دیوان همام تبریزی: تفاوت میان نسخهها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) (صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NURدیوان همام تبریزیJ1.jpg | عنوان =دیوان همام تبریزی | عنوانهای دیگر = | پدیدآوران = همام تبریزی، محمد بن فریدون، ۶۳۶؟-۷۱۲ق (شاعر) عیوضی، رشید (مصحح) | زبان =فارسی | کد کنگره =PIR ۵۳۲۱ / ۹۱۳۹۳ | موضوع =شعر فارسی -- قرن ۷ق -- ش...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوانهای دیگر = | | عنوانهای دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ | [[همام، محمد بن فريدون]] (شاعر) | ||
[[عیوضی، رشید]] (مصحح) | [[عیوضی، رشید]] (مصحح) | ||
| زبان =فارسی | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره =PIR | | کد کنگره =1394 9د / 5321 PIR | ||
| موضوع =شعر فارسی -- قرن ۷ق -- شعر عربی -- قرن ۷ق | | موضوع =شعر فارسی -- قرن ۷ق -- شعر عربی -- قرن ۷ق | ||
| ناشر =فرهنگستان زبان و ادب فارسی | | ناشر =فرهنگستان زبان و ادب فارسی | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
| سال نشر = 1394 | | سال نشر = 1394 | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE182372AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =اول | | چاپ =اول | ||
| شابک =978-600-6143-78-1 | | شابک =978-600-6143-78-1 | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
}} | }} | ||
'''دیوان همام تبریزی''' تألیف خواجه | '''دیوان همام تبریزی''' تألیف [[همام، محمد بن فريدون|خواجه همامالدین علاء تبریزی]] (۶۳۶؟-۷۱۲ق)؛ به تصحیح [[عیوضی، رشید|رشید عیوضی]]؛ مجموعه کامل اشعار همام تبریزی، شاعر برجسته قرن هفتم هجری است. این دیوان که توسط فرهنگستان زبان و ادب فارسی منتشر شده، حاوی کلیه اشعار فارسی و عربی این شاعر نامدار دوره ایلخانان مغول میباشد. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
==گزارش کتاب== | ==گزارش کتاب== | ||
کتاب با مقدمه مفصلی از مصحح آغاز میشود که در آن به شرح حال همام تبریزی، جایگاه ادبی او و روش تصحیح دیوان پرداخته شده است. خواجه | کتاب با مقدمه مفصلی از مصحح آغاز میشود که در آن به شرح حال همام تبریزی، جایگاه ادبی او و روش تصحیح دیوان پرداخته شده است. [[همام، محمد بن فريدون|خواجه همامالدین علاء تبریزی]] از رجال و شاعران معروف ایران در عهد ایلخانان مغول بود که در حدود سال ۶۳۶ هجری قمری متولد شد. وی از معاصران و دوستان نزدیک خواجه شمسالدین صاحب دیوان جوینی بود و از جمله علما و عرفای زمان خود به شمار میرفت. | ||
اشعار مندرج در این دیوان بالغ بر ۳۹۴۴ بیت است که شامل ۱۶۵ بیت عربی و ۳۷۷۹ بیت فارسی میباشد. بخش اشعار عربی شامل قصاید، قطعات و مفردات در موضوعات توحید، مدح و سایر مضامین است. | اشعار مندرج در این دیوان بالغ بر ۳۹۴۴ بیت است که شامل ۱۶۵ بیت عربی و ۳۷۷۹ بیت فارسی میباشد. بخش اشعار عربی شامل قصاید، قطعات و مفردات در موضوعات توحید، مدح و سایر مضامین است. | ||
بخش اشعار فارسی به چند قسمت تقسیم میشود: | بخش اشعار فارسی به چند قسمت تقسیم میشود: | ||
- توحید، نعت، مدایح و مواعظ: شامل پنج غزل و قطعه در توحید، یک قصیده و یک قطعه در نعت پیامبر اسلام، و قصاید و قطعاتی در مدح سلاطین و بزرگان عصر | - توحید، نعت، مدایح و مواعظ: شامل پنج غزل و قطعه در توحید، یک قصیده و یک قطعه در نعت پیامبر اسلام، و قصاید و قطعاتی در مدح سلاطین و بزرگان عصر | ||
- غزلیات: شامل ۲۲۰ غزل که برخی از آنها دارای ابیاتی به زبان تبریزی هستند و از این جهت دارای اهمیت ویژهای میباشند | - غزلیات: شامل ۲۲۰ غزل که برخی از آنها دارای ابیاتی به زبان تبریزی هستند و از این جهت دارای اهمیت ویژهای میباشند | ||
- مراثی: شامل دو قطعه، یک ترجیعبند و یازده غزل در رثای درگذشتگان | - مراثی: شامل دو قطعه، یک ترجیعبند و یازده غزل در رثای درگذشتگان | ||
- مقطعات و اخوانیات: ۴۳ قطعه در موضوعات مختلف و مکاتبات با دوستان | - مقطعات و اخوانیات: ۴۳ قطعه در موضوعات مختلف و مکاتبات با دوستان | ||
- مفردات: ۴۸ بیت فرد در موضوعات گوناگون | - مفردات: ۴۸ بیت فرد در موضوعات گوناگون | ||
- رباعیات: ۹۸ رباعی در زمینههای عشقی، عرفانی و سایر مضامین | - رباعیات: ۹۸ رباعی در زمینههای عشقی، عرفانی و سایر مضامین | ||
- مثنویات: شامل مثنویای در بحر خفیف با ۵۵۸ بیت در توحید و نعت پیامبر و کتاب صحبتنامه که مثنوی عشقی در بحر هزج با ۳۸۳ بیت است | - مثنویات: شامل مثنویای در بحر خفیف با ۵۵۸ بیت در توحید و نعت پیامبر و کتاب صحبتنامه که مثنوی عشقی در بحر هزج با ۳۸۳ بیت است | ||
همام تبریزی از شاعران پیشین مانند سنایی، انوری و نظامی و از معاصران خود مانند سعدی تأثیر پذیرفته و خود نیز بر شاعرانی چون عبید زاکانی، حافظ، کمال خجندی و شمس مغربی تأثیر گذاشته است. | [[همام، محمد بن فريدون|همام تبریزی]] از شاعران پیشین مانند [[سنایی، مجدود بن آدم|سنایی]]، [[انوری، محمد بن محمد|انوری]] و [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی]] و از معاصران خود مانند [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] تأثیر پذیرفته و خود نیز بر شاعرانی چون [[عبید زاکانی، عبیدالله|عبید زاکانی]]، [[حافظ، شمسالدین محمد|حافظ]]، [[خجندی، کمالالدین مسعود|کمال خجندی]] و [[شمس مغربی، محمد شیرین بن عزالدین|شمس مغربی]] تأثیر گذاشته است. | ||
در تصحیح این دیوان از نسخههای خطی متعددی استفاده شده که مهمترین آنها نسخه پاریس، نسخه لاهور، نسخه کتابخانه مجلس شورای اسلامی و نسخه کتابخانه نافذپاشای ترکیه است. مصحح با دقت و ظرافت تمام، به تصحیح و مقابله این نسخهها پرداخته و | در تصحیح این دیوان از نسخههای خطی متعددی استفاده شده که مهمترین آنها نسخه پاریس، نسخه لاهور، نسخه کتابخانه مجلس شورای اسلامی و نسخه کتابخانه نافذپاشای ترکیه است. مصحح با دقت و ظرافت تمام، به تصحیح و مقابله این نسخهها پرداخته و اختلاف نسخههای مختلف را در پاورقی ذکر کرده است. | ||
این اثر به عنوان کاملترین و دقیقترین تصحیح از دیوان همام تبریزی، منبع ارزشمندی برای پژوهشگران ادبیات فارسی به شمار میرود.<ref>[https://literaturelib.com/books/2321 ر.ک.پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref> | این اثر به عنوان کاملترین و دقیقترین تصحیح از دیوان همام تبریزی، منبع ارزشمندی برای پژوهشگران ادبیات فارسی به شمار میرود.<ref>[https://literaturelib.com/books/2321 ر.ک.پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref> | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۷: | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:زبانشناسی، زبان و ادبیات]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]] | |||
[[رده:مقالات(شهریور 1404) باقی زاده]] | [[رده:مقالات(شهریور 1404) باقی زاده]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 مهر 1404]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۵، ساعت ۲۰:۲۰
دیوان همام تبریزی تألیف خواجه همامالدین علاء تبریزی (۶۳۶؟-۷۱۲ق)؛ به تصحیح رشید عیوضی؛ مجموعه کامل اشعار همام تبریزی، شاعر برجسته قرن هفتم هجری است. این دیوان که توسط فرهنگستان زبان و ادب فارسی منتشر شده، حاوی کلیه اشعار فارسی و عربی این شاعر نامدار دوره ایلخانان مغول میباشد.
| دیوان همام تبریزی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | همام، محمد بن فريدون (شاعر) عیوضی، رشید (مصحح) |
| ناشر | فرهنگستان زبان و ادب فارسی |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1394 |
| چاپ | اول |
| شابک | 978-600-6143-78-1 |
| موضوع | شعر فارسی -- قرن ۷ق -- شعر عربی -- قرن ۷ق |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 1394 9د / 5321 PIR |
ساختار
این کتاب در دو بخش اصلی اشعار عربی و اشعار فارسی تنظیم شده و شامل انواع قالبهای شعری از جمله قصاید، غزلیات، مراثی، مقطعات، رباعیات و مثنویات است.
گزارش کتاب
کتاب با مقدمه مفصلی از مصحح آغاز میشود که در آن به شرح حال همام تبریزی، جایگاه ادبی او و روش تصحیح دیوان پرداخته شده است. خواجه همامالدین علاء تبریزی از رجال و شاعران معروف ایران در عهد ایلخانان مغول بود که در حدود سال ۶۳۶ هجری قمری متولد شد. وی از معاصران و دوستان نزدیک خواجه شمسالدین صاحب دیوان جوینی بود و از جمله علما و عرفای زمان خود به شمار میرفت.
اشعار مندرج در این دیوان بالغ بر ۳۹۴۴ بیت است که شامل ۱۶۵ بیت عربی و ۳۷۷۹ بیت فارسی میباشد. بخش اشعار عربی شامل قصاید، قطعات و مفردات در موضوعات توحید، مدح و سایر مضامین است.
بخش اشعار فارسی به چند قسمت تقسیم میشود:
- توحید، نعت، مدایح و مواعظ: شامل پنج غزل و قطعه در توحید، یک قصیده و یک قطعه در نعت پیامبر اسلام، و قصاید و قطعاتی در مدح سلاطین و بزرگان عصر
- غزلیات: شامل ۲۲۰ غزل که برخی از آنها دارای ابیاتی به زبان تبریزی هستند و از این جهت دارای اهمیت ویژهای میباشند
- مراثی: شامل دو قطعه، یک ترجیعبند و یازده غزل در رثای درگذشتگان
- مقطعات و اخوانیات: ۴۳ قطعه در موضوعات مختلف و مکاتبات با دوستان
- مفردات: ۴۸ بیت فرد در موضوعات گوناگون
- رباعیات: ۹۸ رباعی در زمینههای عشقی، عرفانی و سایر مضامین
- مثنویات: شامل مثنویای در بحر خفیف با ۵۵۸ بیت در توحید و نعت پیامبر و کتاب صحبتنامه که مثنوی عشقی در بحر هزج با ۳۸۳ بیت است
همام تبریزی از شاعران پیشین مانند سنایی، انوری و نظامی و از معاصران خود مانند سعدی تأثیر پذیرفته و خود نیز بر شاعرانی چون عبید زاکانی، حافظ، کمال خجندی و شمس مغربی تأثیر گذاشته است.
در تصحیح این دیوان از نسخههای خطی متعددی استفاده شده که مهمترین آنها نسخه پاریس، نسخه لاهور، نسخه کتابخانه مجلس شورای اسلامی و نسخه کتابخانه نافذپاشای ترکیه است. مصحح با دقت و ظرافت تمام، به تصحیح و مقابله این نسخهها پرداخته و اختلاف نسخههای مختلف را در پاورقی ذکر کرده است.
این اثر به عنوان کاملترین و دقیقترین تصحیح از دیوان همام تبریزی، منبع ارزشمندی برای پژوهشگران ادبیات فارسی به شمار میرود.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات