أوضح المسالك إلی ألفية ابن مالك
أوضح المسالك إلى ألفية ابن مالك، اثر عبدالله بن يوسف بن هشام انصارى، کتابى است در شرح و توصيف ابيات هزارگانه (الفيه) ابن مالك كه در نيمه اول قرن هشتم هجرى، نوشته شده است.
| أوضح المسالک إلی ألفیة ابن مالک | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عبدالحمید، محمد محیی‌الدین (شارح)
ابن‌مالک، محمد بن عبدالله (نویسنده) ابن هشام، عبدالله بن یوسف (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | الفیه. شرح
اوضح المسالک الی الفیه ابن مالک. شرح کتاب عده السالک الی تحقیق اوضح المسالک و هو الشرح الکبیر من ثلاثه شروح عدة السالک إلی تحقیق اوضح المسالک و هو الشرح الکبیر من ثلاثة شروح |
| ناشر | المکتبة العصرية |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1429 ق یا 2008 م |
| چاپ | 1 |
| شابک | 9953-400-44-x |
| موضوع | ابن مالک، محمد بن عبدالله، 600؟ - 672ق. الفیه - نقد و تفسیر
ابن هشام، عبدالله بن یوسف، 708 - 761ق. اوضح المسالک الی الفیه ابن مالک - نقد و تفسیر زبان عربی - شواهد شعری زبان عربی - نحو |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 4 |
| کد کنگره | PJ 6151 /الف2 الف70227 1386 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مطالب در چهار جلد به چاپ رسيده و در هریک به‌طور جامع، ابيات هزارگانه ابن مالك (الفيه) شرح و توصيف شده است. بدين ترتيب، کتاب، شرحى است در باب صرف و نحو عربى كه با توضيحات متعدد نگارنده در پاورقى، تدوین شده است.
همان گونه كه از نام کتاب پيداست، مؤلف در این اثر، به شرح مباحثى پرداخته كه در الفيه ابن مالك به ايجاز و ابهام آمده است؛ ازاين‌رو مباحث و سرفصل‌هاى کتاب، با الفيه یکى است؛ جز اينكه به قصد سهولت كار متعلمین و دانش‌پژوهان، به شواهد و مثال‌هاى بيشترى متوسل شده و متن خود ابيات، ذكر نگرديده و فقط توضيحات مربوط به مباحث، آورده شده است.
اين کتاب بارها به چاپ رسيده است، از جمله: كلكته (1832 و 1837م)، قاهره (1304، 1312 و 1316ق)، بيروت (1399ق / 1979م) و نيز قاهره (1967م) به كوشش و شرح محمد محیی‌الدين عبدالحمید با نام «عدّة السالك الى تحقيق اوضح المسالك».
شرح‌هاى متعدد و بسيارى بر این کتاب نوشته شده است كه برخى از آن‌ها، عبارتند از:
- التصريح بمضمون التوضيح، از خالد بن عبدالله جرجاوى ازهرى كه در بولاق (1294ق) و قاهره (1305ق) به چاپ رسيده است.
- تهذيب اوضح المسالك از محمد سليم على و احمد مصطفى مراغى كه در قاهره (1329ق) منتشر شده است.
- منار السالك از عبدالمتعال صعيدى كه در قاهره (1964م) چاپ شده است.
دو حاشيه نيز به نام‌هاى حاشية على التصريح بمضمون التوضيح از ياسين بن زين‌الدين عليمى و حاشية على اوضح المسالك از محمد بن طيب بن عبدالمجيد، بر آن نوشته شده كه کتاب نخست در قاهره (1325ق) و تهران (1286ق) و دومى در فاس (1315ق) به چاپ رسيده است.
فهرست مطالب هر جلد، در انتهاى همان جلد آمده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.
وابسته‌ها
البهجة المرضية علی ألفية ابن مالك
تحفة الأديب في نحاة مغني اللبيب
معجم القواعد العربية في النحو و التصريف
مبادئ العربية في الصرف و النحو
النحو المستطاب: سؤال و جواب و إعراب
أصول النحو عند السيوطي بين النظرية و التطبيق
الإنصاف في مسائل الخلاف بين النحو البصريين و الكوفيين
النحو الوافي مع ربطه بالأساليب الرفيعة و الحياة اللغوية المتجددة
همع الهوامع شرح جمع الجوامع في النحو
شرح ملاجامی علی متن الكافية في النحو
شرح التصريح علی التوضيح ابن مالك في النحو و الصرف للشيخ ابي‌محمد بن عبدالله بن يوسف بن هشام الانصاري