پیدایش و سیر تصوف (چند مقاله)
پیدایش و سیر تصوف نوشته رینولد الین نیکلسون (1868-1945م (خاورشناس و اسلام‌شناس انگلیسی، شارح و مترجم آثار عرفانی فارسی و اسلامی به زبان انگلیسی و مصحّح و مفسر بزرگ مثنوی معنوی است. این اثر چهار مقاله در باب تصوف اسلامی است.
| پیدایش و سیر تصوف (چند مقاله) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | نیکلسون، رینولد الین (نويسنده) معین، محمدباقر (مترجم) |
| ناشر | توس |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | سده13 |
| چاپ | 1 |
| موضوع | تصوف - تاریخ - تصوف |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
نیکلسون در چهار گفتار به موضوع‌های تاریخ تصوف، زهد اسلامی و صوفیانه، صوفیان و هدف تصوف اسلامی پرداخته است. ترجمۀ متن این اثر را محمدباقر معین از روی ترجمۀ عربی «ابوالعلاء عفیفی»، تصوف‌شناس بزرگ عرب انجام داده است. عفیفی شاگرد و همکار «نیکلسون» بوده است. ترجمۀ حاشیه‌ها، تعلیقه‌ها و مرجع‌های بحث را یکی از دوستان مترجم انجام داده است.[۱]
عفیفی در مقدمۀ این مقاله‌ها به کارهای خاورشناسانی همچون ثولاک، دُزی،ماسینیون، گلدتسیهر و ادوارد براون در موضوع «تصوف اسلامی» اشاره کرده است.[۲]سپس، نگاه ویژه‌ای به نیکلسون و کار او در این موضوع افکنده است؛ او پژوهش نیکلسون را در «مفهوم شخصیت در تصوف»، از باریک‌ترین و دشوارترین و مهمترین مبحث‌های پژوهشی وی می‌داند[۳]عفیفی به تحقیقهای نیکلسون در باره منصور حلاج، محمد غزالی و مولوی نیز اشاره‌ای کرده است.[۴]
نیکلسون در گفتار نخست، نگرش تاریخی در بنیاد و سیر تصوف دارد.[۵]گفتار دوم در موضوع «زهد در اسلام» است که در پنج بخش تنظیم شده است: «مقدمه: تعالیم پیامبر، محمد(ص)»، «زهد در صدر اسلام و زهد صوفیانه»، «سیر زهد در قرون میانه: (نظام خلوت‌نشینی و زاویه‌ها و رباط‌ها...)، (شیوه‌های زهد)»، «زهد فلسفی» و «شیوه‌های صوفیه (دراویش)».[۶]
گفتار سوم دربارۀ «متصوفان اسلامی» با مباحث «اشتقاق و معنی واژۀ صوفی»، «پیدایش و سیر نخستین تصوف»، «شریعت، طریقت و حقیقت»، «خدا، انسان و جهان» و «شعر صوفیانه» است.[۷]
گفتار چهارم در باره «هدف تصوف اسلامی» است.[۸] نیکلسون خواسته است پاره‌ای از اصطلاح‌هایی (مانند فنا و بقا) را که صوفیان بر سبیل مجاز، برای دلالت بر حالت «اتصال به خدا» به کار می‌برند، شرح دهد.[۹]عفیفی (مترجم عربی) هشتاد سطر از این گفتار را ترجمه نکرده است؛ چراکه به گمان او، نیکلسون اصطلاح‌هایی را در برابر فنا و بقا به کار برده و توضیح داده است که زیادی بوده‌اند. [۱۰]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه مترجم فارسی
- مقدمه مترجم عربی
- متن کتاب.