الگو:صفحهٔ اصلی/مقالهٔ برگزیده اول: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ نوامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۰:۵۶

شرح خطبه حضرت زهرا(ع)، نوشته سید عزالدین حسینی زنجانی (1300- 1392ش)، شرح و تفسیر علمی و مبسوط خطبه حضرت زهرا(س)، معروف به خطبه فدک است که به‌همراه شرح سخنان حضرت(س) با زنان مدینه، چاپ شده است. نویسنده با بهره‌گیری از آیات، منابع تاریخی، تفسیری و روایی شیعه و سنی به تفسیر این خطبه پرداخته، و آن را فراتر از یک سخنرانی حماسی و یا اظهار مصیبت و شکایت دانسته است. وی، بر این باور است که این خطبه و ماجرای فدک، رمز قیام تاریخی برای پایه‌ریزی حکومت جهانی است، و این موضوع با سیر اجمالی در مضامین خطبه، روشن می‌شود؛ چه این‌که قسمت عمده مطالب این خطبه در معرفی امام علی(ع) و فداکاری‌ها و مقاومت‌هایی است که وی در دفاع از اسلام به عمل آورده است.

نویسنده در آغاز، بحث سندی درباره خطبه، انجام داده است، آن‌گاه قضیه باغ فدک را که زمینه‌ساز سخن حضرت است، دنبال می‌کند. وی مفردات خطبه، به‌ویژه حمد و شکر را توضیح می‌دهد و مفهوم نعمت و بازتاب آن در کلام غزالی و فخر رازی و... را دنبال می‌کند.

نویسنده از رویکرد فلسفی در توضیح مفهوم توحید و صفت‌های الهی بهره گرفته است، آن‌گاه بحث تاریخی شرک را در جهان عرب پیش از اسلام ارائه داده و مرتبت‌های توحید را به‌همراه فطرت و گونه‌های آن و نظم در آفرینش تشریح کر‌ده است.

قدرت و اراده در پروردگار و انسان در کنار بی‌نیازی خداوند و رازی که در آفرینش، پنهان است و هدفی که از آن در نظر ربوبی بوده است، بحث بعدی نویسنده را شکل داده است‏.

وی پس از بحث توحید، به نبوت – به‌ویژه پیامبری حضرت محمد(ص) - ‌پرداخته است و سر خاتمیت را به‌همراه میزان‌های سه‌گانه تعادل، تلازم و تعاند در انبیا توضیح داده است. در ادامه از حقیقت آدمی و بعدهای متضاد او و مسئله هبوط وی بر زمین و پیمودن راه تکامل با کمک عبودیت و التزام به شریعت و مفهوم شرک سخن گفته است.

نویسنده، مفهوم‌های نماز، روزه و صبر و یاری‌جستن از آن‌ها، اشاعه معروف، پیشه‌کردن خوی و رفتار نیکو، صله رحم، وفای به نذر، دوری‌جستن از ستم‌پیشگی، عدالت‌ورزی و حکمرانی دینی را که در خطبه حضرت فاطمه(س) آمده است، شرح داده است.ادامه ...

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-[[پرونده:NUR19021J1.jpg|بی‌قاب|چپ|الخاتمية في الكتاب و السنة و العقل الصريح|175px]]
+[[پرونده:NUR34831J1.jpg|بی‌قاب|چپ|شرح خطبه حضرت زهرا علیهاالسلام|175px]]
-''''الخاتمية في الكتاب و السنة و العقل الصريح'''، اثر [[سبحانی تبریزی، جعفر|آیت‌الله جعفر سبحانی]]، رساله‌ای است مختصر و کوتاه پیرامون ادله خاتمیت پیامبر اسلام(ص) و پاسخ به سؤالات مطرح‌شده در این زمینه.
+'''شرح خطبه حضرت زهرا(ع)'''، نوشته [[حسینی زنجانی، سید عزالدین|سید عزالدین حسینی زنجانی]] (1300- 1392ش)، شرح و تفسیر علمی و مبسوط خطبه حضرت زهرا(س)، معروف به خطبه فدک است که به‌همراه شرح سخنان حضرت(س) با زنان مدینه، چاپ شده است. نویسنده با بهره‌گیری از آیات، منابع تاریخی، تفسیری و روایی شیعه و سنی به تفسیر این خطبه پرداخته، و آن را فراتر از یک سخنرانی حماسی و یا اظهار مصیبت و شکایت دانسته است. وی، بر این باور است که این خطبه و ماجرای فدک، رمز قیام تاریخی برای پایه‌ریزی حکومت جهانی است، و این موضوع با سیر اجمالی در مضامین خطبه، روشن می‌شود؛ چه این‌که قسمت عمده مطالب این خطبه در معرفی امام علی(ع) و فداکاری‌ها و مقاومت‌هایی است که وی در دفاع از اسلام به عمل آورده است.
-در فصل نخست، مسئله خاتمیت در قرآن کریم مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در این زمینه، به آیات زیر اشاره گردیده و توضیحاتی پیرامون هریک، مطرح شده است:
+نویسنده در آغاز، بحث سندی درباره خطبه، انجام داده است، آن‌گاه قضیه باغ فدک را که زمینه‌ساز سخن حضرت است، دنبال می‌کند. وی مفردات خطبه، به‌ویژه حمد و شکر را توضیح می‌دهد و مفهوم نعمت و بازتاب آن در کلام [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] و [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]] و... را دنبال می‌کند.
-# «مٰا كٰانَ مُحَمَّدٌ أَبٰا أَحَدٍ مِنْ رِجٰالِكمْ وَ لٰکنْ رَسُولَ اللّٰهِ وَ خٰاتَمَ النَّبِيينَ وَ كٰانَ اللّٰهُ بِكلِّ شَيءٍ عَلِيماً» (الأحزاب: ٤٠)؛ «محمد پدر هیچ‌یک از مردان شما نیست، ولى فرستاده خدا و خاتم پیامبران است و خدا همواره بر هر چیزى داناست».
-# «تَبٰارَك الَّذِي نَزَّلَ الْفُرْقٰانَ عَلىٰ عَبْدِهِ لِيكونَ لِلْعٰالَمِينَ نَذِيراً» (الفرقان: 1)؛ «بزرگ [و خجسته] است کسى که بر بنده خود، فرقان [کتاب جداسازنده حق از باطل] را نازل فرمود، تا براى جهانیان هشداردهنده‏‌اى باشد».
-# «إِنَّ الَّذِينَ كفَرُوا بِالذِّكرِ لَمّٰا جٰاءَهُمْ وَ إِنَّهُ لَكتٰابٌ عَزِيزٌ * لاٰ يأْتِيهِ الْبٰاطِلُ مِنْ بَينِ يدَيهِ وَ لاٰ مِنْ خَلْفِهِ تَنْزِيلٌ مِنْ حَكيمٍ حَمِيدٍ» (فصلت: 41-42)؛ «کسانى که به این قرآن چون بدیشان رسید کفر ورزیدند [به کیفر خود می‌رسند] و به‌راستى که آن کتابى ارجمند است؛ از پیش روى آن و از پشت سرش باطل به سویش نمی‌آید؛ وحى [نامه] اى است از حکیمى ستوده». مراد از ذکر قرآن کریم است، به قرینه آیه: «ذٰلِك نَتْلُوهُ عَلَيك مِنَ الْآيٰاتِ وَ الذِّكرِ الْحَكيمِ» (آل عمران: 58)؛ «اینهاست که ما آن را از آیات و قرآن حکمت‏آمیز بر تو می‌‏خوانیم».
-# «قُلْ أَي شَيءٍ أَكبَرُ شَهٰادَةً قُلِ اللّٰهُ شَهِيدٌ بَينِي وَ بَينَكمْ وَ أُوحِي إِلَي هٰذَا الْقُرْآنُ لِأُنْذِرَكمْ بِهِ وَ مَنْ بَلَغَ...» (الأنعام: 19)؛ «بگو گواهى چه کسى از همه برتر است؟ بگو خدا میان من و شما گواه است و این قرآن به من وحى شده تا به‌وسیله آن شما و هر کس را [که این پیام به او] برسد هشدار دهم...».
-# «وَ مٰا أَرْسَلْنٰاك إِلاّٰ كافَّةً لِلنّٰاسِ بَشِيراً وَ نَذِيراً وَ لٰكنَّ أَكثَرَ النّٰاسِ لاٰ يعْلَمُونَ» (سبأ: 28)؛ «و ما تو را جز [به سِمَتِ] بشارتگر و هشداردهنده براى تمام مردم نفرستادیم، لیکن بیشتر مردم نمی‌‏دانند».
-در فصل دوم، به بررسی مسئله خاتمیت در احادیث نبوی و روایات اهل‌بیت(ع) پرداخته شده است. در این زمینه، 12 روایت از احادیث نبوی بوده که از جمله آن‌ها عبارتند از:
+نویسنده از رویکرد فلسفی در توضیح مفهوم توحید و صفت‌های الهی بهره گرفته است، آن‌گاه بحث تاریخی شرک را در جهان عرب پیش از اسلام ارائه داده و مرتبت‌های توحید را به‌همراه فطرت و گونه‌های آن و نظم در آفرینش تشریح کر‌ده است.
-# قال رسول اللّٰه(ص): «لي خمسة أسماء: أنا محمد و أحمد أنا الماحي يمحو اللّٰه بي الكفر و أنا الحاشر يحشر الناس على قدمي و أنا العاقب الذي ليس بعده نبي»؛ «پیامبر(ص) فرمود: من پنج اسم دارم: من محمد و احمد هستم، من محوکننده‌ای هستم که خداوند به‌وسیله من کفر را محو می‌کند، من محشورکننده هستم که مردم پس از من محشور می‌شوند و آخرین هستم و پس از من پیامبری نیست».<span id="mp-more">[[الخاتمية في الكتاب و السنة و العقل الصريح|'''ادامه ...''']]</span>
+قدرت و اراده در پروردگار و انسان در کنار بی‌نیازی خداوند و رازی که در آفرینش، پنهان است و هدفی که از آن در نظر ربوبی بوده است، بحث بعدی نویسنده را شکل داده است‏.
+وی پس از بحث توحید، به نبوت – به‌ویژه پیامبری حضرت محمد(ص) - ‌پرداخته است و سر خاتمیت را به‌همراه میزان‌های سه‌گانه تعادل، تلازم و تعاند در انبیا توضیح داده است. در ادامه از حقیقت آدمی و بعدهای متضاد او و مسئله هبوط وی بر زمین و پیمودن راه تکامل با کمک عبودیت و التزام به شریعت و مفهوم شرک سخن گفته است.
+نویسنده، مفهوم‌های نماز، روزه و صبر و یاری‌جستن از آن‌ها، اشاعه معروف، پیشه‌کردن خوی و رفتار نیکو، صله رحم، وفای به نذر، دوری‌جستن از ستم‌پیشگی، عدالت‌ورزی و حکمرانی دینی را که در خطبه حضرت فاطمه(س) آمده است، شرح داده است.<span id="mp-more">[[شرح خطبه حضرت زهرا علیهاالسلام|'''ادامه ...''']]</span>