاج قاسم که دو سال از من بزرگ‌تر بود، تحصیل را شروع کردم. آنچه در مکتب‌خانه به ما مى‌آموختند، همان کتاب‌هاى مدرسه رسمى بود، به اضافه قرآن و چیزهایى مثل گلستان، نصاب و... از هفت‌ سالگى علاوه بر مکتب، از معلومات پدر (حاج میرزا على هاشمى بهرمانى) نیز استفاده کردم. رفته‌رفته مکتب‌خانه نمى‌توانست جواب‌گوى نیاز ما باشد. چهارده‌ ساله بودم که به پیشنهاد پسرعمویم، محمد، تصمیم گرفتیم که همراه کاروان جهت تحصیل علوم دینى به قم سفر کنیم» (پایگاه اطلاع‌رسانى: http://www.hashemirafsanjani.ir).

آقاى هاشمى رفسنجانى با بهره‌گیرى از اساتید مختلف، مدارج آموزشى و مراحل کسب علوم حوزوى را یکى پس از دیگرى طى کرد؛ به‌طورى‌که کتاب «صرف میر» را نزد پسرعمویش شیخ محمد که از نظر درس از وى جلوتر بود، فراگرفت و این درس را با آقاى شیخ جعفر شجونى بحث کرد. در ادامه تحصیل، باقى‌مانده «جامع المقدمات» و سطح متوسط؛ یعنى کتاب‌هاى «سیوطى»، «حاشیه»، «معالم»، «مغنى»، «مطول» و «شرح لمعه» را نزد آقایان شهید سید محمدرضا سعیدى، محمدى گیلانى، علوى بروجردى، آدینه‌وند، نعمت‌الله صالحى نجف‌آبادى، دکتر محسن جهانگیرى، امام موسى صدر و شیخ حسن شب‌زنده‌دار تحصیل نمود.

براى فراگیرى سطح عالى فقه و اصول (رسائل، مکاسب و کفایه)، از حضرات آیات منتظرى، مشکینى، سید محمدباقر سلطانى طباطبایى، شهید صدوقى، فکور، صالحى نجف‌آبادى، شیخ مصطفى اعتمادى، نورى همدانى، مجاهدى و آیت‌الله تبریزى استفاده کرد و همچنین درس خارج فقه و اصول را از آیت‌الله بروجردى، امام خمینى(ره)، آیت‌الله گلپایگانى، آیت‌الله شریعتمدارى، آیت‌الله محقق داماد، آیت‌الله شیخ مرتضى حائرى یزدى و آیت‌الله مرعشى نجفى آموخت. همچنین چون محل سکونتش در سال‌هاى اول اقامت در قم، در مقابل بیت امام خمینى(ره)، واقع شده بود، او توفیق پیدا کرد که علاوه بر فراگیرى فقه، اصول و فلسفه، در مبانى سیاسى، اجتماعى، عرفانى و اخلاقى نیز از ایشان کسب فیض کند.

در فلسفه و تفسیر از علامه طباطبایى و آقایان میرزا ابوالفضل زاهدى و منتظرى بهره جست و در مسافرتى که به نجف اشرف داشت، در درس خارج آیات عظام: خویى، آمیرزا باقر زنجانى، حکیم و شاهرودى شرکت کرد و از آنها استفاده علمى برد و سرانجام به درجه رفیع اجتهاد نایل آمد (ر.ک: دفتر نشر معارف انقلاب، ص3-4).

ایشان از سال 1337 تا دوران پیروزى شکوهمند انقلاب اسلامى ایران در تمامى صحنه‌هاى مبارزاتى، حضورى چشمگیر داشت؛ چنان‌که دستگیرى‌هاى مکرر در 7 دوره متناوب از سال‌هاى 1337 تا 1357 در مجموع چهار سال و پنج ماه نتوانست در عزم ایشان بر تداوم نهضت اسلامى به رهبرى امام خمینى(ره) خللى ایجاد نماید.

آیت‌الله هاشمى رفسنجانى در دوران پیروزى انقلاب اسلامى از اعضاى مؤثر و برجسته شوراى انقلاب بود و سپس فعالیت‌هاى خود را در عرصه‌هاى گوناگون پى‌گیرى کرد؛ از جمله فعالیت‌ها و سمت‌هاى وى عبارتند از:

عضویت در حزب جمهورى؛
سرپرستی وزارت کشور؛
ریاست مجلس شوراى اسلامى؛
امامت جمعه موقت تهران؛
جانشینی فرماندهى کل قوا؛
نیابت ریاست مجلس خبرگان؛
ریاست جمهورى؛
ریاست شوراى عالى انقلاب فرهنگى؛
ریاست شوراى عالى امنیت ملى؛
ریاست مجلس خبرگان رهبرى.

ایشان هم‌اکنون ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را برعهده دارد. آیت‌الله هاشمى رفسنجانى پس از انقلاب اسلامى عناوین افتخارى متعددى از مجامع علمى مختلف دنیا کسب کرد و دانشگاه تهران نیز عنوان دکتراى افتخارى علوم سیاسى را به ایشان اهدا نموده است (http://www.hashemirafsanjani.ir).

آثار

هاشمى رفسنجانى طى دوران مسئولیت ریاست مجمع، با استفاده از فراغتى که از امور اجرایى پیدا نمود، علاوه بر اهتمام به تکمیل مجموعه‌هاى «تفسیر راهنما» و «فرهنگ قرآن»، مجموعه‌هاى کاملى از خاطرات خویش را تحت عناوین «دوران مبارزه»، «انقلاب و پیروزى»، «انقلاب در بحران»، «عبور از بحران»، «آرامش و چالش»، «به‌سوى سرنوشت» و «امید و دلواپسى» نوشته و منتشر نموده است (ر.ک: دفتر نشر معارف انقلاب، ص 13).