آصفی، مقیمالدین بن نعمتالله: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'دائرة المعارف' به 'دائرةالمعارف') |
||
| (۴ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه | {{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه | ||
| عنوان = آصفی، مقیمالدین بن نعمتالله | | عنوان =آصفی، مقیمالدین بن نعمتالله | ||
| تصویر = NUR88340.jpg | | تصویر =NUR88340.jpg | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| نام کامل = | | نام کامل =مقیمالدین بن نعمتالله آصفی هروی | ||
| نام‌های دیگر = | | نام‌های دیگر = | ||
| لقب = | | لقب = | ||
| تخلص = | | تخلص =آصفی | ||
| نسب = | | نسب = | ||
| نام پدر =نعمتالله | | نام پدر =نعمتالله | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
| اساتید = | | اساتید =[[جامی، عبدالرحمن|عبدالرحمان جامی]] | ||
| مشایخ = | | مشایخ = | ||
| معاصرین = | | معاصرین = | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
| امضا = | | امضا = | ||
| کد مؤلف = AUTHORCODE88340AUTHORCODE | | کد مؤلف =AUTHORCODE88340AUTHORCODE | ||
}} | }} | ||
'''مقیمالدین بن نعمتالله آصفی هروی'''، (853- 923ق/ 1449- 1517م)، شاعر دوره تیموری و از معروف‌ترین شاعران هرات و از شاگردان عبدالرحمان جامی است. دیوان اشعار از جمله آثار اوست. | '''مقیمالدین بن نعمتالله آصفی هروی'''، (853- 923ق/ 1449- 1517م)، شاعر دوره تیموری و از معروف‌ترین شاعران هرات و از شاگردان [[جامی، عبدالرحمن|عبدالرحمان جامی]] است. دیوان اشعار از جمله آثار اوست. | ||
==نام و نسب== | ==نام و نسب== | ||
نام او به درستی معلوم نیست و مورخان و تذکرهنویسان معاصرِ او در این‌باره چیزی نگفتهاند، لیکن در بعضی از مؤلفات متأخر، نام او را | نام او به درستی معلوم نیست و مورخان و تذکرهنویسان معاصرِ او در این‌باره چیزی نگفتهاند، لیکن در بعضی از مؤلفات متأخر، نام او را کمال الدین و یا مقیمالدین نوشته‌اند. پدرش خواجه نعیم‌الدین نعمةالله قهستانی وزیر سلطان ابوسعید گورکان (متوفی ۸۷۳ق/ ۱۴۶۸م) بوده و چون معمولاً به وزیران لقب آصف داده میشد، وی به مناسبت مقام پدر، «آصفی» تخلص میکرده است<ref>مجتبایی، فتح‌الله، ج1، ص432</ref>. | ||
==معاصرین و اساتید== | ==معاصرین و اساتید== | ||
آصفی از مقربان بدیعالزمان میرزا (شاهزاده) و امیر علیشاه نوایی و نیز از شاگردان عبدالرحمان جامی بود و نزد جامی مقامی والا داشت. وی به آراستگی ظاهر معروف بود و بعضی او را خودرأی و خودپسند دانستهاند. | آصفی از مقربان بدیعالزمان میرزا (شاهزاده) و امیر علیشاه نوایی و نیز از شاگردان [[جامی، عبدالرحمن|عبدالرحمان جامی]] بود و نزد [[جامی، عبدالرحمن|جامی]] مقامی والا داشت. وی به آراستگی ظاهر معروف بود و بعضی او را خودرأی و خودپسند دانستهاند. | ||
==خصوصیات== | ==خصوصیات== | ||
آصفی به داشتن ذهن سلیم و طبع مستقیم توصیف شده و امیر علیشیر نوایی قوه حافظه او را ستوده است. وی همچون بیشتر شاعران زمان خود از اشعار خیام، سعدی، امیرخسرو دهلوی، حافظ، جامی، | آصفی به داشتن ذهن سلیم و طبع مستقیم توصیف شده و امیر علیشیر نوایی قوه حافظه او را ستوده است. وی همچون بیشتر شاعران زمان خود از اشعار [[خیام، عمر بن ابراهیم|خیام]]، [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]]، [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|امیرخسرو دهلوی]]، [[حافظ، شمس‌الدین محمد|حافظ]]، [[جامی، عبدالرحمن|جامی]]، [[فغانی]]، هلالی و [[سجزی، مسعود بن محمد|سجزی]] متأثر شده و آنها را استقبال و تتبع کرده است. | ||
==شعر== | ==شعر== | ||
غزل آصفی غالباً آراسته به الفاظ زیبا و متناسب و دارای مضامین و | غزل آصفی غالباً آراسته به الفاظ زیبا و متناسب و دارای مضامین و نکتههای باریک است، به گونهای که باید طرز سخن او را در ظهور سبک مشهور به «هندی»، مؤثر و راه‌گشا دانست. بسیاری از اختصاصات سبک مذکور، با آنکه هنوز دوره رواج کامل آن فرا نرسیده بود، در اشعار وی به وضوح دیده میشود. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
وی صاحب دیوان اشعار بوده و منظومه‌ای به نام «مخزن الاسرار» که به شیوه نظامی سروده شده است را نیز به وی نسبت دادهاند، ولی به گفته سام میرزا، این مثنوی شهرتی نیافته و دولتشاه و امیرعلیشیر از آن ذکری | وی صاحب دیوان اشعار بوده و منظومه‌ای به نام «مخزن الاسرار» که به شیوه [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی]] سروده شده است را نیز به وی نسبت دادهاند، ولی به گفته سام میرزا، این مثنوی شهرتی نیافته و دولتشاه و امیرعلیشیر از آن ذکری نکردهاند. بعضی از اشعار آصفی یا مصراع‌هایی از آن ضربالمثل شده است، از قبیل «رسیده بود بلایی ولی به خیر گذشت» و «سالی که نکوست از بهارش پیداست». | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
مجتبایی، فتح‌الله، | مجتبایی، فتح‌الله، «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1369. | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[دیوان آصفی هروی | [[دیوان آصفی هروی]] | ||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 دی 1402]] | ||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط عباس مکرمی]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط عباس مکرمی]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط سید محمد رضا موسوی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط سید محمد رضا موسوی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۸ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۴۶
| آصفی، مقیمالدین بن نعمتالله | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | مقیمالدین بن نعمتالله آصفی هروی |
| تخلص | آصفی |
| نام پدر | نعمتالله |
| ولادت | 853ق |
| محل تولد | هرات |
| رحلت | ۹۲۳ق/ ۱۵۱۷م |
| اطلاعات علمی | |
| اساتید | عبدالرحمان جامی |
مقیمالدین بن نعمتالله آصفی هروی، (853- 923ق/ 1449- 1517م)، شاعر دوره تیموری و از معروف‌ترین شاعران هرات و از شاگردان عبدالرحمان جامی است. دیوان اشعار از جمله آثار اوست.
نام و نسب
نام او به درستی معلوم نیست و مورخان و تذکرهنویسان معاصرِ او در این‌باره چیزی نگفتهاند، لیکن در بعضی از مؤلفات متأخر، نام او را کمال الدین و یا مقیمالدین نوشته‌اند. پدرش خواجه نعیم‌الدین نعمةالله قهستانی وزیر سلطان ابوسعید گورکان (متوفی ۸۷۳ق/ ۱۴۶۸م) بوده و چون معمولاً به وزیران لقب آصف داده میشد، وی به مناسبت مقام پدر، «آصفی» تخلص میکرده است[۱].
معاصرین و اساتید
آصفی از مقربان بدیعالزمان میرزا (شاهزاده) و امیر علیشاه نوایی و نیز از شاگردان عبدالرحمان جامی بود و نزد جامی مقامی والا داشت. وی به آراستگی ظاهر معروف بود و بعضی او را خودرأی و خودپسند دانستهاند.
خصوصیات
آصفی به داشتن ذهن سلیم و طبع مستقیم توصیف شده و امیر علیشیر نوایی قوه حافظه او را ستوده است. وی همچون بیشتر شاعران زمان خود از اشعار خیام، سعدی، امیرخسرو دهلوی، حافظ، جامی، فغانی، هلالی و سجزی متأثر شده و آنها را استقبال و تتبع کرده است.
شعر
غزل آصفی غالباً آراسته به الفاظ زیبا و متناسب و دارای مضامین و نکتههای باریک است، به گونهای که باید طرز سخن او را در ظهور سبک مشهور به «هندی»، مؤثر و راه‌گشا دانست. بسیاری از اختصاصات سبک مذکور، با آنکه هنوز دوره رواج کامل آن فرا نرسیده بود، در اشعار وی به وضوح دیده میشود.
آثار
وی صاحب دیوان اشعار بوده و منظومه‌ای به نام «مخزن الاسرار» که به شیوه نظامی سروده شده است را نیز به وی نسبت دادهاند، ولی به گفته سام میرزا، این مثنوی شهرتی نیافته و دولتشاه و امیرعلیشیر از آن ذکری نکردهاند. بعضی از اشعار آصفی یا مصراع‌هایی از آن ضربالمثل شده است، از قبیل «رسیده بود بلایی ولی به خیر گذشت» و «سالی که نکوست از بهارش پیداست».
وفات
آصفی بیشتر عمر خود را در زادگاه خود هرات به سر برد و به بلخ و مکه سفر کرد و سرانجام در ۹۲۳ق/ ۱۵۱۷م وفات یافت و در گازرگاه هرات مدفون شد[۲].
پانویس
منابع مقاله
مجتبایی، فتح‌الله، «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1369.