الدرر في شرح الإیجاز

    از ویکی‌نور
    ‏الدرر في شرح الإیجاز
    الدرر في شرح الإیجاز
    پدیدآورانبیهقی نیشابوری کیدری، محمد بن حسین (نويسنده)

    اسدی، علی هاشم (محقق)

    طبرسی، فضل بن حسن (نويسنده)
    عنوان‌های دیگرالایجاز. شرح ** شرح الایجاز المتسم بسمه الاعجاز لابی علی الطبرسی
    ناشرسازمان مطالعه و تدوين کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت). مرکز تحقيق و توسعه علوم انسانی
    مکان نشرایران - مشهد مقدس
    سال نشر1387ش - 1429ق
    چاپ1
    شابک978-964-971-125-3
    موضوعزبان عربی - صرف و نحو - طبرسی، فضل بن الحسن، 468؟ - 548ق. الایجاز - نقد و تفسیر
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‎‏/‎‏ط‎‏2‎‏ ‎‏الف‎‏9‎‏022 6141 ‏PJ‎‏
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    الدرر في شرح الإیجاز شرح محمد بن حسین بیهقی نیشابوری کیدری (زنده در 576ق)، فقیه، ادیب و شاعر ایرانی قرن ششم، بر کتاب «الإیجاز المتسم بسمةالإعجاز» در موضوع صرف و نحو، به زبان عربی، نوشته ابوعلى، فضل بن حسن بن فضل طبرسى (468 یا 469-532 یا 548ق) است که تحقیق و تصحیح آن را علی هاشم اسدی انجام داده‌است.

    این کتاب برای کمک به دانشجویان رشته زبان و ادبیات عربی در سطح کارشناسی ارشد در دو درس صرف و نحو تألیف شده‌است. [۱]

    اسدی(محقق) می‌نویسد:

    موضوع کتاب، همچنان‌که در اول مقدمه اشاره شد، علم نحو است ولی تحلیل‌های صرفی نیز ضمیمه شده‌اند وشاید به‌خاطر این باشد که بعضی از علما، صرف و نحو را یک علم می‌دانند و ازآن به علم نحو تعبیر می‌کنند؛ باتوجه به این‌که علم صرف از قدیم جزء علم نحو بوده و «نحو» این‌گونه تعریف می‌شد: علمی که به‌وسیله آن، احوال کلمات عربی در حالت مفرد و در حالت ترکیب، شناخته می‌شود.

    این کتاب، از تألیفات قرن ششم هجری است وآرای صرفی و نحوی که در آن، عرضه‌شده، باارزش است به‌مانند ارزش نسخه آن و نیز فضیلت پیش‌کسوتی مؤلف بر علمای قرن هفتم و هشتم از قبیل: ابن حاجب و ابن هشام و ابن عقیل و مانند آنان. [۲]

    مزایای نسخه:

    1. این تنها نسخه موجود از کتاب است.
    2. مصنف، بر مهم‌ترین مصادر نحوی که امثال خلیل، سیبویه، اخفش، کسائی، فراء، مبرد، ابوعلی فارسی، ابن جنی، عبدالقاهر جرجانی، زمخشری و ....تألیف کرده‌اند، اعتماد کرده‌است.
    3. بیشترین استفاده مؤلف از کتاب «مفصل» زمخشری و «ایضاح» ابوعلی فارسی و «مقتصد» عبدالقاهر جرجانی بوده‌است.
    4. حواشی و تعلیقات بسیار مصنف برمتن کتاب.
    5. هیچ صفحه‌ای از صفحات کتاب نیست مگر کمی، که بالا یا پایین متن، تفسیر بعضی از کلمات مشکل و یا تبیین حالت اعرابی و ترکیب آن، نباشد. [۳]

    مصنف، رأی صاحب ایجاز را با کلمه «قوله» و اقوال زمخشری، ابو علی فارسی و عبدالقاهر جرجانی و برخی افراد که کمتر از آن‌ها در کتاب‌های نحوی یاد می‌شود مانند بصیر اصفهانی، بطیطی و ابن فرخان را نیز نقل می‌کند و سپس نظرات خود را با استشهاد از آیات و اشعار و امثال، در حاشیه بیان می‌کند. در این بین مصنف آراء جدید نحوی خود را نیز ابراز می‌کند.[۴]

    پانویس

    1. ر.ک: کلمه ناشرین؛ ص5
    2. ر.ک: مقدمه تحقیق؛ ص11
    3. ر.ک: همان؛ ص12-15
    4. ر.ک: همان؛ ص19-18

    منابع مقاله

    1. کلمه ناشرین
    2. مقدمه محقق

    وابسته‌ها