حج و عمره در قرآن و حديث (فارسی - عربی): تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - ' .' به '. ')
    ({{کاربردهای دیگر| قرآن و حدیث (ابهام زدایی) }})
     
    (۳۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    [[پرونده:NUR22227J1.jpg|بندانگشتی|حج و عمره در قرآن و حديث (فارسي - عربي)]]
    | تصویر =NUR22227J1.jpg
    {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
    | عنوان =حج و عمره در قرآن و حديث (فارسی - عربی)
    |+ |
    | عنوان‌های دیگر =(فارسی - عربی)
    |-
    | پدیدآوران =
    ! نام کتاب!! data-type='bookName'|حج و عمره در قرآن و حديث (فارسي - عربي)
    [[مسعودی، عبدالهادی]] (نویسنده)
    |-
    |نام های دیگر کتاب
    |data-type='otherBookNames'|(فارسی - عربی)
    |-
    |پدیدآورندگان
    |data-type='authors'|[[مسعودی، عبدالهادی]] (نويسنده)


    [[محمدی ری‌شهری، محمد]] (نويسنده)
    [[محمدی ری‌شهری، محمد]] (نویسنده)


    [[محدثی، جواد]] (مترجم)
    [[محدثی، جواد]] (مترجم)
    |-
    | زبان =فارسی
    |زبان  
    | کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏141‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏ح‎‏3‎‏ ‎‏م‎‏33041‎‏ ‎‏1386
    |data-type='language'|فارسی
    | موضوع =
     
    احادیث اهل سنت - قرن 14
    عربی
    |-
    |کد کنگره  
    |data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏141‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏ح‎‏3‎‏ ‎‏م‎‏33041‎‏ ‎‏1386
    |-
    |موضوع  
    |data-type='subject'|احادیث اهل سنت - قرن 14


    احادیث شیعه - قرن 14
    احادیث شیعه - قرن 14
    خط ۳۲: خط ۱۹:


    حج - جنبه‌های قرآنی
    حج - جنبه‌های قرآنی
    |-
    | ناشر =
    |ناشر  
    مؤسسه علمی فرهنگی دار الحديث، سازمان چاپ و نشر
    |data-type='publisher'|موسسه علمی فرهنگی دار الحديث، سازمان چاپ و نشر
    | مکان نشر =قم - ایران
    |-
    | سال نشر = 1386 ش  
    |مکان نشر  
    |data-type='publishPlace'|قم - ایران
    |-
    |سال نشر  
    |data-type='publishYear'| 1386 هـ.ش  
    |-class='articleCode'
    |کد اتوماسیون
    |data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE22227AUTOMATIONCODE
    |}
    </div>


     
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE22227AUTOMATIONCODE
    == معرفى اجمالى ==
    | چاپ =3
    '''حج و عمره در قرآن و حديث'''، به زبان فارسى - عربى، اثر [[محمدی ری‌شهری، محمد|محمد محمدى رى‌شهرى]]، با همكارى عبدالهادى مسعودى و ترجمه [[محدثی، جواد|جواد محدثى]]، مجموعه‌اى است كه در آن، آيات و روايات مرتبط با موضوع حج، گردآورى و به فارسى ترجمه شده است.
    | شابک =978-964-493-284-7
    | تعداد جلد =1
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =22227
    | کتابخوان همراه نور =22227
    | کد پدیدآور =
    | پس از =
    | پیش از =
    }}
    {{کاربردهای دیگر|حج (ابهام زدایی)}}
    {{کاربردهای دیگر| قرآن و حدیث (ابهام زدایی) }}
    '''حج و عمره در قرآن و حديث'''، به زبان فارسى - عربى، اثر [[محمدی ری‌شهری، محمد|محمد محمدى رى‌شهرى]]، با همكارى [[مسعودی، عبدالهادی|عبدالهادى مسعودى]] و ترجمه [[محدثی، جواد|جواد محدثى]]، مجموعه‌اى است كه در آن، آيات و روايات مرتبط با موضوع حج، گردآورى و به فارسى ترجمه شده است.


    == ساختار ==
    == ساختار ==
    كتاب با يك مقدمه و درآمد از نویسنده آغاز و مطالب در سه بخش و هر بخش در چندين فصل، تنظيم شده است.


    نویسنده با بهره‌گيرى از آيات قرآن كريم و احاديثى كه محدثان شيعه و اهل سنت نقل كرده‌اند، بخشى از مهم‌ترين مسائلى را كه امت اسلامى بدان نيازمندند، با نظمى نو و شيوه‌اى تازه، گردآورى نموده است.<ref>پيشگفتار، ص7</ref>


    كتاب با يك مقدمه و درآمد از نويسنده آغاز و مطالب در سه بخش و هر بخش در چندين فصل، تنظيم شده است.
    اثر حاضر، مبانى حج ابراهیمى - محمدى را بر پايه متن كتاب و سنت، بيان كرده است. در اين كتاب، تلاش شده است كه هر دو جنبه فردى و اجتماعى حج، با استفاده از متون اصلى اسلام، ارائه گردد و مهم‌ترين نكاتى كه در سفر به حرمين شريفين بايد مورد عنايت زائران خانه خدا و روضه منور نبوى باشد، تقديم شود<ref>درآمد، ص13</ref>
     
    نويسنده با بهره‌گيرى از آيات قرآن كريم و احاديثى كه محدثان شيعه و اهل سنت نقل كرده‌اند، بخشى از مهم‌ترين مسائلى را كه امت اسلامى بدان نيازمندند، با نظمى نو و شيوه‌اى تازه، گردآورى نموده است <ref>پيشگفتار، ص7</ref>.
     
    اثر حاضر، مبانى حج ابراهيمى - محمدى را بر پايه متن كتاب و سنت، بيان كرده است. در اين كتاب، تلاش شده است كه هر دو جنبه فردى و اجتماعى حج، با استفاده از متون اصلى اسلام، ارائه گردد و مهم‌ترين نكاتى كه در سفر به حرمين شريفين بايد مورد عنايت زائران خانه خدا و روضه منور نبوى باشد، تقديم شود <ref>درآمد، ص13</ref>.


    == گزارش محتوا ==
    == گزارش محتوا ==
    در مقدمه، نكاتى در مورد كتاب بيان شده است.<ref>پيشگفتار، ص7</ref>


     
    درآمد، اشاره‌اى است به جنبه‌هاى مختلف حج. نویسنده، معتقد است تأمل در احاديث اهل‌بيت(ع) نشان مى‌دهد كه تهى ساختن حج از جنبه‌هاى سياسى و اجتماعى، توطئه خطرناكى است كه سابقه ممتدى در تاريخ اسلام دارد و اهل‌بيت(ع) با همه توان كوشيده‌اند تا مردم را از اين توطئه آگاه كنند، تا آنجا كه حج فاقد جنبه سياسى و اجتماعى را «حج جاهليت» ناميده‌اند<ref>درآمد، ص13</ref>
    در مقدمه، نكاتى در مورد كتاب بيان شده است <ref>پيشگفتار، ص7</ref>.
     
    درآمد، اشاره‌اى است به جنبه‌هاى مختلف حج. نويسنده، معتقد است تأمل در احاديث اهل‌بيت(ع) نشان مى‌دهد كه تهى ساختن حج از جنبه‌هاى سياسى و اجتماعى، توطئه خطرناكى است كه سابقه ممتدى در تاريخ اسلام دارد و اهل‌بيت(ع) با همه توان كوشيده‌اند تا مردم را از اين توطئه آگاه كنند، تا آنجا كه حج فاقد جنبه سياسى و اجتماعى را «حج جاهليت» ناميده‌اند <ref>درآمد، ص13</ref>.


    در بخش يكم، در چهار فصل زير، آيات و رواياتى در مورد مكه مكرمه ذكر شده است:
    در بخش يكم، در چهار فصل زير، آيات و رواياتى در مورد مكه مكرمه ذكر شده است:


    در فصل اول، كه درباره حرم مى‌باشد، ابتد به نام‌هاى مكه اشاره شده است. اين نام‌ها، عبارتند از: ام القرى، بكه، بساسه (يعنى نابود كننده؛ چراكه وقتى مردم در مكه ظلم مى‌كردند، آنان را بيرون مى‌كرد و هلاك مى‌ساخت)، ام رحم (زيرا هرگاه كسى معتكف مكه مى‌شد، مورد رحمت قرار مى‌گرفت) <ref>متن كتاب، ص17-21</ref>.
    در فصل اول، كه درباره حرم مى‌باشد، ابتد به نام‌هاى مكه اشاره شده است. اين نام‌ها، عبارتند از: ام القرى، بكه، بساسه (يعنى نابود كننده؛ چراكه وقتى مردم در مكه ظلم می‌كردند، آنان را بيرون مى‌كرد و هلاك مى‌ساخت)، ام رحم (زيرا هرگاه كسى معتكف مكه مى‌شد، مورد رحمت قرار مى‌گرفت)<ref>متن كتاب، ص17-21</ref>


    در وجه نام‌گذارى مكه به «بكه»، نويسنده، معتقد است به اين علت مى‌باشد كه برخى احاديث به اين نكته اشاره كرده‌اند كه اين اسم، در واقع، نام محل كعبه است و هرگاه براى شهر مكه به كار رفته، از قرينه‌هاى سخن مى‌توان پى برد كه مقصود اصلى گوينده، گرداگرد كعبه در مسجد الحرام است و اين با ريشه لغوى آن نيز سازگار است؛ زيرا «بك» به معناى ازدحام است كه در پيرامون كعبه رخ مى‌دهد <ref>همان، ص23</ref>.
    در وجه نام‌گذارى مكه به «بكه»، نویسنده، معتقد است به اين علت مى‌باشد كه برخى احاديث به اين نكته اشاره كرده‌اند كه اين اسم، در واقع، نام محل كعبه است و هرگاه براى شهر مكه به كار رفته، از قرينه‌هاى سخن مى‌توان پى برد كه مقصود اصلى گوينده، گرداگرد كعبه در مسجد الحرام است و اين با ريشه لغوى آن نيز سازگار است؛ زيرا «بك» به معناى ازدحام است كه در پيرامون كعبه رخ مى‌دهد<ref>همان، ص23</ref>


    در ادامه، رواياتى درباره فضيلت مكه <ref>همان، ص25</ref> و ويژگى‌هاى آن آمده است. اين ويژگى‌ها عبارتند از: احترام داشتن (كه شامل ايمنى هر ترسانى كه وارد مكه شده و ايمنى حيوانات وحشى و پرندگان در مكه مى‌شود)، آنچه انجامش در مكه حرام است (از جمله: شكستن امنيت، ورود غير مسلمان، شكار و كندن درخت، ذبح شكار و تملك شيء پيداشده)، آنچه در مكه مكروه است (مانند: اقامت بيش از يك سال، افراشتن ساختمان و مطالبه از بدهكار)، آنچه در مكه شايسته است (از جمله: نمازگزاردن، روزه گرفتن و ختم قرآن)، آنچه براى اهل مكه شايسته است خالى گذاشتن مطاف براى طواف واجب و... <ref>همان، ص31-61</ref>.
    در ادامه، رواياتى درباره فضيلت مكه<ref>همان، ص25</ref>و ويژگى‌هاى آن آمده است. اين ويژگى‌ها عبارتند از: احترام داشتن (كه شامل ايمنى هر ترسانى كه وارد مكه شده و ايمنى حيوانات وحشى و پرندگان در مكه مى‌شود)، آنچه انجامش در مكه حرام است (از جمله: شكستن امنيت، ورود غير مسلمان، شكار و كندن درخت، ذبح شكار و تملك شيء پيداشده)، آنچه در مكه مكروه است (مانند: اقامت بيش از يك سال، افراشتن ساختمان و مطالبه از بدهكار)، آنچه در مكه شايسته است (از جمله: نمازگزاردن، روزه گرفتن و ختم قرآن)، آنچه براى اهل مكه شايسته است خالى گذاشتن مطاف براى طواف واجب و..<ref>همان، ص31-61</ref>


    در پايان اين فصل، رواياتى در مورد حدود حرم، آداب دخول مكه و آداب خروج از آن ذكر شده است <ref>همان، ص63-73</ref>.
    در پايان اين فصل، رواياتى در مورد حدود حرم، آداب دخول مكه و آداب خروج از آن ذكر شده است.<ref>همان، ص63-73</ref>


    فصل دوم، پيرامون مسجد الحرام بوده و در آن رواياتى در مورد فضيلت، محدوده، آداب ورود و فضيلت نمازگزاردن در مسجد الحرام آمده است <ref>همان، ص75-97</ref>.
    فصل دوم، پيرامون مسجد الحرام بوده و در آن رواياتى در مورد فضيلت، محدوده، آداب ورود و فضيلت نمازگزاردن در مسجد الحرام آمده است.<ref>همان، ص75-97</ref>


    نويسنده در اين فصل، توضيحاتى را درباره حدود مسجد الحرام و تعيين آن در زمان حضرت ابراهيم(ع) و تغييراتى كه در زمان پيامبر (ص)، خليفه دوم و سوم، عبدالله بن زبير، منصور، مهدى عباسى و مقتدر عباسى و حكومت آل سعود رخ داد، عنوان نموده است <ref>همان، ص82</ref>.
    نویسنده در اين فصل، توضيحاتى را درباره حدود مسجد الحرام و تعيين آن در زمان حضرت ابراهیم(ع) و تغييراتى كه در زمان پيامبر(ص)، خليفه دوم و سوم، عبدالله بن زبير، منصور، مهدى عباسى و مقتدر عباسى و حكومت آل سعود رخ داد، عنوان نموده است.<ref>همان، ص82</ref>


    در فصل سوم كه درباره بيت الله الحرام مى‌باشد، ابتدا رواياتى كه در مورد نام‌هاى خانه خدا (از جمله كعبه، بيت عتيق و بيت الحرام) مى‌باشد ذكر شده و در ادامه، فضيلت كعبه، آداب ورود و خروج از آن، آغاز بناى كعبه، بازسازى آن، كعبه و جاهليت، داستان اصحاب فيل، آنچه در تاريخ اسلام بر كعبه گذشت، بيان گرديده است <ref>همان، ص99-147</ref>.
    در فصل سوم كه درباره بيت‌الله الحرام مى‌باشد، ابتدا رواياتى كه در مورد نام‌هاى خانه خدا (از جمله كعبه، بيت عتيق و بيت الحرام) مى‌باشد ذكر شده و در ادامه، فضيلت كعبه، آداب ورود و خروج از آن، آغاز بناى كعبه، بازسازى آن، كعبه و جاهليت، داستان اصحاب فيل، آنچه در تاريخ اسلام بر كعبه گذشت، بيان گرديده است.<ref>همان، ص99-147</ref>


    آيات و روايات مربوط به نشان‌ها و آيات خدا در كعبه، در فصل چهارم گرد آمده است. اين آيات و روايات، درباره مقام ابراهيم و جايگاه آن، حجر الاسود، حِجر اسماعيل و آداب آن، حطيم، ملتزم، مستجار، ركن يمانى، زمزم، بهترين مكان‌هاى مسجد الحرام، مدفن پيامبران در آن، آرايش و پوشش كعبه، تبرك جستن به پوشش كعبه و فضيلت نگاه به آن مى‌باشد <ref>همان، ص148-209</ref>.
    آيات و روايات مربوط به نشان‌ها و آيات خدا در كعبه، در فصل چهارم گرد آمده است. اين آيات و روايات، درباره مقام ابراهیم و جايگاه آن، حجر الاسود، حِجر اسماعيل و آداب آن، حطيم، ملتزم، مستجار، ركن يمانى، زمزم، بهترين مكان‌هاى مسجد الحرام، مدفن پيامبران در آن، آرايش و پوشش كعبه، تبرک جستن به پوشش كعبه و فضيلت نگاه به آن مى‌باشد<ref>همان، ص148-209</ref>


    در بخش دوم، در شش فصل زير، مسائل مربوط به حج و عمره، بيان گرديده است:
    در بخش دوم، در شش فصل زير، مسائل مربوط به حج و عمره، بيان گرديده است:


    در فصل اول، وجوب حج و شرايط آن، فلسفه حج، فضيلت آن، دشوارى حج، پاداش آن، فضيلت پيوسته به حج رفتن، پاداش نيت حج داشتن، پاداش كسى كه در مسير حج مى‌ميرد، پاداش حج‌گزار و آثار حج بيان شده است <ref>همان، ص213-288</ref>.
    در فصل اول، وجوب حج و شرايط آن، فلسفه حج، فضيلت آن، دشوارى حج، پاداش آن، فضيلت پيوسته به حج رفتن، پاداش نيت حج داشتن، پاداش كسى كه در مسير حج مى‌ميرد، پاداش حج‌گزار و آثار حج بيان شده است.<ref>همان، ص213-288</ref>


    در فصل دوم، به روايات مربوط به تأخير در گزاردن حج و ترك آن پرداخته شده است. روايات اين فصل، در موضوعات زير، گنجانده شده‌اند: هشدار نسبت به ترك حج، ويژگى ترك‌كننده حج و هشدار نسبت به تعطيل كردن خانه خدا <ref>همان، ص291-301</ref>.
    در فصل دوم، به روايات مربوط به تأخير در گزاردن حج و ترك آن پرداخته شده است. روايات اين فصل، در موضوعات زير، گنجانده شده‌اند: هشدار نسبت به ترك حج، ويژگى ترك‌كننده حج و هشدار نسبت به تعطيل كردن خانه خدا<ref>همان، ص291-301</ref>


    واجبات حج در فصل سوم آمده است. از جمله اين واجبات، دورى كردن از محرمات احرام مى‌باشد كه برخى از آن‌ها عبارتند از: نگريستن در آينه، استفاده از هر نوع بوى خوش، سرمه كشيدن براى زينت، روغن ماليدن، انگشتر به دست كردن براى زينت، هرگونه لذت جنسى، عقد خواندن براى خود يا ديگران و گواه آن گشتن، زدودن مو، چيدن و كوتاه كردن ناخن، كشيدن دندان، كشتن حشرات، شكار كردن حيوانات زمينى (غير پرنده) و يا خوردن گوشت چنين شكارهايى، كندن درخت و گياه روييده در حرم و... <ref>همان، ص333</ref>.
    واجبات حج در فصل سوم آمده است. از جمله اين واجبات، دورى كردن از محرمات احرام مى‌باشد كه برخى از آن‌ها عبارتند از: نگريستن در آينه، استفاده از هر نوع بوى خوش، سرمه كشيدن براى زينت، روغن ماليدن، انگشتر به دست كردن براى زينت، هرگونه لذت جنسى، عقد خواندن براى خود يا ديگران و گواه آن گشتن، زدودن مو، چيدن و كوتاه كردن ناخن، كشيدن دندان، كشتن حشرات، شكار كردن حيوانات زمينى (غير پرنده) و يا خوردن گوشت چنين شكارهايى، كندن درخت و گياه روييده در حرم و..<ref>همان، ص333</ref>


    فصول بعدى اين بخش، در مورد آداب حج، حج اصغر و مطالب گوناگون پيرامون حج مى‌باشد <ref>همان، ص451-553</ref>.
    فصول بعدى اين بخش، در مورد آداب حج، حج اصغر و مطالب گوناگون پيرامون حج مى‌باشد<ref>همان، ص451-553</ref>


    روايات مربوط به مدينه منوره، در پنج فصل، در بخش سوم، جاى گرفته است. در فصل يكم كه درباره فضيلت مدينه مى‌باشد، ابتدا نام‌هاى اين شهر بيان شده و در ادامه، ويژگى‌هاى آن، فضيلت اقامت در آن، آداب مدينه و مسجد پيامبر (ص) بيان شده است <ref>همان، ص575-609</ref>.
    روايات مربوط به مدينه منوره، در پنج فصل، در بخش سوم، جاى گرفته است. در فصل يكم كه درباره فضيلت مدينه مى‌باشد، ابتدا نام‌هاى اين شهر بيان شده و در ادامه، ويژگى‌هاى آن، فضيلت اقامت در آن، آداب مدينه و مسجد پيامبر(ص) بيان شده است.<ref>همان، ص575-609</ref>


    در فصل دوم، روايات مربوط به تشويق به زيارت پيامبر (ص)، سلام دادن به ايشان از نزديك و دور، شفاعت پيامبر (ص) براى زائرانش، پاداش زيارت آن حضرت، آداب زيارت ايشان و در فصل سوم، زيارت حضرت فاطمه (س)، ثواب و آداب زيارت ايشان و مدفن آن حضرت، آمده است <ref>همان، ص611-655</ref>.
    در فصل دوم، روايات مربوط به تشويق به زيارت پيامبر(ص)، سلام دادن به ايشان از نزدیک و دور، شفاعت پيامبر(ص) براى زائرانش، پاداش زيارت آن حضرت، آداب زيارت ايشان و در فصل سوم، زيارت حضرت فاطمه(س)، ثواب و آداب زيارت ايشان و مدفن آن حضرت، آمده است.<ref>همان، ص611-655</ref>


    دو فصل پايانى نيز در مورد زيارت امامان اهل‌بيت(ع) و زيارت قبور شهدا در مدينه مى‌باشد <ref>همان، ص687-667</ref>.
    دو فصل پايانى نيز در مورد زيارت امامان اهل‌بيت(ع) و زيارت قبور شهدا در مدينه مى‌باشد<ref>همان، ص687-667</ref>


    == وضعيت كتاب ==
    == وضعيت كتاب ==
     
    متن كتاب، به‌همراه ترجمه [[محدثی، جواد|جواد محدثى]]، به چاپ رسيده است. در اين ترجمه، علاوه بر حفظ امانت، مطالب به‌صورت سليس و روان ارائه گرديده است.
     
    متن كتاب، به‌همراه ترجمه [[محدثی، جواد|جواد محدثى]]، به چاپ رسيده است. در اين ترجمه، علاوه بر حفظ امانت، مطالب به‌صورت سليس و روان ارائه گرديده است.


    فهرست اجمالى مطالب در ابتدا و فهرست «تفصيلى»، «آيات»، «اعلام»، «اديان، فرقه‌ها و مذاهب»، «جمعيت‌ها و قبيله‌ها»، «مكان‌ها» و «منابع و مآخذ»، در انتهاى كتاب آمده است.
    فهرست اجمالى مطالب در ابتدا و فهرست «تفصيلى»، «آيات»، «اعلام»، «اديان، فرقه‌ها و مذاهب»، «جمعيت‌ها و قبيله‌ها»، «مكان‌ها» و «منابع و مآخذ»، در انتهاى كتاب آمده است.
    خط ۱۱۱: خط ۹۲:


    ==پانويس ==
    ==پانويس ==
    <references />
    <references/>
    == منابع مقاله ==
    == منابع مقاله ==


    مقدمه و متن كتاب.
    مقدمه و متن كتاب.
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}




    == پیوندها ==
    [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/17273 مطالعه کتاب حج و عمره در قرآن و حديث (فارسي - عربي) در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:حدیث]]
    [[رده:حدیث]]
    [[رده:متون احادیث]]
    [[رده: متون احادیث]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۲۲:۰۸

    حج و عمره در قرآن و حديث (فارسی - عربی)
    حج و عمره در قرآن و حديث (فارسی - عربی)
    پدیدآورانمسعودی، عبدالهادی (نویسنده)

    محمدی ری‌شهری، محمد (نویسنده)

    محدثی، جواد (مترجم)
    عنوان‌های دیگر(فارسی - عربی)
    ناشرمؤسسه علمی فرهنگی دار الحديث، سازمان چاپ و نشر
    مکان نشرقم - ایران
    سال نشر1386 ش
    چاپ3
    شابک978-964-493-284-7
    موضوعاحادیث اهل سنت - قرن 14

    احادیث شیعه - قرن 14

    حج - احادیث

    حج - جنبه‌های قرآنی
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏BP‎‏ ‎‏141‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏ح‎‏3‎‏ ‎‏م‎‏33041‎‏ ‎‏1386
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    حج و عمره در قرآن و حديث، به زبان فارسى - عربى، اثر محمد محمدى رى‌شهرى، با همكارى عبدالهادى مسعودى و ترجمه جواد محدثى، مجموعه‌اى است كه در آن، آيات و روايات مرتبط با موضوع حج، گردآورى و به فارسى ترجمه شده است.

    ساختار

    كتاب با يك مقدمه و درآمد از نویسنده آغاز و مطالب در سه بخش و هر بخش در چندين فصل، تنظيم شده است.

    نویسنده با بهره‌گيرى از آيات قرآن كريم و احاديثى كه محدثان شيعه و اهل سنت نقل كرده‌اند، بخشى از مهم‌ترين مسائلى را كه امت اسلامى بدان نيازمندند، با نظمى نو و شيوه‌اى تازه، گردآورى نموده است.[۱]

    اثر حاضر، مبانى حج ابراهیمى - محمدى را بر پايه متن كتاب و سنت، بيان كرده است. در اين كتاب، تلاش شده است كه هر دو جنبه فردى و اجتماعى حج، با استفاده از متون اصلى اسلام، ارائه گردد و مهم‌ترين نكاتى كه در سفر به حرمين شريفين بايد مورد عنايت زائران خانه خدا و روضه منور نبوى باشد، تقديم شود[۲]

    گزارش محتوا

    در مقدمه، نكاتى در مورد كتاب بيان شده است.[۳]

    درآمد، اشاره‌اى است به جنبه‌هاى مختلف حج. نویسنده، معتقد است تأمل در احاديث اهل‌بيت(ع) نشان مى‌دهد كه تهى ساختن حج از جنبه‌هاى سياسى و اجتماعى، توطئه خطرناكى است كه سابقه ممتدى در تاريخ اسلام دارد و اهل‌بيت(ع) با همه توان كوشيده‌اند تا مردم را از اين توطئه آگاه كنند، تا آنجا كه حج فاقد جنبه سياسى و اجتماعى را «حج جاهليت» ناميده‌اند[۴]

    در بخش يكم، در چهار فصل زير، آيات و رواياتى در مورد مكه مكرمه ذكر شده است:

    در فصل اول، كه درباره حرم مى‌باشد، ابتد به نام‌هاى مكه اشاره شده است. اين نام‌ها، عبارتند از: ام القرى، بكه، بساسه (يعنى نابود كننده؛ چراكه وقتى مردم در مكه ظلم می‌كردند، آنان را بيرون مى‌كرد و هلاك مى‌ساخت)، ام رحم (زيرا هرگاه كسى معتكف مكه مى‌شد، مورد رحمت قرار مى‌گرفت)[۵]

    در وجه نام‌گذارى مكه به «بكه»، نویسنده، معتقد است به اين علت مى‌باشد كه برخى احاديث به اين نكته اشاره كرده‌اند كه اين اسم، در واقع، نام محل كعبه است و هرگاه براى شهر مكه به كار رفته، از قرينه‌هاى سخن مى‌توان پى برد كه مقصود اصلى گوينده، گرداگرد كعبه در مسجد الحرام است و اين با ريشه لغوى آن نيز سازگار است؛ زيرا «بك» به معناى ازدحام است كه در پيرامون كعبه رخ مى‌دهد[۶]

    در ادامه، رواياتى درباره فضيلت مكه[۷]و ويژگى‌هاى آن آمده است. اين ويژگى‌ها عبارتند از: احترام داشتن (كه شامل ايمنى هر ترسانى كه وارد مكه شده و ايمنى حيوانات وحشى و پرندگان در مكه مى‌شود)، آنچه انجامش در مكه حرام است (از جمله: شكستن امنيت، ورود غير مسلمان، شكار و كندن درخت، ذبح شكار و تملك شيء پيداشده)، آنچه در مكه مكروه است (مانند: اقامت بيش از يك سال، افراشتن ساختمان و مطالبه از بدهكار)، آنچه در مكه شايسته است (از جمله: نمازگزاردن، روزه گرفتن و ختم قرآن)، آنچه براى اهل مكه شايسته است خالى گذاشتن مطاف براى طواف واجب و..[۸]

    در پايان اين فصل، رواياتى در مورد حدود حرم، آداب دخول مكه و آداب خروج از آن ذكر شده است.[۹]

    فصل دوم، پيرامون مسجد الحرام بوده و در آن رواياتى در مورد فضيلت، محدوده، آداب ورود و فضيلت نمازگزاردن در مسجد الحرام آمده است.[۱۰]

    نویسنده در اين فصل، توضيحاتى را درباره حدود مسجد الحرام و تعيين آن در زمان حضرت ابراهیم(ع) و تغييراتى كه در زمان پيامبر(ص)، خليفه دوم و سوم، عبدالله بن زبير، منصور، مهدى عباسى و مقتدر عباسى و حكومت آل سعود رخ داد، عنوان نموده است.[۱۱]

    در فصل سوم كه درباره بيت‌الله الحرام مى‌باشد، ابتدا رواياتى كه در مورد نام‌هاى خانه خدا (از جمله كعبه، بيت عتيق و بيت الحرام) مى‌باشد ذكر شده و در ادامه، فضيلت كعبه، آداب ورود و خروج از آن، آغاز بناى كعبه، بازسازى آن، كعبه و جاهليت، داستان اصحاب فيل، آنچه در تاريخ اسلام بر كعبه گذشت، بيان گرديده است.[۱۲]

    آيات و روايات مربوط به نشان‌ها و آيات خدا در كعبه، در فصل چهارم گرد آمده است. اين آيات و روايات، درباره مقام ابراهیم و جايگاه آن، حجر الاسود، حِجر اسماعيل و آداب آن، حطيم، ملتزم، مستجار، ركن يمانى، زمزم، بهترين مكان‌هاى مسجد الحرام، مدفن پيامبران در آن، آرايش و پوشش كعبه، تبرک جستن به پوشش كعبه و فضيلت نگاه به آن مى‌باشد[۱۳]

    در بخش دوم، در شش فصل زير، مسائل مربوط به حج و عمره، بيان گرديده است:

    در فصل اول، وجوب حج و شرايط آن، فلسفه حج، فضيلت آن، دشوارى حج، پاداش آن، فضيلت پيوسته به حج رفتن، پاداش نيت حج داشتن، پاداش كسى كه در مسير حج مى‌ميرد، پاداش حج‌گزار و آثار حج بيان شده است.[۱۴]

    در فصل دوم، به روايات مربوط به تأخير در گزاردن حج و ترك آن پرداخته شده است. روايات اين فصل، در موضوعات زير، گنجانده شده‌اند: هشدار نسبت به ترك حج، ويژگى ترك‌كننده حج و هشدار نسبت به تعطيل كردن خانه خدا[۱۵]

    واجبات حج در فصل سوم آمده است. از جمله اين واجبات، دورى كردن از محرمات احرام مى‌باشد كه برخى از آن‌ها عبارتند از: نگريستن در آينه، استفاده از هر نوع بوى خوش، سرمه كشيدن براى زينت، روغن ماليدن، انگشتر به دست كردن براى زينت، هرگونه لذت جنسى، عقد خواندن براى خود يا ديگران و گواه آن گشتن، زدودن مو، چيدن و كوتاه كردن ناخن، كشيدن دندان، كشتن حشرات، شكار كردن حيوانات زمينى (غير پرنده) و يا خوردن گوشت چنين شكارهايى، كندن درخت و گياه روييده در حرم و..[۱۶]

    فصول بعدى اين بخش، در مورد آداب حج، حج اصغر و مطالب گوناگون پيرامون حج مى‌باشد[۱۷]

    روايات مربوط به مدينه منوره، در پنج فصل، در بخش سوم، جاى گرفته است. در فصل يكم كه درباره فضيلت مدينه مى‌باشد، ابتدا نام‌هاى اين شهر بيان شده و در ادامه، ويژگى‌هاى آن، فضيلت اقامت در آن، آداب مدينه و مسجد پيامبر(ص) بيان شده است.[۱۸]

    در فصل دوم، روايات مربوط به تشويق به زيارت پيامبر(ص)، سلام دادن به ايشان از نزدیک و دور، شفاعت پيامبر(ص) براى زائرانش، پاداش زيارت آن حضرت، آداب زيارت ايشان و در فصل سوم، زيارت حضرت فاطمه(س)، ثواب و آداب زيارت ايشان و مدفن آن حضرت، آمده است.[۱۹]

    دو فصل پايانى نيز در مورد زيارت امامان اهل‌بيت(ع) و زيارت قبور شهدا در مدينه مى‌باشد[۲۰]

    وضعيت كتاب

    متن كتاب، به‌همراه ترجمه جواد محدثى، به چاپ رسيده است. در اين ترجمه، علاوه بر حفظ امانت، مطالب به‌صورت سليس و روان ارائه گرديده است.

    فهرست اجمالى مطالب در ابتدا و فهرست «تفصيلى»، «آيات»، «اعلام»، «اديان، فرقه‌ها و مذاهب»، «جمعيت‌ها و قبيله‌ها»، «مكان‌ها» و «منابع و مآخذ»، در انتهاى كتاب آمده است.

    پاورقى‌ها بيشتر به ذكر منابع اختصاص يافته است.

    پانويس

    1. پيشگفتار، ص7
    2. درآمد، ص13
    3. پيشگفتار، ص7
    4. درآمد، ص13
    5. متن كتاب، ص17-21
    6. همان، ص23
    7. همان، ص25
    8. همان، ص31-61
    9. همان، ص63-73
    10. همان، ص75-97
    11. همان، ص82
    12. همان، ص99-147
    13. همان، ص148-209
    14. همان، ص213-288
    15. همان، ص291-301
    16. همان، ص333
    17. همان، ص451-553
    18. همان، ص575-609
    19. همان، ص611-655
    20. همان، ص687-667

    منابع مقاله

    مقدمه و متن كتاب.

    وابسته‌ها