الگو:صفحهٔ اصلی/مقالهٔ برگزیده اول
دراسة واعية لقضية الغدير في ضوء المنهج الاجتماعي التاريخي، تألیف فقیه معاصر و رئیس پیشین مجلس اعلای شیعیان لبنان، محمدمهدى شمس‌الدین (۱۳۱۲-۱۳۷۹ش)، با شیوه ترکیبی (اجتماعی و تاریخی) به بررسی مسئله واقعه غدیر خم می‌پردازد و تفاوت اسلام و جاهلیت و چگونگی گذر از «جامعه جاهلی» به «جامعه اسلامی» را توضیح می‌دهد.
محمدمهدى شمس‌الدین بدون مقدمه وارد بحث اصلی شده و در نتیجه، اهداف و چگونگی‌های پیدایش و نگارش کتاب حاضر پنهان مانده است. نویسنده با تأکید بر اینکه پژوهشگری که می‌خواهد این موضوع را بررسی علمی کند، می‌تواند از دو روش «تاریخی» و «اجتماعی و تاریخی» بهره بگیرد، افزوده است: روش دوم از نظر دستیابی به واقع، نزدیک‌تر و برتر است و به همین جهت در این پژوهش، از آن استفاده می‌کنم.
این اثر مختصر به بررسی چند مبحث مهمّ پرداخته است؛ از جمله: مسئله خلافت و خلافت‌پژوهی، روش پژوهش در باب غدیر، اسلام و «جامعه جاهلی»، اسلام چیست؟ جامعه عربی قبل از اسلام، هدف اسلام، چگونه جامعه دگرگون می‌شود؟ دوره زمانی تحول جامعه، مسئول کیست؟ دو دیدگاه: نیازمندی به نصّ و بی‌نیازی از آن، نظام جانشینی و شرایط پیشوایی در امام علی(ع).
بر اساس آنچه گذشت، بهره‌گیری از «روش اجتماعی و تاریخی» در مسئله غدیر، پژوهشگران را به این نکته مهمّ می‌رساند که در مسئله امامت، نصّ لازم است و حقّ این است که آن‌قدر ادله روشن و ضمنی در مورد امامت و ولایت امام علی(ع) وجود دارد که از شماره بیرون است و ظاهرا راز این کثرت و تواتر آن است که پیامبر(ص) خواسته بود که مسیر حکومت اسلامی بعد از خودش، موضوعی قطعی و پذیرفته‌شده در نزد همه مردم شود و در دستیابی به این هدف نیز، به موفقیت بس گسترده‌ای رسید و گواه بر این، سخن زبیر بن بکار است: «كان عامة المهاجرين و جلّ الأنصار لا يشكّون أنّ علياً هو صاحب الأمر بعد رسول‌الله»؛ یعنی: عموم مهاجران و بیشتر انصار تردیدی نداشتند که امام علی(ع) صاحب امر (پیشوا) بعد از رسول خدا(ص) است.ادامه ...