پرش به محتوا

إختلاف العلماء: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR70176J1.jpg | عنوان = إختلاف العلماء | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = مروزی، محمد بن نصر (نويسنده) سامرائی، صبحی (محقق) |زبان | زبان = عربی | کد کنگره = 3الف4م 139/7 BP | موضوع = |ناشر | ناشر = عالم الکتب | م...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''اختلاف العلماء'''، از آثار حافظ، محدّث و فقیه شافعی قرن سوم هجری قمری، [[ابوعبدالله محمد بن نصر مروزی]] (202-294ق)، است که تفاوت دیدگاه‌های شافعیان در باب مسائل گوناگون فقهی را بیان می‌کند. پژوهشگر معاصر، [[سید صبحی بدری سامرایی]]، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی ارزشمند را بر آن افزوده و شخصیت و آثار [[ابوعبدالله محمد بن نصر مروزی]] و به‌خصوص ویژگی‌ها و روش اثر حاضر را شناسانده است.
'''اختلاف العلماء'''، از آثار حافظ، محدّث و فقیه شافعی قرن سوم هجری قمری، [[مروزی، محمد بن نصر|ابوعبدالله محمد بن نصر مروزی]] (202-294ق)، است که تفاوت دیدگاه‌های شافعیان در باب مسائل گوناگون فقهی را بیان می‌کند. پژوهشگر معاصر، [[سامرائی، صبحی|سید صبحی بدری سامرایی]]، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی ارزشمند را بر آن افزوده و شخصیت و آثار [[مروزی، محمد بن نصر|ابوعبدالله محمد بن نصر مروزی]] و به‌خصوص ویژگی‌ها و روش اثر حاضر را شناسانده است.


==هدف و روش==
==هدف و روش==
* نویسنده، متأسفانه مقدمه‌ای را برای کتابش آماده نکرده و در نتیجه بسیاری از اطلاعات مربوط به دیدگاه او درباره اهداف و چگونگی‌های نگارش پژوهش حاضر پنهان مانده است.
* نویسنده، متأسفانه مقدمه‌ای را برای کتابش آماده نکرده و در نتیجه بسیاری از اطلاعات مربوط به دیدگاه او درباره اهداف و چگونگی‌های نگارش پژوهش حاضر پنهان مانده است.
* [[سید صبحی بدری سامرایی]]، این اثر را از بهترین کتاب‌ها در زمینه شناسایی اشتراکات و اختلافات آرای اندیشمندان شمرده که نویسنده، اکثر مسائل اختلافی را در آن گرد آورده و ادله و وجه ترجیح هر نظر را بدون جانب‌داری بیان کرده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص16</ref>.
* [[سامرائی، صبحی|سید صبحی بدری سامرایی]]، این اثر را از بهترین کتاب‌ها در زمینه شناسایی اشتراکات و اختلافات آرای اندیشمندان شمرده که نویسنده، اکثر مسائل اختلافی را در آن گرد آورده و ادله و وجه ترجیح هر نظر را بدون جانب‌داری بیان کرده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص16</ref>.
* محقق با تأکید بر آنکه در بین دانشوران اسلامی و فتواداران اختلاف‌هایی وجود دارد و این اختلافات مذموم نیست، زیرا از روی هوا و هوس فتوا نداده‌اند و اینکه مجتهدی که خطا کند، یک اجر دارد، افزوده است: اسباب اختلاف چند مورد است؛ از جمله اینکه گاهی فقیه، به این اعتقاد می‌رسد که حدیث مورد بحث ضعیف است، ولی دانشوری دیگر آن را صحیح می‌داند<ref>ر.ک: همان، ص6-8</ref>.
* محقق با تأکید بر آنکه در بین دانشوران اسلامی و فتواداران اختلاف‌هایی وجود دارد و این اختلافات مذموم نیست، زیرا از روی هوا و هوس فتوا نداده‌اند و اینکه مجتهدی که خطا کند، یک اجر دارد، افزوده است: اسباب اختلاف چند مورد است؛ از جمله اینکه گاهی فقیه، به این اعتقاد می‌رسد که حدیث مورد بحث ضعیف است، ولی دانشوری دیگر آن را صحیح می‌داند<ref>ر.ک: همان، ص6-8</ref>.
* [[سید صبحی بدری سامرایی]]، «علم الخلاف» را همان حاشیه‌ زدن بر مسائل فقهی اختلافی دانسته است که در زمان ما به آن «الفقه المقارن» (فقه تطبیقی و مقایسه‌ای) گفته می‌شود. او همچنین فهرست اسامی 30 کتاب از این آثار را همراه با نام نویسندگانش ذکر کرده است<ref>ر.ک: همان، ص9-11</ref>.
* [[سامرائی، صبحی|سید صبحی بدری سامرایی]]، «علم الخلاف» را همان حاشیه‌ زدن بر مسائل فقهی اختلافی دانسته است که در زمان ما به آن «الفقه المقارن» (فقه تطبیقی و مقایسه‌ای) گفته می‌شود. او همچنین فهرست اسامی 30 کتاب از این آثار را همراه با نام نویسندگانش ذکر کرده است<ref>ر.ک: همان، ص9-11</ref>.


==ساختار و محتوا==
==ساختار و محتوا==
* این اثر بر اساس ابواب فقه مذهب شافعی تنظیم شده است. [[ابوعبدالله محمد بن نصر مروزی]]، مباحثش را با بخش طهارت و بحث مضمضه و استنشاق شروع کرده<ref>ر.ک: متن کتاب، ص23</ref> و با بخش سیر و مبحث غنیمت پایان داده است<ref>ر.ک: همان، ص289</ref>.
* این اثر بر اساس ابواب فقه مذهب شافعی تنظیم شده است. [[مروزی، محمد بن نصر|ابوعبدالله محمد بن نصر مروزی]]، مباحثش را با بخش طهارت و بحث مضمضه و استنشاق شروع کرده<ref>ر.ک: متن کتاب، ص23</ref> و با بخش سیر و مبحث غنیمت پایان داده است<ref>ر.ک: همان، ص289</ref>.
* نویسنده در هر مسئله، نخست دیدگاه [[سفیان ثوری]] را می‌آورد و بعد به دیدگاه‌های دیگران می‌پردازد<ref>به‌عنوان مثال، ر.ک: همان، ص23، 25 و 28</ref>.
* نویسنده در هر مسئله، نخست دیدگاه [[ثوری، سفیان بن سعید|سفیان ثوری]] را می‌آورد و بعد به دیدگاه‌های دیگران می‌پردازد<ref>به‌عنوان مثال، ر.ک: همان، ص23، 25 و 28</ref>.


==نمونه مباحث==
==نمونه مباحث==
* درباره حکم شرعی مست اختلاف کردند: [[سفیان ثوری]]، [[اوزاعی]]، [[مالک]]، عموم کوفیان، [[شافعی]] و [[ابوعبید]] گفته‌اند: می‌تواند بنده خودش را آزاد کند و همسر خود را طلاق بدهد<ref>ر.ک: همان، ص290</ref>.
* درباره حکم شرعی مست اختلاف کردند: [[ثوری، سفیان بن سعید|سفیان ثوری]]، [[اوزاعی]]، [[مالک بن انس|مالک]]، عموم کوفیان، [[شافعی، محمد بن ادریس|شافعی]] و [[ابوعبید، قاسم بن سلام|ابوعبید]] گفته‌اند: می‌تواند بنده خودش را آزاد کند و همسر خود را طلاق بدهد<ref>ر.ک: همان، ص290</ref>.


==پانویس==
==پانویس==