مراحل السالکین (همدانی)
| مراحل السالکین (همدانی) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مجذوب‌علی‌شاه همدانی (نویسنده) جواد نوربخش (محقق) |
| ناشر | خانقاه نعمت‌اللهی |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1351ش. |
| موضوع | تصوف - |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مراحل السالکین، نوشته یکی از صوفیان فرقه نورعلی‌شاه نعمت‌اللهی مجذوب‌علی‌شاه همدانی (درگذشته 1238ق.)، مباحثی در موضوع سیر و سلوک به زبان فارسی قرن سیزدهم قمری است.
- نویسنده می‌گوید: این کتاب را به اصرار برخی از برادران ایمانی (اخوان فی الله و المطیعین لأمرالله) نوشتم و چون شامل مراتب سلوک است به نام مراحل السالکین نامیدم.[۱]
- به گفته محقق کتاب؛ جواد نوربخش ، نویسنده در نگارش اثر حاضر از کتاب مرصاد العباد نوشته نجم‌الدين رازى تأثیر پذیرفته است.[۲]
- محقق کتاب، برای تصحیح و مقابله این کتاب از 6 نسخه خطی استفاده و مشخصات کتابشناختی هر کدام را نیز بیان کرده است.[۳] وی همچنین برای تصحیح و تحشیه اثر حاضر از 25 منبع بهره برده است.[۴]
ساختار و موضوعات
فصل‌های این کتاب به ترتیب عبارت است از:
- وجوب طلب علم و ترغیب به آن
- اصناف مردم
- صفت علماء
- مجالست علماء و صحبت ایشان
- تقسیم علم و علماء
- بیان روح
- آغاز تعلق روح به قالب انسان
- حُجُب روح انسانی
- حکمت تعلق روح به قالب
- تربیت قالب انسان بر قانون شریعت
- تربیت نفس و معرفت آن
- تصفیه دل بر قانون شریعت
- تجلیه روح بر قانون حقیقت
- احتیاج به شیخ
- مقام شیخی
- شرایط و صفات مُریدی
- ذکر پوشیده و پنهان
- شرایط ذکر
- وقایع غیبی
- مشاهدات انوار
- مکاشفات
- تجلی ذات و صفات خداوندی
- وصول به حضرت خداوندی
- تحقیق انسان کامل
- خرقه متصوفه.[۵]
نمونه مباحث
- بدان که حقیقت کشف از حجاب بیرون آمدن هر چیزی است بر وجهی که صاحب کشف ادراک آن چیز کند به صفتی که پیش از این نمی‌دیدی. و حجاب عبارت از موانعی است که دیده بنده از مشاهده جمال حضرت احدیت محجوب و ممنوع است. و آن جملگی عوالم دنیا و آخرت است که به روایتی هیجده هزار عالم است و به روایتی سیصد و شصت هزار. و آنچه متناسبتر است هفتاد هزار است که حدیث صحیح بدان ناطق است: ان لله تعالی سبعین الف حجاب من نور و ظلمة.[۶]
- قوله(ص) کاد الفقر ان یکون کفراً معنای او این است که چون آخر فقر اقتضا می‌کند بدایت الوهیت و دعوی ربوبیت را، پس ناچار می‌باشد قرب به کفر را هر گاه نبوده باشد فقیر کامل جامع بین ظاهر و مظهر و رب و عبد و حقّ و خلق.
هر مرتبه از وجود حدی دارد گر حفظ مراتب نکنی زندیقی.[۷]
پانويس
منابع مقاله
- مقدمه محقق و نویسنده و متن كتاب.