موسوی بجنوردی، سید محمدکاظم
محمدكاظم موسوى بجنوردى، (زادهٔ ۱۳۲۱ در نجف) نویسنده، سیاستمدار، مترجم، بنيانگذار مرکز دايرة المعارف بزرگ اسلامی (مرکز پژوهشهای ايرانی- اسلامی)(1362)، سرويراستار مجموعه دايرة المعارف بزرگ اسلامی، رئيس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ايران (1376 تا 1384)، سرويراستار مجموعۀ دانشنامۀ ايران، سرويراستار و عضو برد علمی Encyclopaedia Islamic، سرويراستار مجموعۀ دانشنامۀ تهران بزرگ، سرويراستار مجموعۀ فرهنگ عامۀ ايران، سرويراستار مجموعۀ دائرةالمعارف الاسلامية الکبری،
تولد
به سال 1321ش، برابر با 1362ق، در خانواده‌اى روحانى در نجف اشرف زاده شد.
پدرش مرحوم آیت‌الله سید حسن بجنوردی از دانشمندان و مراجع بلندپایۀ تشیع بود، و مادرش نوادۀ مرحوم سیدابوالحسن اصفهانی، مرجع بزرگ شیعه در نجف اشرف به شمار می‌رفت.
تحصیلات
تحصيلات ابتدايى و متوسطه را در مدرسه ايرانيان (مدرسه علوى) در نجف اشرف گذراند.
وى در كنار تحصيلات ابتدايى و متوسطه، به تحصيل ادبيات عرب و فقه و اصول نزد پدر و برادرش حضرت آيت‌الله حاج مهدى و مرحوم آيت‌الله آقاى سيد محمد فيروزآبادى پرداخت. در سال 1339، در سن 17 سالگى به ايران (تهران) سفر كرد و منطق و فلسفه را نزد آقاى سيد على هاشمى و فقه و اصول را نزد آقاى شريعتمدار رشتى به تحصيل پرداخت. تحصيلات ايشان به اين مرحله از زندگى وى منتهى نشد. در دوران زندان، فقه و اصول را نزد آيت‌الله انورى و پس از زندان فلسفه را نزد دكتر ابراهيمى دينانى، «فصوص» ابن عربى را نزد دكتر سيد جعفر سجادى و درس خارج فقه و اصول را نزد برادرش آموخت.
ايشان در سال 1341، حزب ملل اسلامى را تشكيل داد و در سال 1344، دستگير و به اعدام محكوم شد و سپس حكم وى با يك درجه تخفيف به حبس ابد تبديل گرديد. فعاليت‌هاى سياسى سيد كاظم كه منجر به دستگيرى او و قريب به 14 سال زندان شد، گرچه وى را از پيگيرى اهداف فرهنگى براى مدتى بازداشت، ولى زندان فرصت خوبى براى بازسازى فكرى و تعميق مطالعات تاريخى و فرهنگى در اختيار او نهاد و اجازه داد تا بيش از پيش به تفكر درباره راه‌هاى نيل به خودآگاهى و خودباورى فرهنگى بپردازد. نتيجه اين تفكرات، پس از پيروزى انقلاب اسلامى و آزادى بجنوردى از زندان ظاهر شد. وى پس از مدت كوتاهى فعاليت در مشاغل بلندپايه دولتى و نمايندگى مردم در مجلس قانون‌گذارى ايران، اوقات خود را يك‌سره وقف تحقق اهداف بلند فرهنگى گردانيد و مركز دائرةالمعارف بزرگ اسلامى را بنيان نهاد. ايشان هم‌اكنون مديريت علمى مركز مزبور را بر عهده دارد. محمدكاظم موسوى بجنوردى، برگزيده رتبه اول جشنواره خوارزمى است.
آثار
- ترجمه كتاب إقتصادنا تأليف مرحوم سيد محمدباقر صدر؛
- ويراستارى دايرةالمعارف بزرگ اسلامى، در 35 جلد به سه زبان فارسى، عربى و انگليسى و دانشنامه ايران در 30 جلد؛
- نظارت بر تأليف: «جوامع ايران در چهارده جلد»، «جغرافياى جامع ايران در 5 جلد»، «سير انديشه سياسى در جهان اسلام»، «آذربايجان، تاريخ و فرهنگ»، «كردستان، تاريخ و فرهنگ»، «بلوچستان، تاريخ و فرهنگ»، «دانشنامه خليج فارس» و «فهرست‌واره كتاب‌هاى فارسى».
منابع مقاله
برگرفته از سايت تبيان در تاريخ 17 ارديبهشت‌ماه سال 1392.
وابسته‌ها
دایرة المعارف الإسلامیة الکبری