شفتی بیدآبادی، سید محمدباقر: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - ' :' به ':')
    جز (جایگزینی متن - 'شفتی بیدآبادی (ابهام زدایی)' به 'شفتی بیدآبادی (ابهام‌زدایی)')
     
    (۶۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    <div class="wikiInfo">
    [[پرونده:NUR00046.jpg|بندانگشتی|شفتی بیدآبادی، محمدباقر بن محمدتقی]]
    [[پرونده:NUR00046.jpg|بندانگشتی|شفتی بیدآبادی، سید محمدباقر]]
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    |-
    |-
    ! نام!! data-type='authorName'|شفتی بیدآبادی، محمدباقر بن محمدتقی
    ! نام!! data-type="authorName" |شفتی بیدآبادی، سید محمدباقر
    |-
    |-
    |نام های دیگر  
    |نام‎های دیگر  
    |data-type='authorOtherNames'| ب‍ی‍دآب‍ادی‌ اص‍ف‍ه‍ان‍ی‌، م‍ح‍م‍دب‍اق‍ر
    | data-type="authorOtherNames" | ب‍ی‍دآب‍ادی‌ اص‍ف‍ه‍ان‍ی‌، م‍ح‍م‍دب‍اق‍ر


    ح‍ج‍ةالاس‍لام‌ ش‍ف‍ت‍ی‌، م‍ح‍م‍دب‍اق‍ر ب‍ن‌ م‍ح‍م‍دن‍ق‍ی‌
    ح‍ج‍ةالاس‍لام‌ ش‍ف‍ت‍ی‌، م‍ح‍م‍دب‍اق‍ر ب‍ن‌ م‍ح‍م‍دن‍ق‍ی‌
    خط ۱۷: خط ۱۷:
    |-
    |-
    |نام پدر  
    |نام پدر  
    |data-type='authorfatherName'|
    | data-type="authorfatherName" |محمدنقی
    |-
    |-
    |متولد  
    |متولد  
    |data-type='authorbirthDate'|
    | data-type="authorbirthDate" |۱۱۷۵ق
    |-
    |-
    |محل تولد
    |محل تولد
    |data-type='authorBirthPlace'|رشت
    | data-type="authorBirthPlace" |روستای چرزه، از نواحی طارم علیا
    |-
    |-
    |رحلت  
    |رحلت  
    |data-type='authorDeathDate'|1123 هـ.ش یا 1260 هـ.ق یا 1844 م
    | data-type="authorDeathDate" |1123 ش یا 1260 ق یا 1844 م
    |-
    |-
    |اساتید
    |اساتید
    |data-type='authorTeachers'|
    | data-type="authorTeachers" |[[وحید بهبهانی، محمدباقر|ملا محمدباقر بهبهانى]]
     
    [[طباطبایی کربلایی، علی بن محمدعلی|سید على صاحب ریاض]]
     
    [[بحرالعلوم، سید محمدمهدی بن مرتضی|سید مهدى بحر العلوم]]
     
    [[اعرجی کاظمی، سید محسن|سید محسن کاظمى اعرجى]]
    |-
    |-
    |برخی آثار
    |برخی آثار
    |data-type='authorWritings'|[[‏پرسشها و پاسخها پیرامون عقائد شیخیه (زمینهساز بابیت)]] / نوع اثر: کتاب  / نقش: نويسنده
    | data-type="authorWritings" |[[تحفة الأبرار الملتقط من آثار الائمة الاطهار]]
     
    [[مقاله فی تحقیق اقامه الحدود فی هذه الاعصار]]
    [[‏تحفه الابرار: الملتقط من آثار الائمه الاطهار ]] / نوع اثر: کتاب  / نقش: نويسنده


    [[مطالع الانوار فی شرح شرائع الاسلام]] / نوع اثر: کتاب  / نقش: نويسنده
    [[مطالع الأنوار في شرح شرائع الإسلام]]


    [[‏مقاله فی تحقیق اقامه الحدود فی هذه الاعصار]] / نوع اثر: کتاب  / نقش: نويسنده
    [[رساله وقف]]
    |-class='articleCode'
    |- class="articleCode"
    |کد مولف
    |کد مؤلف
    |data-type='authorCode'|AUTHORCODE46AUTHORCODE
    | data-type="authorCode" |AUTHORCODE00046AUTHORCODE
    |}
    |}
    </div>
    </div>
    {{کاربردهای دیگر|شفتی بیدآبادی (ابهام‌زدایی)}}
    {{کاربردهای دیگر|حجت‌الاسلام (ابهام‌زدایی)}}


    '''سید محمدباقر موسوی شفتی بیدآبادی''' (۱۲۶۰-۱۱۷۵ق)، معروف به «حجت‌الاسلام»، از فقهای شیعی، قرن سیزدهم، معاصر فتحعلی شاه و محمد شاه قاجار، قائل به نیابت عامه فقهای شیعه از امام زمان(عج)، به تبعیت از استادش [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحید بهبهانی]]،  از بانیان مسجد سید اصفهان


    ==نام و نسب==
    ==ولادت ==


    سید محمدباقر بن سید محمدتقی در  1175ق در خانوادهای تهیدست در روستای چرزه، از نواحی طارم علیا و از توابع رشت، به دنیا آمد. نسب او با بیست و دو واسطه به امام موسی بن جعفر(ع) می‌رسد. شجره ایشان: سید محمدباقر بن محمد تقى بن محمدزکى بن محمد تقى بن شاه قاسم بن میر أشرف بن شاه قاسم بن شاه هدایت بن امیر هاشم بن سلطان سید على قاضى بن سید على بن سید محمد بن سید على بن سید محمد بن سید موسى بن سید جعفر بن سید اسماعیل بن سید أحمد بن سید محمد بن سید أحمد بن سید محمد بن سید أبى القاسم بن سید حمزه فرزند امام موسى الکاظم‌ علیه‌السلام


    نام شريف ايشان سيد محمد باقر بن محمد نقى بن محمد زكى بن محمد نقى بن شاه قاسم بن مير أشرف بن شاه قاسم بن شاه هدايت بن امير هاشم بن سلطان سيد على قاضى بن سيد على بن سيد محمد بن سيد على بن سيد محمد بن سيد موسى بن سيد جعفر بن سيد اسماعيل بن سيد أحمد بن سيد محمد بن سيد أحمد بن سيد محمد بن سيد أبى القاسم بن سيد حمزه فرزند امام موسى الكاظم عليه السلام
    پدرش، سید محمدتقی، روحانی‌ای بود که در  1181ق، به همراه خانواده و بنا به درخواست مردم شفت (منطقه‌ای در جنوب غربی رشت)، راهی شفت شد، تا پاسخگوی مسائل دینی مردم این منطقه باشد.


    ==گفتار بزرگان==
    == تحصیلات ==
    در سال 1192ق در سن هفده سالگی براى تحصیل علوم دینی به عراق مهاجرت کرد، و در عتبات مقدسه نزد فحول علماء تحصیل علوم دینى و کمالات نمودند،


    در کربلا در درس [[وحید بهبهانی، محمدباقر|ملا محمدباقر بهبهانى]] قدس‌سره در مرحلۀ اول شرکت نمودند و پس از وفات ایشان در درس بحث مرحوم [[طباطبایی کربلایی، علی بن محمدعلی|سید على صاحب ریاض]] شرکت فرموده.


    مرحوم تنكابنى در كتاب قصص العلماء (ص 135) در وصف ايشان مى‌گويد: وحيد ايام و مقتداى انام، و در علم عربيت و هيئت و فقه و رجال و درايه از مهرۀ اعلام و حذقۀ علماء گرام، عالم عامل و بارع و فاضل و عليم باذل ناذل استاد اكامل افاضل، و در زهد و ورع و تقوى او را ثانى و تالى نبوده. اما علم آن جناب پس از حيز تحرير دبير خارج، و جميع مراقى و مراتب علم را عارج، و در تفريع أوحد زمان، و در استدلال نهايه دقيق و با كمال تحقيق، حافظۀ او ضرب المثل و تأليفات او بسيار. مجملا اينكه عبادت اين بزرگوار به نحوى بود كه از نصف شب تا به صبح به گريه و زارى اشتغال داشته، و در صحن كتابخانه‌اش مانند ديوانگان مى‌گرديد و دعا و مناجات مى‌خواند، و بر سر و سينه‌اش مى‌زد تا صبح، و چنان بى‌اختيار حنين و انين آن سرور دين بلند مى‌شد كه اگر همسايگان بيدار مى‌بودند مى‌شنيدند، و در أواخر زندگانى آن قدر گريسته بود و به هايهاى ناله و بى‌قرارى و گريه و زارى كرده بود كه او را باد فتق عارض شده بود، و با فتق بند او را بسته و أطباء هر چه معالجه كردند مفيد نيفتاد، آخر الامر او را از گريه منع كردند و گفتند كه گريه بر تو حرام است.
    سپس در سال 1193ق به نجف أشرف مشرف شدند، و اکثر مراحل تحصیلى را در نجف أشرف بسر بردند، و در درس بحث مرحوم [[بحرالعلوم، سید محمدمهدی بن مرتضی|سید مهدى بحر العلوم]] و درس بحث مرحوم [[کاشف‌الغطاء، جعفر بن خضر|شیخ جعفر کبیر]] معروف به کاشف‌الغطاء شرکت نمودند، سپس به شهر مقدس کاظمین مسافرت نمودند و در درس بحث مرحوم [[اعرجی کاظمی، سید محسن|سید محسن کاظمى اعرجى]] شرکت نموده، و بحث قضاء و شهادات را نزد ایشان دیدند.


    مرحوم كشميرى در كتاب نجوم السماء (ص 63) چنين مى‌فرمايد: از مشايخ كبار و فضلاى نامدار صاحب قوت قدسيه و مالك ملكات ملكيه بود، صاحب تذكره آورده كه آن جناب در مزيد فضل و كمال اجتهاد و علو منزلت و جلالت قدر از ساير مجتهدين عرب و عجم ممتاز بوده، و در اصفهان تشريف داشت، حاوى معقول و منقول و جامع فروع و اصول، و مرجع علماء فحول بود، ساير علماء زمان و مجتهدين دوران اذعان اعلميت و افضليت و اكمليت آن جناب دارند، و او مستند عرب و عجم بوده، و منبع محامد و محاسن و مجمع فضائل لا تعد و لا تحصى، و معدن شرف و جلالت مخزن كمال و علو منزلت بود، احدى از علماء متقدمين و متأخرين را اين قدر مرجعيت كه آن جناب داشت اتفاق نيفتاد، حتى كه سلاطين زمن زم‍‌ا مجال مخالفت فرمان نبود، خاص و عام به خلوص ارادت و حسن عقيدت معترف فضل و كمال او، و رؤساى انام به كمال اطاعت در سايه جاه جلال او بودند، رياست دينى و دنيوى و زعامت صورى و معنوى داشت، اعانت فقراء و مساكين و انجاح حوائج مؤمنين از اموال خود مى‌فرمود، بلكه به انواع وجوه اكثر اموال خود را به مصارف وقف درآورده بود، مجتهد عصر على الاطلاق، و فقيه ثقۀ خوش اخلاق، و در مرجعيت و كمال شهرۀ آفاق أعجوبۀ زمان نادرۀ دوران بود، اگر چه در اين قرب زمان در ساير بلاد اسلام خصوصا ديار عجم مجتهدين بسيار و فقهاء بى‌شمار بوده‌اند، لكن آن جناب تفوق و ترجيح داشت و اكثر اهل زمان سعادت اندوز شرف تقليد او بودند.
    پس از هشت سال اقامت در عتبات مقدسه در سال 1200ق با دستى پر به ایران مراجعت نمودند و به شهر مقدس قم اجلال نزول فرمودند، و در نزد [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن|صاحب قوانین]] مرحوم [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن|میرزا أبوالقاسم قمى گیلانى]] تلمذ نمودند، و سپس به شهر کاشان مسافرت نموده و در درس بحث مرحوم [[نراقی، مهدی بن ابی‌ذر|ملا مهدى نراقى]] صاحب [[جامع السعادات]] شرکت کردند.


    ==سير اجمالى از ولادت تا وفات==
    در سنۀ 1206ق به شهر اصفهان عزیمت نموده و قصد توطن کردند، پس از توطن در شهر اصفهان کم کم علم و کمال ایشان مورد توجه عام و خاص قرار گرفت، و صدها نفر در درس بحث ایشان شرکت می‌کردند، تا اینکه مرجعیت تامه پیدا نمودند، و اقدام به خدمات اصلاحى و اجتماعى کردند و از ثروت خود مسجدى با شکوه در اصفهان بنا نمودند، که الان معروف است به مسجد سید، و گویند صد هزار دینار شرعى از مال خود در راه ساختن این مسجد با عظمت صرف کردند.


    اهتمام بلیغ در قضاء حوائج مردم داشتند، و مساعدت شایانى نسبت به اهل علم مى‌ورزیدند، بطورى که حوزه علمیه اصفهان یکى از حوزه‌هاى علمیه بزرگ شیعه قرار گرفت.


    مرحوم سيد قدس سره در سنۀ (1175) هجرى قمرى در يكى از دهات رشت ديده به جهان گشود، و در سن هفت سالگى منتقل به شفت شدند كه يكى از نواحى رشت است، و در سنۀ (1192) هجرى قمرى مهاجرت بسوى عراق نمودند براى تحصيل علوم دين، و سن مبارك ايشان هيفده سال بود، و در عتبات مقدسه نزد فحول علماء تحصيل علوم دينى و كمالات نمودند، در كربلا در درس استاد اكبر ملا محمد باقر بهبهانى قدس سره در مرحلۀ اول شركت نمودند و پس از وفات ايشان در درس بحث مرحوم سيد على صاحب رياض شركت فرموده. و سپس در سنۀ (1193) به نجف أشرف مشرف شدند، و اكثر مراحل تحصيلى را در نجف أشرف بسر بردند، و در درس بحث مرحوم [[بحرالعلوم، محمدمهدی بن مرتضی|سيد مهدى بحر العلوم]]و درس بحث مرحوم شيخ جعفر كبير معروف به كاشف الغطاء شركت نمودند، سپس به شهر مقدس كاظمين مسافرت نمودند و در درس بحث مرحوم سيد محسن كاظمى اعرجى شركت نموده، و بحث قضاء و شهادات را نزد ايشان ديدند.
    در سال 1230ق براى انجام مناسک حج به مکه مشرفه عازم گردید.


    پس از هشت سال اقامت در عتبات مقدسه در سنۀ (1200) با دستى پر به ايران مراجعت نمودند و به شهر مقدس قم اجلال نزول فرمودند، و در نزد صاحب قوانين مرحوم ميرزا أبو القاسم قمى گيلانى تلمذ نمودند، و سپس به شهر كاشان مسافرت نموده و در درس بحث مرحوم ملا مهدى نراقى صاحب جامع السعادات شركت كردند.
    == وفات ==
    یک عمر با عزت و احترام زندگى نمودند تا آن که در سال 1260ق این دار فانى را وداع گفته و به سراى ابدیت مأوى و مسکن نمودند.


    در سنۀ (1206) هجرى قمرى به شهر اصفهان عزيمت نموده و قصد توطن كردند، پس از توطن در شهر اصفهان كم كم علم و كمال ايشان مورد توجه عام و خاص قرار گرفت، و صدها نفر در درس بحث ايشان شركت مى‌كردند، تا اينكه مرجعيت تامه پيدا نمودند، و اقدام به خدمات اصلاحى و اجتماعى كردند و از ثروت خود مسجدى با شكوه در اصفهان بنا نمودند، كه الان معروف است به مسجد سيد، و گويند صد هزار دينار شرعى از مال خود در راه ساختن اين مسجد با عظمت صرف كردند.
    مرحوم [[تنکابنی، محمد بن سلیمان|تنکابنى]] که هنگام وفات در اصفهان تشریف داشتند وفات سید را چنین مى‌نگارد: در روز پنجشنبه بمرض حبس البول گرفتار شد، در نزدیک زوال حاجى کلباسى به عیادت آن جناب آمد زمانى نشست و در أول زوال آن جناب را وداع کرده مراجعت نمود، سید وضو ساخته نوافل ظهر و نماز ظهر را ایستاده بجاى آورده، پس بى طاقت شد در بالاى جاى نماز یک حب از تربت حضرت امام حسین‌ علیه‌السلام تناول نمود و فى الفور طایر روحش بآشیان قدس پرواز نمود، و در جنب مسجد او جائى ساخته بود و در آنجا حسب الوصیه دفن نمودند


    اهتمام بليغ در قضاء حوائج مردم داشتند، و مساعدت شايانى نسبت به اهل علم مى‌ورزيدند، بطورى كه حوزه علميه اصفهان يكى از حوزه‌هاى علميه بزرگ شيعه قرار گرفت.
    ==آثار==


    در سنۀ (1230) براى انجام مناسك حج به مكه مشرفه عازم گرديد.
    مرحوم سید تصانیف بسیار دارد که هر یک شاهد کمال تبحر او در أحکام فقه و قوت اجتهاد او در مسائل دینیه است، از آن جمله:
    {{ستون-شروع|2}}
    #مطالع الانوار، در فقه شرح شرائع کتاب صلاة
    #سؤال و جواب مرحوم سید، در دو مجلد به زبان فارسى
    #تحفة الابرار الملتقط من آثار الائمة الاطهار، همین کتاب شریف است
    #کتاب القضاء و الشهادات
    #مناسک حج
    #شکیات نماز
    #رساله در اقامۀ حدود در عصر غیبت
    #رساله در باطل بودن وقف نمودن بر خود واقف
    #رساله در زیارت عاشوراء
    #الزهرة الباهرة، در اصول فقه
    #الحلیة اللامعة، حاشیه بر شرح سیوطى
    #رساله در مشترکات رجال
    #بیست و دو رساله در تحقیق حال بیست و دو نفر از روات أصحاب
    #رساله در حکم تزویج بر أخت مطلقه
    {{پایان}}


    يك عمر با عزت و احترام زندگى نمودند تا آن كه در سنۀ (1260) اين دار فانى را وداع گفته و به سراى ابديت مأوى و مسكن نمودند.
    و چندین رسالۀ دیگر که این مختصر گنجایش آن را ندارد.


    مرحوم تنكابنى كه هنگام وفات در اصفهان تشريف داشتند وفات سيد را چنين مى‌نگارد: در روز پنجشنبه بمرض حبس البول گرفتار شد، در نزديك زوال حاجى كلباسى به عيادت آن جناب آمد زمانى نشست و در أول زوال آن جناب را وداع كرده مراجعت نمود، سيد وضو ساخته نوافل ظهر و نماز ظهر را ايستاده بجاى آورده، پس بى طاقت شد در بالاى جاى نماز يك حب از تربت حضرت امام حسين عليه السلام تناول نمود و فى الفور طاير روحش بآشيان قدس پرواز نمود، و در جنب مسجد او جائى ساخته بود و در آنجا حسب الوصيه دفن نمودند قدس الله سره و حشره الله مع أجداده الطاهرين.
    ==وابسته‌ها==
     
    {{وابسته‌ها}}
    ==تأليفات ايشان==
     
     
    مرحوم سيد تصانيف بسيار دارد كه هر يك شاهد كمال تبحر او در أحكام فقه و قوت اجتهاد او در مسائل دينيه است، از آن جمله:
     
    1- مطالع الانوار، در فقه شرح شرائع كتاب صلاه
     
    2- سؤال و جواب مرحوم سيد، در دو مجلد به زبان فارسى
     
    3- تحفة الابرار الملتقط من آثار الائمة الاطهار، همين كتاب شريف است
     
    4- كتاب القضاء و الشهادات
     
    5- مناسك حج
     
    6- شكيات نماز
     
    7- رساله در اقامۀ حدود در عصر غيبت
     
    8- رساله در باطل بودن وقف نمودن بر خود واقف
     
    9- رساله در زيارت عاشوراء
     
    10- الزهرة الباهرة، در اصول فقه
     
    11- الحلية اللامعة، حاشيه بر شرح سيوطى
     
    12- رساله در مشتركات رجال
     
    13- بيست و دو رساله در تحقيق حال بيست و دو نفر از روات أصحاب
     
    14- رساله در حكم تزويج بر أخت مطلقه


    و چندين رسالۀ ديگر كه اين مختصر گنجايش آن را ندارد.
    [[تحفة الأبرار الملتقط من آثار الائمة الاطهار]]


    [[مقاله فی تحقیق اقامه الحدود فی هذه الاعصار]]


    == وابسته‌ها ==
    [[الرسائل الرجالية (بیدآبادی)]]
    {{وابسته‌ها}}
    [[تحفة الأبرار الملتقط من آثار الائمة الاطهار]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
     
    [[مقاله فی تحقیق اقامه الحدود فی هذه الاعصار]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده


    [[مطالع الانوار فی شرح شرایع الاسلام]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[مطالع الأنوار في شرح شرائع الإسلام]]  


    [[پرسش ها و پاسخ ها پیرامون عقائد شیخیه (زمینه ساز بابیت)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[رساله وقف]]


    [[پرسش‌ها و پاسخ‌ها پیرامون عقائد شیخیه (زمینه ساز بابیت)]]




    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:زندگی‌نامه]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۳ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۳:۴۰

    شفتی بیدآبادی، سید محمدباقر
    نام شفتی بیدآبادی، سید محمدباقر
    نام‎های دیگر ب‍ی‍دآب‍ادی‌ اص‍ف‍ه‍ان‍ی‌، م‍ح‍م‍دب‍اق‍ر

    ح‍ج‍ةالاس‍لام‌ ش‍ف‍ت‍ی‌، م‍ح‍م‍دب‍اق‍ر ب‍ن‌ م‍ح‍م‍دن‍ق‍ی‌

    ش‍ف‍ت‍ی‌ اص‍ف‍ه‍ان‍ی‌، م‍ح‍م‍دب‍اق‍ر

    ش‍ف‍ت‍ی‌ ج‍ی‍لان‍ی‌، م‍ح‍م‍دب‍اق‍ر ب‍ن‌ م‍ح‍م‍دن‍ق‍ی

    م‍وس‍وی‌ ش‍ف‍ت‍ی‌، م‍ح‍م‍دب‍اق‍ر ب‍ن‌ م‍ح‍م‍دن‍ق‍ی‌

    نام پدر محمدنقی
    متولد ۱۱۷۵ق
    محل تولد روستای چرزه، از نواحی طارم علیا
    رحلت 1123 ش یا 1260 ق یا 1844 م
    اساتید ملا محمدباقر بهبهانى

    سید على صاحب ریاض

    سید مهدى بحر العلوم

    سید محسن کاظمى اعرجى

    برخی آثار تحفة الأبرار الملتقط من آثار الائمة الاطهار

    مقاله فی تحقیق اقامه الحدود فی هذه الاعصار

    مطالع الأنوار في شرح شرائع الإسلام

    رساله وقف

    کد مؤلف AUTHORCODE00046AUTHORCODE

    سید محمدباقر موسوی شفتی بیدآبادی (۱۲۶۰-۱۱۷۵ق)، معروف به «حجت‌الاسلام»، از فقهای شیعی، قرن سیزدهم، معاصر فتحعلی شاه و محمد شاه قاجار، قائل به نیابت عامه فقهای شیعه از امام زمان(عج)، به تبعیت از استادش وحید بهبهانی، از بانیان مسجد سید اصفهان

    ولادت

    سید محمدباقر بن سید محمدتقی در 1175ق در خانوادهای تهیدست در روستای چرزه، از نواحی طارم علیا و از توابع رشت، به دنیا آمد. نسب او با بیست و دو واسطه به امام موسی بن جعفر(ع) می‌رسد. شجره ایشان: سید محمدباقر بن محمد تقى بن محمدزکى بن محمد تقى بن شاه قاسم بن میر أشرف بن شاه قاسم بن شاه هدایت بن امیر هاشم بن سلطان سید على قاضى بن سید على بن سید محمد بن سید على بن سید محمد بن سید موسى بن سید جعفر بن سید اسماعیل بن سید أحمد بن سید محمد بن سید أحمد بن سید محمد بن سید أبى القاسم بن سید حمزه فرزند امام موسى الکاظم‌ علیه‌السلام

    پدرش، سید محمدتقی، روحانی‌ای بود که در 1181ق، به همراه خانواده و بنا به درخواست مردم شفت (منطقه‌ای در جنوب غربی رشت)، راهی شفت شد، تا پاسخگوی مسائل دینی مردم این منطقه باشد.

    تحصیلات

    در سال 1192ق در سن هفده سالگی براى تحصیل علوم دینی به عراق مهاجرت کرد، و در عتبات مقدسه نزد فحول علماء تحصیل علوم دینى و کمالات نمودند،

    در کربلا در درس ملا محمدباقر بهبهانى قدس‌سره در مرحلۀ اول شرکت نمودند و پس از وفات ایشان در درس بحث مرحوم سید على صاحب ریاض شرکت فرموده.

    سپس در سال 1193ق به نجف أشرف مشرف شدند، و اکثر مراحل تحصیلى را در نجف أشرف بسر بردند، و در درس بحث مرحوم سید مهدى بحر العلوم و درس بحث مرحوم شیخ جعفر کبیر معروف به کاشف‌الغطاء شرکت نمودند، سپس به شهر مقدس کاظمین مسافرت نمودند و در درس بحث مرحوم سید محسن کاظمى اعرجى شرکت نموده، و بحث قضاء و شهادات را نزد ایشان دیدند.

    پس از هشت سال اقامت در عتبات مقدسه در سال 1200ق با دستى پر به ایران مراجعت نمودند و به شهر مقدس قم اجلال نزول فرمودند، و در نزد صاحب قوانین مرحوم میرزا أبوالقاسم قمى گیلانى تلمذ نمودند، و سپس به شهر کاشان مسافرت نموده و در درس بحث مرحوم ملا مهدى نراقى صاحب جامع السعادات شرکت کردند.

    در سنۀ 1206ق به شهر اصفهان عزیمت نموده و قصد توطن کردند، پس از توطن در شهر اصفهان کم کم علم و کمال ایشان مورد توجه عام و خاص قرار گرفت، و صدها نفر در درس بحث ایشان شرکت می‌کردند، تا اینکه مرجعیت تامه پیدا نمودند، و اقدام به خدمات اصلاحى و اجتماعى کردند و از ثروت خود مسجدى با شکوه در اصفهان بنا نمودند، که الان معروف است به مسجد سید، و گویند صد هزار دینار شرعى از مال خود در راه ساختن این مسجد با عظمت صرف کردند.

    اهتمام بلیغ در قضاء حوائج مردم داشتند، و مساعدت شایانى نسبت به اهل علم مى‌ورزیدند، بطورى که حوزه علمیه اصفهان یکى از حوزه‌هاى علمیه بزرگ شیعه قرار گرفت.

    در سال 1230ق براى انجام مناسک حج به مکه مشرفه عازم گردید.

    وفات

    یک عمر با عزت و احترام زندگى نمودند تا آن که در سال 1260ق این دار فانى را وداع گفته و به سراى ابدیت مأوى و مسکن نمودند.

    مرحوم تنکابنى که هنگام وفات در اصفهان تشریف داشتند وفات سید را چنین مى‌نگارد: در روز پنجشنبه بمرض حبس البول گرفتار شد، در نزدیک زوال حاجى کلباسى به عیادت آن جناب آمد زمانى نشست و در أول زوال آن جناب را وداع کرده مراجعت نمود، سید وضو ساخته نوافل ظهر و نماز ظهر را ایستاده بجاى آورده، پس بى طاقت شد در بالاى جاى نماز یک حب از تربت حضرت امام حسین‌ علیه‌السلام تناول نمود و فى الفور طایر روحش بآشیان قدس پرواز نمود، و در جنب مسجد او جائى ساخته بود و در آنجا حسب الوصیه دفن نمودند

    آثار

    مرحوم سید تصانیف بسیار دارد که هر یک شاهد کمال تبحر او در أحکام فقه و قوت اجتهاد او در مسائل دینیه است، از آن جمله:

    1. مطالع الانوار، در فقه شرح شرائع کتاب صلاة
    2. سؤال و جواب مرحوم سید، در دو مجلد به زبان فارسى
    3. تحفة الابرار الملتقط من آثار الائمة الاطهار، همین کتاب شریف است
    4. کتاب القضاء و الشهادات
    5. مناسک حج
    6. شکیات نماز
    7. رساله در اقامۀ حدود در عصر غیبت
    8. رساله در باطل بودن وقف نمودن بر خود واقف
    9. رساله در زیارت عاشوراء
    10. الزهرة الباهرة، در اصول فقه
    11. الحلیة اللامعة، حاشیه بر شرح سیوطى
    12. رساله در مشترکات رجال
    13. بیست و دو رساله در تحقیق حال بیست و دو نفر از روات أصحاب
    14. رساله در حکم تزویج بر أخت مطلقه

    و چندین رسالۀ دیگر که این مختصر گنجایش آن را ندارد.

    وابسته‌ها