منتجب‌الدین، علی بن عبیدالله: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۸ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۱:۲۹

منتجب‎‌الدین، علی بن عبیدالله

نام	منتجب‎‌الدین، علی بن عبیدالله
نام‌های دیگر
نام پدر	عبیدالله
متولد	۵۰۴ ه.ق
محل تولد	قم
رحلت	600 ق
اساتید	ابوالفتوح رازی شیخ عبدالجلیل قزوینی سید فضل‌الله راوندی سدیدالدین حمصی رازی. فضل بن حسن طبرسی قطب‌الدین راوندی
برخی آثار	الأربعون حديثاً عن أربعين شيخاً من أربعين صحابياً في فضائل الإمام أميرالمؤمنين عليه‌السلام (رازی) الفهرست (منتجب‌الدين)
کد مؤلف	AUTHORCODE02357AUTHORCODE

برای دیگر کاربردها، ابن‌ بابویه (ابهام‌زدایی) را ببینید.

برای دیگر کاربردها، رازی (ابهام‌زدایی) را ببینید.

منتجب‌الدین، على بن عبيدالله بن حسن بن بابويه قمى (504-600ق)، معروف به شیخ منتجب‌الدین رازی، عالم بزرگ قرن ششم، از نوادگان علی بن بابویه قمی، و از شاگردان ابوالفتوح رازى و شیخ طبرسی

ولادت

در سال 504 هجرى در خاندانى كه به تشيع و علم شهرۀ آفاق بودند در شهر علم و تشيع و ولايت، قم ديده به جهان گشود.

نسب

شيخ منتجب‌الدین از اولاد برادر شيخ صدوق و معروف به شيخ حسكا است. شيخ صدوق و برادرش به دعاى امام عصر عجل‌الله‌تعالى‌فرجه‌الشريف متولد شدند.

زمانى كه ابن بابويه، پدر شيخ صدوق، به عراق سفر نمود با حسين بن روح، نايب خاص امام زمان عجل‌الله‌تعالى‌فرجه‌الشريف ملاقات نمود و پس از آن نامه‌ها و مكاتباتى بين آنان انجام مى‌شد.

او در يكى از اين نامه‌ها از حسين بن روح خواست نامه او را به امام عصر عجل‌الله‌تعالى‌فرجه‌الشريف برساند كه در آن نامه از حضرت تقاضاى دعایى براى فرزند كرده بود.

در پاسخ نامۀ او آمد كه: «ما از خداوند درخواست كرديم كه فرزندى به تو عنايت فرمايد و به زودى دو پسر نيكوكار و خيّر به تو داده خواهد شد.»

و بدين سان شيخ صدوق و برادرش، جد منتجب‌الدین، با دعاى امام زمان عجل‌الله‌تعالى‌فرجه‌الشريف ديده به جهان گشودند.

شخصيت

شيخ منتجب‌الدین بيشتر عمر خويش را در «رى» گذراند و خيلى كم به مسافرت مى‌رفت؛ با اين حال به اعتراف معاصرينش، در آن عصر كمتر كسى از نظر جمع‌آورى و حفظ احاديث و كثرت اساتيد به مقام شيخ منتجب‌الدین مى‌رسد.

او عالمى بزرگوار و شيعه‌اى مخلص براى اهل‌بيت پيامبر صلى‌الله‌عليهم اجمعين بود.

اساتيد

شيخ منتجب‌الدین از جمله بزرگانى است كه در طول عمر خويش اساتيد فراوانى ديده و از آنان روايت نقل كرده است. تعداد اساتيد و مشايخ او به 55 نفر مى‌رسد كه از جمله آنها

پدرش عبیدالله بن حسن
ابوالفتوح رازی
شیخ عبدالجلیل قزوینی
سید فضل‌الله راوندی
سدیدالدین حمصی رازی.
فضل بن حسن طبرسی
قطب‌الدین راوندی
محمد بن ناصر بن محمد بغدادى
هبةالله بن محمد بن عبدالواحد شيبانى
محمد بن حسن بن على ماوردى
عبدالله بن احمد بن محمد بزاز
محمد بن هيثم
قيس بن محمد مؤذن و...

وفات

بجز سيد محسن امين در اعيان الشيعه و شيخ عباس قمى در تتمة المنتهى كه تاريخ وفات شيخ منتجب‌الدین را 585 ذكر كرده‌اند؛ در ديگر كتب تاريخ دقيق وفات او ذكر نشده و تنها وفات شيخ را بعد از 585 دانسته‌اند، چنان كه رافعى شافعى، كه از شاگردان منتجب‌الدین است، در كتاب التدوين اين قول را نقل كرده است.

اما با توجه به تحقيق بسيار جامع و زيبايى كه مرحوم محدث ارموى در تعليقات چاپ حاضر كتاب «الفهرست» صفحه 402 - 394 انجام داده، سال وفات شيخ منتجب‌الدین بعد از 600 هجرى است و اين عالم بزرگوار حدود يكصد سال زندگى كرده است.

آثار

الفهرست، معروف‌ترين كتاب شيخ منتجب‌الدین است كه علامه مجلسى نيز تمام آن را در جلد 105 بحار الانوار نقل كرده است.
اين كتاب با وجود حجم كم، بسيار مفيد است، به طورى كه يك مرجع كاملا معتبر براى شناسايى وثاقت و اعتبار علماى گذشته و كتب آنان به شمار مى‌آيد.

گرچه كتاب، شامل دوران شيخ طوسى‌م 460 هجرى، تا عصر مؤلف، حدود 600 هجرى است؛ اما اعتبار و وثاقت اين كتاب است كه به آن بها داده.
كتاب تاريخ رى كه كتابى بزرگ بوده و شرح حال علماى آن ديار را نيز داشته است. اين كتاب تا حدود قرن نهم هجرى موجود بوده و در كتب ديگر از آن نقل شده؛ اما متأسفانه اصل كتاب به دست ما نرسيده است.
كتاب الأربعين عن الأربعين من الأربعين في فضائل أمير المؤمنين(ع)، اين كتاب شامل 40 حديث است از 40 شيخ روايت از 40 تن از صحابه در فضائل اميرمؤمنان على بن ابى‌طالب‌ عليه‌السلام.

شيخ در پايان اين كتاب گفته: اگر اجل مهلت دهد 40 حديث ديگر نيز به اين كتاب اضافه خواهم نمود.

پس از اتمام كتاب نيز 14 حكايت مستند در همين موضوع نقل كرده است.

وابسته‌ها

الفهرست (منتجب‌الدين)

الأربعون حديثاً عن أربعين شيخاً من أربعين صحابياً في فضائل الإمام أميرالمؤمنين عليه‌السلام (رازی)

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+<div class="wikiInfo">
 [[پرونده:NUR02357.jpg|بندانگشتی|منتجب‎‌الدین، علی بن عبیدالله]]
 {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
 |-
-! نام!! data-type='authorName'|منتجب‎‌الدین، علی بن عبیدالله
+! نام!! data-type="authorName" |منتجب‎‌الدین، علی بن عبیدالله
 |-
-|نام های دیگر
+|نام‌های دیگر
-|data-type='authorOtherNames'|
+| data-type="authorOtherNames" |
 |-
 |نام پدر
-|data-type='authorfatherName'|عبیدالله
+| data-type="authorfatherName" |عبیدالله
 |-
 |متولد
-|data-type='authorbirthDate'|۵۰۴ ه.ق
+| data-type="authorbirthDate" |۵۰۴ ه.ق
 |-
 |محل تولد
-|data-type='authorBirthPlace'|قم
+| data-type="authorBirthPlace" |قم
 |-
 |رحلت
-|data-type='authorDeathDate'|600 هـ.ق
+| data-type="authorDeathDate" |600 ق
 |-
 |اساتید
-|data-type='authorTeachers'|[[عبیدالله بن حسن رازی]]، [[ابوالفتوح رازی]]، [[شیخ عبدالجلیل قزوینی]]، [[سید فضل الله راوندی]]
+| data-type="authorTeachers" |[[ابوالفتوح رازی، حسین بن علی|ابوالفتوح رازی]]
+[[قزوینی رازی، عبدالجلیل|شیخ عبدالجلیل قزوینی]]
+[[راوندی کاشانی، سید فضل‌الله بن علی|سید فضل‌الله راوندی]]
+[[حمصی رازی، محمود بن علی|سدیدالدین حمصی رازی]].
+[[طبرسی، فضل بن حسن|فضل بن حسن طبرسی]]
+[[راوندی، محمد بن سعید|قطب‌الدین راوندی]]
 |-
 |برخی آثار
-|data-type='authorWritings'|[[الأربعون حدیثا عن أربعین شیخا من أربعین صحابیا فی فضائل الإمام أمیر المؤمنین علیه السلام (رازی)]] / نوع اثر: کتاب  / نقش: نويسنده
+| data-type="authorWritings" |[[الأربعون حديثاً عن أربعين شيخاً من أربعين صحابياً في فضائل الإمام أميرالمؤمنين عليه‌السلام (رازی)]]
-[[الفهرست (منتجب‌الدين)]] / نوع اثر: کتاب  / نقش: نويسنده
+[[الفهرست (منتجب‌الدين)]]
-|-class='articleCode'
+|- class="articleCode"
-|کد مولف
+|کد مؤلف
-|data-type='authorCode'|AUTHORCODE2357AUTHORCODE
+| data-type="authorCode" |AUTHORCODE02357AUTHORCODE
 |}
 </div>
+{{کاربردهای دیگر|ابن‌ بابویه (ابهام‌زدایی)}}
+{{کاربردهای دیگر|رازی (ابهام‌زدایی)}}
+'''منتجب‌الدین، على بن عبيدالله بن حسن بن بابويه قمى''' (504-600ق)، معروف به شیخ منتجب‌الدین رازی، عالم بزرگ قرن ششم، از نوادگان [[ابن بابویه، علی بن حسین|علی بن بابویه قمی]]، و از شاگردان [[ابوالفتوح رازی، حسین بن علی|ابوالفتوح رازى]] و [[طبرسی، فضل بن حسن|شیخ طبرسی]]
-==ولادت==
+== ولادت ==
+در سال 504 هجرى در خاندانى كه به تشيع و علم شهرۀ آفاق بودند در شهر علم و تشيع و ولايت، قم ديده به جهان گشود.
-منتجب الدين، على بن عبيد الله بن حسن بن بابويه قمى در سال 504 هجرى در خاندانى كه به تشيع و علم شهرۀ آفاق بودند در شهر علم و تشيع و ولايت، قم ديده به جهان گشود.
 ==نسب==
+شيخ منتجب‌الدین از اولاد برادر [[شيخ صدوق]] و معروف به شيخ حسكا است. [[شيخ صدوق]] و برادرش به دعاى امام عصر عجل‌الله‌تعالى‌فرجه‌الشريف متولد شدند.
-شيخ منتجب الدين از اولاد برادر [[شيخ صدوق]] و معروف به شيخ حسكا است. [[شيخ صدوق]] و برادرش به دعاى امام عصر عجل الله تعالى فرجه الشريف متولد شدند.
+زمانى كه ابن بابويه، پدر [[شيخ صدوق]]، به عراق سفر نمود با حسين بن روح، نايب خاص امام زمان عجل‌الله‌تعالى‌فرجه‌الشريف ملاقات نمود و پس از آن نامه‌ها و مكاتباتى بين آنان انجام مى‌شد.
-زمانى كه ابن بابويه، پدر [[شيخ صدوق]]، به عراق سفر نمود با حسين بن روح، نايب خاص امام زمان عجل الله تعالى فرجه الشريف ملاقات نمود و پس از آن نامه‌ها و مكاتباتى بين آنان انجام مى‌شد.
+او در يكى از اين نامه‌ها از حسين بن روح خواست نامه او را به امام عصر عجل‌الله‌تعالى‌فرجه‌الشريف برساند كه در آن نامه از حضرت تقاضاى دعایى براى فرزند كرده بود.
-او در يكى از اين نامه‌ها از حسين بن روح خواست نامه او را به امام عصر عجل الله تعالى فرجه الشريف برساند كه در آن نامه از حضرت تقاضاى دعايى براى فرزند كرده بود.
 در پاسخ نامۀ او آمد كه: «ما از خداوند درخواست كرديم كه فرزندى به تو عنايت فرمايد و به زودى دو پسر نيكوكار و خيّر به تو داده خواهد شد.»
-و بدين سان [[شيخ صدوق]] و برادرش، جد منتجب الدين، با دعاى امام زمان عجل الله تعالى فرجه الشريف ديده به جهان گشودند.
+و بدين سان [[شيخ صدوق]] و برادرش، جد منتجب‌الدین، با دعاى امام زمان عجل‌الله‌تعالى‌فرجه‌الشريف ديده به جهان گشودند.
 ==شخصيت==
+شيخ منتجب‌الدین بيشتر عمر خويش را در «رى» گذراند و خيلى كم به مسافرت مى‌رفت؛ با اين حال به اعتراف معاصرينش، در آن عصر كمتر كسى از نظر جمع‌آورى و حفظ احاديث و كثرت اساتيد به مقام شيخ منتجب‌الدین مى‌رسد.
-شيخ منتجب الدين بيشتر عمر خويش را در «رى» گذراند و خيلى كم به مسافرت مى‌رفت ؛ با اين حال به اعتراف معاصرينش، در آن عصر كمتر كسى از نظر جمع آورى و حفظ احاديث و كثرت اساتيد به مقام شيخ منتجب الدين مى‌رسد.
+او عالمى بزرگوار و شيعه‌اى مخلص براى اهل‌بيت پيامبر صلى‌الله‌عليهم اجمعين بود.
-او عالمى بزرگوار و شيعه‌اى مخلص براى اهل بيت پيامبر صلى الله عليهم اجمعين بود.
 ==اساتيد==
+شيخ منتجب‌الدین از جمله بزرگانى است كه در طول عمر خويش اساتيد فراوانى ديده و از آنان روايت نقل كرده است. تعداد اساتيد و مشايخ او به 55 نفر مى‌رسد كه از جمله آنها
-شيخ منتجب الدين از جمله بزرگانى است كه در طول عمر خويش اساتيد فراوانى ديده و از آنان روايت نقل كرده است. تعداد اساتيد و مشايخ او به 55 نفر مى‌رسد كه از جمله آنهاست:
+# پدرش عبیدالله بن حسن
+# [[ابوالفتوح رازی، حسین بن علی|ابوالفتوح رازی]]
+# [[قزوینی رازی، عبدالجلیل|شیخ عبدالجلیل قزوینی]]
+# [[راوندی کاشانی، سید فضل‌الله بن علی|سید فضل‌الله راوندی]]
+# [[حمصی رازی، محمود بن علی|سدیدالدین حمصی رازی]].
+# [[طبرسی، فضل بن حسن|فضل بن حسن طبرسی]]
+# [[راوندی، محمد بن سعید|قطب‌الدین راوندی]]
 # محمد بن ناصر بن محمد بغدادى
-# هبة الله بن محمد بن عبد الواحد شيبانى
+# هبةالله بن محمد بن عبدالواحد شيبانى
 # محمد بن حسن بن على ماوردى
-# عبد الله بن احمد بن محمد بزاز
+# عبدالله بن احمد بن محمد بزاز
 # محمد بن هيثم
 # قيس بن محمد مؤذن و...
-==تأليفات==
+==وفات==
+بجز [[امین، سید محسن|سيد محسن امين]] در اعيان الشيعه و [[قمی، عباس|شيخ عباس قمى]] در تتمة المنتهى كه تاريخ وفات شيخ منتجب‌الدین را 585 ذكر كرده‌اند؛ در ديگر كتب تاريخ دقيق وفات او ذكر نشده و تنها وفات شيخ را بعد از 585 دانسته‌اند، چنان كه رافعى شافعى، كه از شاگردان منتجب‌الدین است، در كتاب التدوين اين قول را نقل كرده است.
-- الفهرست، معروف‌ترين كتاب شيخ منتجب الدين است كه [[علامه مجلسى]] نيز تمام آن را در جلد 105 [[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (ع)|بحار الانوار]] نقل كرده است.
+اما با توجه به تحقيق بسيار جامع و زيبايى كه مرحوم [[محدث، سید جلال‌الدین|محدث ارموى]] در تعليقات چاپ حاضر كتاب «الفهرست» صفحه 402 - 394 انجام داده، سال وفات شيخ منتجب‌الدین بعد از 600 هجرى است و اين عالم بزرگوار حدود يكصد سال زندگى كرده است.
-اين كتاب با وجود حجم كم، بسيار مفيد است، به طورى كه يك مرجع كاملا معتبر براى شناسايى وثاقت و اعتبار علماى گذشته و كتب آنان به شمار مى‌آيد.
+==آثار==
+#الفهرست، معروف‌ترين كتاب شيخ منتجب‌الدین است كه [[علامه مجلسى]] نيز تمام آن را در جلد 105 [[بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام|بحار الانوار]] نقل كرده است.
-گرچه كتاب، شامل دوران [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] م 460 هجرى، تا عصر مؤلف، حدود 600 هجرى است ؛ اما اعتبار و وثاقت اين كتاب است كه به آن بها داده.
+#:اين كتاب با وجود حجم كم، بسيار مفيد است، به طورى كه يك مرجع كاملا معتبر براى شناسايى وثاقت و اعتبار علماى گذشته و كتب آنان به شمار مى‌آيد.
+#: گرچه كتاب، شامل دوران [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]‌م 460 هجرى، تا عصر مؤلف، حدود 600 هجرى است؛ اما اعتبار و وثاقت اين كتاب است كه به آن بها داده.
-- كتاب تاريخ رى كه كتابى بزرگ بوده و شرح حال علماى آن ديار را نيز داشته است. اين كتاب تا حدود قرن نهم هجرى موجود بوده و در كتب ديگر از آن نقل شده ؛ اما متأسفانه اصل كتاب به دست ما نرسيده است.
+#كتاب تاريخ رى كه كتابى بزرگ بوده و شرح حال علماى آن ديار را نيز داشته است. اين كتاب تا حدود قرن نهم هجرى موجود بوده و در كتب ديگر از آن نقل شده؛ اما متأسفانه اصل كتاب به دست ما نرسيده است.
+#كتاب الأربعين عن الأربعين من الأربعين في فضائل أمير المؤمنين(ع)، اين كتاب شامل 40 حديث است از 40 شيخ روايت از 40 تن از صحابه در فضائل اميرمؤمنان على بن ابى‌طالب‌ عليه‌السلام.
-- كتاب الأربعين عن الأربعين من الأربعين في فضائل أمير المؤمنين (ع)، اين كتاب شامل 40 حديث است از 40 شيخ روايت از 40 تن از صحابه در فضائل امير مؤمنان على بن ابى طالب  عليه السلام.
 شيخ در پايان اين كتاب گفته: اگر اجل مهلت دهد 40 حديث ديگر نيز به اين كتاب اضافه خواهم نمود.
@@ خط ۸۸: / خط ۱۰۲: @@
 پس از اتمام كتاب نيز 14 حكايت مستند در همين موضوع نقل كرده است.
-==وفات==
+==وابسته‌ها==
+{{وابسته‌ها}}
-بجز سيد محسن امين در اعيان الشيعه و [[قمی، عباس|شيخ عباس قمى]] در تتمة المنتهى كه تاريخ وفات شيخ منتجب الدين را 585 ذكر كرده‌اند؛ در ديگر كتب تاريخ دقيق وفات او ذكر نشده و تنها وفات شيخ را بعد از 585 دانسته‌اند، چنان كه رافعى شافعى، كه از شاگردان منتجب الدين است، در كتاب التدوين اين قول را نقل كرده است.
+[[الفهرست (منتجب‌الدين)]]
-اما با توجه به تحقيق بسيار جامع و زيبايى كه مرحوم [[محدث، جلال‌الدین|محدث ارموى]] در تعليقات چاپ حاضر كتاب «الفهرست» صفحه 402 - 394  انجام داده، سال وفات شيخ منتجب الدين بعد از 600 هجرى است و اين عالم بزرگوار حدود يكصد سال زندگى كرده است.
-== وابسته‌ها ==
-{{وابسته‌ها}}
-[[الفهرست (منتجب‌الدين)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
-[[الأربعون حدیثا عن أربعین شیخا من أربعین صحابیا فی فضائل الإمام أمیر المؤمنین علیه السلام (رازی)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
+[[الأربعون حديثاً عن أربعين شيخاً من أربعين صحابياً في فضائل الإمام أميرالمؤمنين عليه‌السلام (رازی)]]
 [[رده:زندگی‌نامه]]
+[[رده:تیر (1400)]]