کحاله، عمر رضا
| نام | کحاله، عمر رضا |
|---|---|
| نام‌های دیگر | |
| نام پدر | |
| متولد | 1323ق برابر با 1905م |
| محل تولد | القيمريه، يكى از محله‌هاى قديمى دمشق |
| رحلت | 1408ق برابر با 1987م |
| اساتید | |
| برخی آثار | تاریخ معرة النعمان
معجم قبایل العرب |
| کد مؤلف | AUTHORCODE01901AUTHORCODE |
عمر رضا كحاله (1323 - 1408ق)، نویسنده، محقق، زندگى‌نامه‌نويس مشهور عرب
ولادت
در سال 1323ق برابر با 1905م، در القيمريه، يكى از محله‌هاى قديمى دمشق در خانواده‌اى بازرگان به‌دنيا آمد.
تحصیلات
دوره‌هاى ابتدايى و متوسطه را در مدرسه‌هاى تجاریه، سلطانيه و عنبر گذراند. بعد از آن، مدت يك سال در دانشگاه وطنيه در عاليه، از توابع لبنان تحصيل كرد، سپس به دمشق بازگشت و در مدرسه آباء العازاريين و مدرسه بطريركيه در دمشق به تحصيل ادامه داد. وى علوم اسلامى و زبان عربى را نزد برخى استادان برجسته دمشق آموخت و مدتى نيز در بعضى مدارس ابتدايى دمشق به تدريس پرداخت.
عمررضا در 1927، در 22 سالگى و به درخواست عمويش، خيرى كحاله، به تبعيت از سنت خانوادگى، به كار تجارت روى آورد و به اقتضاى اين حرفه به ممالك مختلف از جمله انگلستان، نيجريه و سيرالئون سفر كرد و مدت يك سال و هفت ماه در شهر فرى‌تاون، از شهرهاى سيرالئون اقامت گزيد. وى در اين سرزمين‌ها به بررسى خلقيات مردمان اين نواحى پرداخت. اين مطالعات به درك وى از تحولات اجتماعى اين جوامع كمك مؤثرى كرد.
كحاله در 1929 به دمشق بازگشت و در آنجا سلسله مقالاتى نگاشت كه در روزنامه الفبا به صاحب امتيازى يوسف العيسى به چاپ رسيد. در همان سال استاد محمدعلى كردعلى، وزير معارف سوريه و رئيس مجمع العلمى العربى، از وى براى ايراد سلسله سخنرانى‌هايى دعوت كرد. بعد از آن در كتابخانه ظاهريه مشغول به كار شد. محيط كتابخانه بهترين فرصت و زمينه را براى مطالعات و تحقيقات تاريخى و اجتماعى وى فراهم آورد. در طول 32 سال اشتغالش در اين كتابخانه، چه در سمت كتابدار و چه مدير كتابخانه، با شمار كثيرى از دانشمندان، اديبان، و ناقدان، اعم از شرقى و غربى آشنا شد. اين آشنايى در جهت‌دهى به مطالعات وى تأثير زيادى داشت. عمررضا سپس به مجمع العلمى العربى، در دمشق پيوست و در آنجا براى 40 مجلد از مجله اين مجمع فهرست‌هايى تهيه كرد.
عمررضا به عضويت شمارى از انجمن‌هاى علمى و ادبى درآمد كه اهم آنها عبارتند از: المجلس الأعلى للعلوم و المجلس الأعلى للفنون و الآداب و العلوم الاجتماعیة (هر دو واقع در دمشق)، المجمع العلمی العراقي، الجمعية المصرية للدراسات التاريخية، المجلس الأعلى للشؤون الإسلامية بمصر و مجمع البحوث الإسلامية بالأزهر الشريف و جمعية التراث العلمی بحلب. در 1966 به پاس مشاركتش در مباحثات علمى از سوى مجلس اعلاى علوم در دمشق، در نهمين دوره هفته معلم از او تقدير به عمل آمد. در 1980ق، به پاس تلاش‌هاى علمى‌اش در عرصه تحقيق و تأليف، به دريافت نشان درجه اول علمى سوريه نايل شد.
وفات
عمررضا كحاله در اواخر 1408ق برابر با 1987م در دمشق درگذشت و در مقبره باب الصغير دمشق دفن شد.
آثار
از اين نویسنده پركار و پرآوازه عرب حدود 70 اثر باقى مانده است. معجم المؤلفين و مستدرك آن، مهم‌ترين اثر اوست. كحاله در اين كتاب، شرح حال افرادى را كه از قديمى‌ترين روزگار تا زمان مؤلف، به زبان عربى كتاب نوشته‌اند، آورده است.
بعضى ديگر از آثار مهم كحاله عبارتند از:
- أعلام النساء في عالمي العرب و الإسلام؛
- معجم مصنفي الكتب العربية في التاريخ و التراجم و الجغرافيا و الرحلات؛
- معجم قبائل العرب القديمة و الحديثة؛
- التاريخ و الجغرافية في العصور الإسلامية؛
- الأدب العربي في الجاهلية و الإسلام؛
- جغرافية شبه جزيرة العرب؛
- العالم الإسلامي؛
- سيف الله خالد بن الوليد.[۱]
پانويس
منابع مقاله
ر.ک.دايرةالمعارف كتابدارى و اطلاع‌رسانى