ابن ابی‌جمره، عبدالله بن سعد
| ابن ابی جمره، عبدالله بن سعد | |
|---|---|
 | |
عبدالله بن سعد بن ابی‌جمره (675 یا 699ق)، حافظ و مفسر قرآن و محدّث مالکی قرن هفتم هجری قمری، است که به تلخیص و شرح احادیث صحیح بخاری پرداخت.
نسب و ولادت
- ابومحمد عبدالله بن سعد بن سعید بن ابی‌جمره ازدی، در اندلس به دنیا آمد[۱] و با تربیت دینی رشد کرد و علاقه‌مند به فهم علوم شریعت شد و قرآن کریم را حفظ کرد و علوم آن را فراگرفت و علوم حدیث و سنت را چنان آموخت که به آن شهره شد.
شاگردان
- محمد بن محمد مغربی مالکی، مشهور به ابن الحاج نویسنده کتاب المدخل في البدع از شاگردان «ابن ابی‌جمره» است.
صفات
- «ابن ابی‌جمره» آگاه به مذهب مالک بود و به ترویج آن می‌پرداخت. او فصیح و خوش‌بیان بود و با مردم با عدل و انصاف رفتار می‌کرد و بین آنان آبرویی داشت و مشهور بود که اخلاص دارد و آماده مرگ است. ابن کثیر در کتاب البداية و النهاية گفته است: «ابن ابی‌جمره» با سخن گفتن بسیار به امر به معروف و نهی از منکر می‌پرداخت[۲].
وفات
- عمر رضا کحاله درگذشت «ابن ابی‌جمره» را در قاهره، سال 675ق، دانسته است[۳] و برخی، 695ق، نوشته‌اند[۴].
- گویند: روزی «ابن ابی‌جمره» گفت: «من رسول خدا(ص) را در بیداری می‌بینم و با هم شفاهی گفتگو می‌کنیم»! مردم این ادعا را انکار کردند و برخی از آنان بر او شوریدند. بعد از این واقعه، پیوندش با مردم گسست و در خانه ماند تا مُرد[۵].
آثار
- بهجة النفوس و تحليها بمعرفة ما لها و ما عليها (شرح صحیح بخاری و احکام فقهی و آداب شرعی و استفاده از روایات در باب تهذیب نفس).
- جمع النهاية في بدء الخير و الغاية (گزینش 297 روایت از ابواب صحیح بخاری).
- جمع النهاية في بداية الخير و الغاية.
- مختصر صحيح البخاري.
- المرائي الحسان (مجموعه خواب‌هایی که هنگام شرح احادیث صحیح بخاری دیده است: 70 رؤیا)[۶].
پانویس
منابع مقاله
- منصة حفظ التراث الإسلامي، عبدالله بن أبي‌جمرة: https://www.islamic-heritage.com/author/68
- الزركلي، خيرالدين، «الأعلام»، دارالعلم للملايين، الطبعة الخامسة عشر، 2002م.
- الكحالة، عمر بن رضا، «معجم المؤلفين»، مكتبة المثنى و دارإحياء التراث العربي، بیروت.