أسرار الصلاة
| رسائل الشهيد الثاني(طبع قدیم) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شهید ثانی، زینالدین بن علی (نويسنده) |
| ناشر | مکتبة بصيرتي |
| مکان نشر | قم - ایران |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اخلاق اسلامی
غیبت (اخلاق اسلامی) فقه جعفری - قرن 10ق - مجموعهها |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 182/6 /ش9ر5 1300الف |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
أسرار الصلاة تألیف زين‌الدين بن على جبعى عاملى معروف به شهيد ثانى (م 966 ق) است.
این رساله یکی از ده رساله از نوشته‌های شهید ثانی است که توسط انتشارات مکتبة بصيرتي در قم با عنوان رسائل الشهيد الثاني (طبع قدیم) به چاپ رسیده است.
در اين كتاب اسرار باطنى و آداب كارهاى نماز، و وظائف قلب در حالتهاى مختلف آن، با استفاده از روايات معصومين ع و مباحث اخلاقى در كتابهاى علماء با تقوا و عامل بيان شده است شهيد ثانى علاوه بر اين كتاب، سه كتاب ديگر در زمينه نماز نوشته است.در كتاب الفقيه واجبات نماز و در كتاب النفلية مستحبات نماز، و در كتاب آداب الصلاة بعضى از آداب و دعاهاى نماز به صورت مختصر ذكر شده است. (ذ22/1/، 452/4)
اكثر مطالب كتاب مباحث اخلاقى و عرفانى همچون اخلاص، تواضع، ترس از خدا، ذكر و غفلت، قرب الهى و غير آنان است و در مواردى نيز به صورت مختصر مقدمات واجب و مستحب نماز بيان شده است.مباحث اخلاقى كتاب از كتابهاى متعدد اخلاقى گردآورى شده است اما مؤلف به اسامى آنان در كتاب اشاره نكرده است.وى در مقدمه كتاب دربارۀ آنان مى‌نويسد.
فشاركتهم فى مثوبته مجمع اطرافه و مبانيه و تهذيب ترتيبه و تقريب معانيه
كتابهاى متعدد ديگرى به همين نام تأليف شده است كه نام بعضى از آنها در جلد 2 الذريعةصفحات 47 تا 51 ذكر شده‌اند.
شهيد ثانى در مقدمه كتاب در معرفى آن مى‌نويسد: قد ذكرنا هذه الرسالة نبذة من اسرارها و زبدة من آدابها و اكثرها قد وردت به النصوص عن اهل الخصوص عليهم افضل الصلوة و اكمل التحيات و بمراعاتها يرتقى القابل من مدارجها الى معارج الاسرار و التجليات علاوه بر اين كتاب، شهيد ثانى داراى آثار ديگر اخلاقى بنام اسرار الزكاة، الصوم، الحج و غير آنان مى‌باشد. (ذ45/2/)
آداب الصلاة
شهيد ثانى داراى 4 اثر گرانبها در زمينه نماز مى‌باشد.اولين آنها كتاب الالفية است كه در بيان واجبات نماز تأليف شده است.دومين كتاب النفلية است كه در مستحبات نماز مى‌باشد.سومين آنها التنبيهات العليّة است كه در اسرار و وظائف قلبى نماز نوشته شده است.آقا بزرگ تهرانى در الذريعة ج 452/4 درباره آن مى‌نويسد، جعله ثالث الرسالتين الالفية فى واجبات الفرائض اليوميّة و النفلية فى مستحباتها و التنبيهات هذا فى اسرارها اثر ديگرى از شهيد ثانى بنام آداب الصلاة وجود دارد كه در الذريعة22/1 به آن اشاره شده است.آقا بزرگ تهرانى در معرفى آن مى‌نويسد: هو غير اسرار الصلاة له بل هو مختصر فيه بعض الآداب و الادعية و التعقيبات رائيه فى النجف ضمن مجموعة من رسائل الشهيد عند آقا محمد بن المولى محمد على الخوانسارى
صاحب اعيان الشيعة در ج 157/7 در مورد اين سه كتاب مى‌نويسد:
رسالة فى اسرار الصلاة سماها التنبيهات العلية على وظائف الصلاة القلبية و اسرارها جعلها ثالثة الرسالتين الالفية فى واجبات الفرائض اليومية و النفلية فى مستحباتها و التنبيهات فى اسرارها و بعض المعاصرين جعل التنبيهات و الاسرار اثنتين و هما واحد مطبوع عدة مرات
از عبارت اعيان الشيعه مشخص نيست كه چه كسى بين التنبيهات العلّية و اسرار الصلاة فرق گذاشته است اما اگر منظور ايشان تفاوت دو كتاب التنبيهات العلية و آداب الصلاة باشد صاحب الذريعة اين تفاوت را قائل شده و همانطور كه گذشت نسخه خطى آداب الصلاة را در كتابخانه مولى محمد على خوانسارى در نجف ديده است.
تاريخ تأليف
تاريخ پايان كتاب نهم ذى الحجة سال 951ق بوده است. (ذ452/4/)
نسخه‌ها
در الذريعة452/4 به نسخه‌اى از كتابخانه سيد عبدالحسين حجة به خط فقيه شيخ على بن على فرزلى شامى عاملى مربوط به 983ق اشاره كرده است.
حواشى
در الذريعة49/2، 452/4، 51/5 به شرح اسرار الصلاة به نام جامع الخيرات از محمد على بن محمدحسن آرانى اشاره شده‌است كه مكررا در ايران چاپ شده است.
همچنين به تعليقه محمد على بن مفرى فرح مشهدى كه در ذيل عنوان ديوان مؤذن خراسانى چاپ شده است اشاره شده است.
تعليقه ديگرى كه در الذريعة452/4، 49/2 به آن اشاره شده است تعليقه مولى عبدالرسول فيروزكوهى (م 1325 ق) است.