علی، صالح احمد

علی، صالح احمد

نام	علی، صالح احمد
نام‌های دیگر
نام پدر	احمد
متولد	1918م -1337ق
محل تولد	موصل
رحلت	25 دسامبر 2003 م
اساتید	حسن ابراهیم حسن عباس عمار
برخی آثار	حجاز در صدر اسلام الإعلان بالتوبیخ لمن ذمّ التاریخ سامراء: دراسة في النشأة و البنية السکانية
کد مؤلف	AUTHORCODE03650AUTHORCODE

صالح احمد العلی (1916 یا 1918-2003م)، مورخ عراقی و محقق در زمینه تاریخ عرب.

ولادت

صالح احمد العلی در سال 1916م یا 1918م، در موصل به دنیا آمد.

تحصیلات

دوره ابتدایی و راهنمایی را در زادگاهش و در مدرسه عدنانیه گذراند. لیسانس را در سال 1943م، از دارالمعلمین العلیه در بغداد گرفت و پس ‌از آن به دانشکده ادبیات دانشگاه قاهره رفت. ایشان در سال 1945م، لیسانس تاریخش را دریافت کرد. سپس به دانشگاه آکسفورد پیوست و چهار سال در آنجا تحصیل نمود و موفق به دریافت مدرک دکترای تاریخ اسلام گشت.

مشاغل

ایشان مدتی به‌عنوان معلم در بصره مشغول به کار شد و پس از به دست آوردن مدرک دکترا به جمع اساتید دانشگاه بغداد در سال 1949م، ملحق شد و به تدریس در آنجا مشغول گردید. در سال 1951م، به درجه استادیاری و در سال 1955م، به درجه استادی ارتقا یافت. چند سال بعد، ریاست گروه تاریخ به او واگذار شد. وی در سال‌های 1963 تا 1968 به‌عنوان رئیس انستیتوی مطالعات عالی اسلامی دانشگاه بغداد منصوب شد.

از دیگر مناصب او می‌توان به سرپرستی مرکز احیای میراث علمی عرب در سال‌های 1980 تا 1982، ریاست اکادمی علمی عراق از 1978 تا 2001، عضویت در چندین شورا، از جمله شورای دانشگاه بغداد، مجمع اللغة العربية دمشق، مجمع اللغة العربية قاهره، تدریس در دانشگاه‌هاروارد در سال‌های 1956 تا 1957، نویسندگی در دایرةالمعارف‌های بین‌المللی از جمله دائرةالمعارف انگلیسی، دائرةالمعارف اسلامی و...

جوایز و نشان‌ها

1. جایزه جلال صادق، قاهره، 1945؛
2. جایزه بین‌المللی شاه فیصل برای مطالعات اسلامی، ریاض، 1989؛
3. مدال ارسطو، یونسکو، مجارستان؛
4. مدال طلای مورخ عرب، اتحادیه مورخان عرب.

وفات

دکتر صالح احمد العلی، در 25 دسامبر 2003 از دنیا رفت.

آثار

تألیف

1. التنظيمات الاجتماعية والاقتصادية في البصرة، في القرن الأول الهجري؛
2. محاضرات في تاريخ العرب، تاريخ العرب في القرون الوسطى (گروهی)؛
3. تعداد السكان في العراق في العهود الإسلامية الأولى (ضمن كتاب معالم العراق العمرانية)؛
4. الأحواز في العهود الإسلامية الأولى؛
5. دراسات في تطور الحركة الفكرية في صدر الإسلام؛
6. بغداد مدينة السلام؛
7. خطط البصرة ومنطقتها؛
8. الدولة في عهد الرسول(ص)؛
9. معالم بغداد الإدارية والعمرانية؛
10. معالم العراق العمرانية والجغرافية؛
11. العلوم عند العرب، دراسة في كتبها؛
12. دراسات في الإدارة الإسلامية في العهود الإسلامية الأولى؛
13. الحجاز في صدر الإسلام.

تحقیق

1. بلاد العرب (گروهی)؛
2. المدخل الحفظي إلى علم الإرثماطيقي، تألیف بوزجانی؛
3. بغداد مدينة السلام، تألیف ابن فقیه همدانی؛
4. كتاب البلدان، تألیف جاحظ؛
5. ما يحتاج إليه الصانع من علم الهندسة، تألیف بوزجانی؛

ترجمه

1. المدينة البيزنطية والحروب الصليبية؛
2. مقالات في دائرةالمعارف الإسلامية؛
3. أحمد بن طولون؛
4. علم التاريخ عند المسلمين؛
5. المدائن؛
6. تأسيس بغداد (فصل في كتاب المدينة الإسلامية)؛
7. الاتجاهات العامة في الأبحاث التاريخية؛
8. خطط بغداد في العهود العباسية الأولى؛
9. خطط بغداد في القرن الخامس الهجري؛
10. أطراف بغداد (گروهی)؛
11. الفرات الأوسط (گروهی)

منابع مقاله

1. پایگاه مؤسسه فرهنگی سلطان بن علي العويس، 21 بهمن 1399
2. پایگاه ویکی‌پدیای عربی
3. مقالات صالح احمد علی در پایگاه مجلات نورمگز

وابسته‌ها

حجاز در صدر اسلام

الإعلان بالتوبیخ لمن ذمّ التاریخ

سامراء: دراسة في النشأة و البنية السکانية

المنسوجات و الألبسة العربية في العهود الإسلامية الأولى

الفتوحات الإسلامية

بلاد العرب

عمر بن عبدالعزيز خامس الخلفاء الراشدين

أهل الفسطاط (دراسة في ترکيبهم القبلي و مراکز إدارتهم)

الادارة في العهود الإسلامیة الأولی

الخراج في العراق في العهود الإسلامیة الأولی

تاريخ العرب القديم و البعثة النبویة

دولت رسول خدا(ص)

الکوفة و أهلها في صدر الإسلام، دراسة في أحوالها العمرانية و سکانها و تنظيماتهم