عيون المسائل في فروع الحنفیة

عيون المسائل في فروع الحنفیة
پدیدآوران	سمرقندی، نصر بن محمد (نويسنده) مهنی، محمد (محقق)
ناشر	دار الکتب العلمية
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1419ق - 1998م
چاپ	1
شابک	‎2-7451-0009-2
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/س۸ع۹ 171/4 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

عيون المسائل في فروع الحنفية، اثر ابواللیث نصر بن محمد بن ابراهیم سمرقندی (متوفای 375ق)، دوره‌‌ای مختصر از فقه حنفی، به زبان عربی است.

محتوای کتاب

کتاب با مقدمه‌ای از محقق (در اهمیت علم دین، قرآن و سنت و همچنین معرفی علمای نخستین کوفه و ترجمه مصنف و نسبت کتاب و مصادر ترجمه و وصف نسخه خطی و صوری از نسخه خطی) آغاز شده و پس از آن متن اصلی، مشتمل بر ابواب مختلف فقهی به‌صورت نظام‌مند (درحالی‌که به طیف گسترده‌ای از موضوعات فقهی می‌پردازد و در هر باب، مسائل گوناگونی را مطرح و بررسی می‌کند) آورده می‌شود.

ویژگی‌های کتاب

1. کتاب «عیون» به‌صورت مسئله‌محور به ابواب فقهی پرداخته است؛ تا آموزش و حفظ آن برای کسانی که به دنبال علوم دینی هستند، آسان‌ شود و به‌مثابه تطبیقی عملی نسبت به مسائل مقرر، باشد.
2. در این کتاب، به تمامی ابواب فقه به‌صورت مختصر پرداخته شده است؛ از باب طهارت، شروع و به باب استحسان، ختم شده است.

روش

1. به‌طور کلی، سبک نوشتار این کتاب نمایانگر سنت‌های اولیه نگارش متون فقهی در اسلام است که بر حفظ و انتقال دیدگاه‌ها و مباحثات علمی میان فقهای برجسته تأکید داشته است و تمرکز اصلی بر ارائه نظرات فقهای پیشین، به‌ویژه شاگردان نزدیک امام ابوحنیفه، در قالب پرسش و پاسخ یا نقل قول‌های روایی است. نقل قول‌ها با عبارت «و روي عن...» (روایت شده از...) آغاز می‌شود. این نقل قول‌ها به‌طور خاص به ابویوسف و محمد بن الحسن نسبت داده می‌شوند و دیدگاه‌های آن‌ها در مورد مسائل مختلف فقهی ارائه می‌شود.
2. در این کتاب، ابتدا مسئله طرح می‌گردد و سپس آراء و استدلالات فقهای حنفی آورده می‌شود. مؤلف بعد از نقل دیدگاه‌های فقهای نخستین فقه حنفی، نظر خود را بیان می‌کند. دیدگاه‌های ابواللیث در این کتاب، غالبا با تعبیر «قال الفقيه»، آورده شده است.
3. استفاده از اسناد (هرچند به‌صورت مختصر): در برخی موارد، سلسله سند (هرچند مختصر) بعضی از روایات ذکر شده است؛ اگرچه تمرکز اصلی بر محتوا و دیدگاه‌های فقهی است.
4. عدم ارائه استدلالات تفصیلی در همه موارد: بیشتر اوقات، دیدگاه یک فقیه بدون استدلال مفصل ذکر می‌شود و بیشتر بر نقل قول و بیان نظر تأکید می‌گردد.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.