إختلاف العلماء
اختلاف العلماء، از آثار حافظ، محدّث و فقیه شافعی قرن سوم هجری قمری، ابوعبدالله محمد بن نصر مروزی (202-294ق)، است که تفاوت دیدگاههای شافعیان در باب مسائل گوناگون فقهی را بیان میکند. پژوهشگر معاصر، سید صبحی بدری سامرایی، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی ارزشمند را بر آن افزوده و شخصیت و آثار ابوعبدالله محمد بن نصر مروزی و بهخصوص ویژگیها و روش اثر حاضر را شناسانده است.
| إختلاف العلماء | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مروزی، محمد بن نصر (نويسنده) سامرائی، صبحی (محقق) |
| ناشر | عالم الکتب |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1405ق - 1985م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP۱۶۹/۷/م۴الف۳ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- نویسنده، متأسفانه مقدمهای را برای کتابش آماده نکرده و در نتیجه بسیاری از اطلاعات مربوط به دیدگاه او درباره اهداف و چگونگیهای نگارش پژوهش حاضر پنهان مانده است.
- سید صبحی بدری سامرایی، این اثر را از بهترین کتابها در زمینه شناسایی اشتراکات و اختلافات آرای اندیشمندان شمرده که نویسنده، اکثر مسائل اختلافی را در آن گرد آورده و ادله و وجه ترجیح هر نظر را بدون جانبداری بیان کرده است[۱].
- محقق با تأکید بر آنکه در بین دانشوران اسلامی و فتواداران اختلافهایی وجود دارد و این اختلافات مذموم نیست، زیرا از روی هوا و هوس فتوا ندادهاند و اینکه مجتهدی که خطا کند، یک اجر دارد، افزوده است: اسباب اختلاف چند مورد است؛ از جمله اینکه گاهی فقیه، به این اعتقاد میرسد که حدیث مورد بحث ضعیف است، ولی دانشوری دیگر آن را صحیح میداند[۲].
- سید صبحی بدری سامرایی، «علم الخلاف» را همان حاشیه زدن بر مسائل فقهی اختلافی دانسته است که در زمان ما به آن «الفقه المقارن» (فقه تطبیقی و مقایسهای) گفته میشود. او همچنین فهرست اسامی 30 کتاب از این آثار را همراه با نام نویسندگانش ذکر کرده است[۳].
ساختار و محتوا
- این اثر بر اساس ابواب فقه مذهب شافعی تنظیم شده است. ابوعبدالله محمد بن نصر مروزی، مباحثش را با بخش طهارت و بحث مضمضه و استنشاق شروع کرده[۴] و با بخش سیر و مبحث غنیمت پایان داده است[۵].
- نویسنده در هر مسئله، نخست دیدگاه سفیان ثوری را میآورد و بعد به دیدگاههای دیگران میپردازد[۶].
نمونه مباحث
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.