دیوان محمد بن حسام خوسفی: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR104904J1.jpg | عنوان = دیوان محمد بن حسام خوسفی | عنوان‌های دیگر = شا‌مل قصیده‌ها، غزلها، ترکیب‌بندها، ترجیع‌بندها، مسمط‌ها، مثنویها، قطعه‌ها و ربا‌عیها | پدیدآورندگان | پدیدآوران = اب‍ن‌ ح‍س‍ام‌، م‍ح‍م‍د ب‍ن...» ایجاد کرد)
     
    جز (جایگزینی متن - '( ' به '(')
     
    (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۶: خط ۶:
    | پدیدآوران =  
    | پدیدآوران =  
    [[اب‍ن‌ ح‍س‍ام‌، م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ ح‍س‍ام‌ال‍دی‍ن‌]] (نويسنده)
    [[اب‍ن‌ ح‍س‍ام‌، م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ ح‍س‍ام‌ال‍دی‍ن‌]] (نويسنده)
    [[احمدی بیرجندی، احمد ]] (مصحح)
    [[احمدی بیرجندی، احمد]] (مصحح)
    [[سالک، محمدتقی]] ( مصحح)
    [[سالک، محمدتقی]] (مصحح)
    |زبان
    |زبان
    | زبان = فارسی
    | زبان = فارسی
    | کد کنگره =     
    | کد کنگره =PIR۵۶۵۷/د۹      
    | موضوع =شعر فارسی - قرن 9ق.
    | موضوع =شعر فارسی - قرن 9ق.
    |ناشر  
    |ناشر  
    خط ۲۶: خط ۲۶:
    | پیش از =  
    | پیش از =  
    }}
    }}
    '''دیوان محمد بن حسام خوسفی'''، شامل قصیده‌ها، غزل‌ها، ترکیب‌بندها، ترجیع‌بندها، مسمط‌ها، مثنوی‌ها، قطعه‌ها و رباعی‌های محمد بن حسام خوسفی (متولد 783ق) است. کتاب به اهتمام و با مقدمه احمد احمدی بیرجندی و محمدتقی سالک منتشر شده است.
    '''دیوان محمد بن حسام خوسفی'''، شامل قصیده‌ها، غزل‌ها، ترکیب‌بندها، ترجیع‌بندها، مسمط‌ها، مثنوی‌ها، قطعه‌ها و رباعی‌های [[اب‍ن‌ ح‍س‍ام‌، م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ ح‍س‍ام‌ال‍دی‍ن‌|محمد بن حسام خوسفی]] (متولد 783ق) است. کتاب به اهتمام و با مقدمه [[احمدی بیرجندی، احمد|احمد احمدی بیرجندی]] و [[سالک، محمدتقی|محمدتقی سالک]] منتشر شده است.


    کتاب با مقدمه‌ای در بررسی وضع سیاسی و اجتماعی و ادبی ایران در قرن نهم هجری آغاز شده است<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه هشت</ref>‏، سپس به زندگی محمد بن حسام خوسفی و نام و نسب و تخلص، زادگاه و تاریخ تولد و شیوه زندگی او اشاره شده است. پس از آن به شعر ابن حسام پرداخته شده و چنین آمده است: «ابن حسام به‌طور کلی شاعری است قصیده‌سرا، آن‌هم قصاید مدحیّه در منقبت رسول اکرم(ص) و امیر مؤمنان علی(ع) و سایر پیشوایان مذهبی. کسانی که درباره ابن حسام قضاوت کرده و اشعار او را به محک نقد آزموده‌اند، او را از معدود شاعران استاد قرن نهم هجری می‌دانند که بر علوم زمان و مبانی ادبی و اسلامی عصر خود تسلط کافی داشته و از سنت‌های ادبی شعر و زیروبم‌های سخن و فنون سخنوری آگاه بوده و از اساتید پیش از خود بهره وافی برده است<ref>ر.ک: همان، صفحه هفده و هجده</ref>‏.
    کتاب با مقدمه‌ای در بررسی وضع سیاسی و اجتماعی و ادبی ایران در قرن نهم هجری آغاز شده است<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه هشت</ref>‏، سپس به زندگی محمد بن حسام خوسفی و نام و نسب و تخلص، زادگاه و تاریخ تولد و شیوه زندگی او اشاره شده است. پس از آن به شعر ابن حسام پرداخته شده و چنین آمده است: «ابن حسام به‌طور کلی شاعری است قصیده‌سرا، آن‌هم قصاید مدحیّه در منقبت رسول اکرم(ص) و [[امام علی علیه‌السلام|امیر مؤمنان علی(ع)]] و سایر پیشوایان مذهبی. کسانی که درباره [[اب‍ن‌ ح‍س‍ام‌، م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ ح‍س‍ام‌ال‍دی‍ن‌|ابن حسام]] قضاوت کرده و اشعار او را به محک نقد آزموده‌اند، او را از معدود شاعران استاد قرن نهم هجری می‌دانند که بر علوم زمان و مبانی ادبی و اسلامی عصر خود تسلط کافی داشته و از سنت‌های ادبی شعر و زیروبم‌های سخن و فنون سخنوری آگاه بوده و از اساتید پیش از خود بهره وافی برده است<ref>ر.ک: همان، صفحه هفده و هجده</ref>‏.


    ==سبک و شیوه==
    ==سبک و شیوه==
    محمد بن حسام دارای سبک و شیوه مستقلی در شعر نبوده و بیشتر مقلد استادان قبل از خود می‌باشد. به‌طور کلی، سبک وی در قصیده بیشتر خراسانی و در غزل، عراقی است. ابن حسام به علت اعتقاد راستین به اسلام و قرآن و انس زیادی که هم از جهت تلاوت و هم از جهت کتابت با آن کتاب عظیم و مجید آسمانی داشته و هم به سبب تسلط کافی بر احادیث و اخبار و قصص قرآن و سیره، در اشعار خود آیات زیادی را به‌طور کامل و یا بخشی از آنها را درج کرده است و به قصص و روایات، تلمیحات و اشاراتی دارد که نقل همه آنها از گنجایش این مقال خارج است؛ به‌عنوان نمونه در قصیده معروف خود به مطلع:
    محمد بن حسام دارای سبک و شیوه مستقلی در شعر نبوده و بیشتر مقلد استادان قبل از خود می‌باشد. به‌طور کلی، سبک وی در قصیده بیشتر خراسانی و در غزل، [[عراقی، ابراهیم بن بزرگمهر|عراقی]] است. ابن حسام به علت اعتقاد راستین به اسلام و قرآن و انس زیادی که هم از جهت تلاوت و هم از جهت کتابت با آن کتاب عظیم و مجید آسمانی داشته و هم به سبب تسلط کافی بر احادیث و اخبار و قصص قرآن و سیره، در اشعار خود آیات زیادی را به‌طور کامل و یا بخشی از آنها را درج کرده است و به قصص و روایات، تلمیحات و اشاراتی دارد که نقل همه آنها از گنجایش این مقال خارج است؛ به‌عنوان نمونه در قصیده معروف خود به مطلع:
    {{شعر}}
    {{شعر}}
    * {{ب|'' ای رفته آستان تو رضوان به آستین ''|2='' جاروب فرش مسند تو زلف حور عین ''}}
    * {{ب|'' ای رفته آستان تو رضوان به آستین ''|2='' جاروب فرش مسند تو زلف حور عین ''}}
    {{پایان شعر}}
    که در نعت حضرت سیدالمرسلین رسول‌الله(ص) است، چنین گوید:
    که در نعت حضرت سیدالمرسلین رسول‌الله(ص) است، چنین گوید:
    {{شعر}}
    * {{ب|'' ای مالک ممالک ایاک نعبد ''|2='' و ای سالک مسالک ایاک نستعین ''}} و...
    * {{ب|'' ای مالک ممالک ایاک نعبد ''|2='' و ای سالک مسالک ایاک نستعین ''}} و...
    {{پایان شعر}}<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست‌وهشت – بیست‌ونه</ref>‏.
    {{پایان شعر}}<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست‌وهشت – بیست‌ونه</ref>‏.
    خط ۴۸: خط ۵۰:


    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
     
    [[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]]
    [[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
    [[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]]
    [[رده:زبان و ادبیات فارسی]]
    [[رده:مقالات بازبینی شده2 دی 1402]]
    [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آذر 1402 توسط سید محمد رضا موسوی]]
    [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آذر 1402 توسط سید محمد رضا موسوی]]
    [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آذر 1402 توسط محسن عزیزی]]
    [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آذر 1402 توسط محسن عزیزی]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۱۱

    دیوان محمد بن حسام خوسفی
    دیوان محمد بن حسام خوسفی
    پدیدآوراناب‍ن‌ ح‍س‍ام‌، م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ ح‍س‍ام‌ال‍دی‍ن‌ (نويسنده)

    احمدی بیرجندی، احمد (مصحح)

    سالک، محمدتقی (مصحح)
    عنوان‌های دیگرشا‌مل قصیده‌ها، غزلها، ترکیب‌بندها، ترجیع‌بندها، مسمط‌ها، مثنویها، قطعه‌ها و ربا‌عیها
    سال نشر1366ش
    چاپ0
    موضوعشعر فارسی - قرن 9ق.
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    PIR۵۶۵۷/د۹
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    دیوان محمد بن حسام خوسفی، شامل قصیده‌ها، غزل‌ها، ترکیب‌بندها، ترجیع‌بندها، مسمط‌ها، مثنوی‌ها، قطعه‌ها و رباعی‌های محمد بن حسام خوسفی (متولد 783ق) است. کتاب به اهتمام و با مقدمه احمد احمدی بیرجندی و محمدتقی سالک منتشر شده است.

    کتاب با مقدمه‌ای در بررسی وضع سیاسی و اجتماعی و ادبی ایران در قرن نهم هجری آغاز شده است[۱]‏، سپس به زندگی محمد بن حسام خوسفی و نام و نسب و تخلص، زادگاه و تاریخ تولد و شیوه زندگی او اشاره شده است. پس از آن به شعر ابن حسام پرداخته شده و چنین آمده است: «ابن حسام به‌طور کلی شاعری است قصیده‌سرا، آن‌هم قصاید مدحیّه در منقبت رسول اکرم(ص) و امیر مؤمنان علی(ع) و سایر پیشوایان مذهبی. کسانی که درباره ابن حسام قضاوت کرده و اشعار او را به محک نقد آزموده‌اند، او را از معدود شاعران استاد قرن نهم هجری می‌دانند که بر علوم زمان و مبانی ادبی و اسلامی عصر خود تسلط کافی داشته و از سنت‌های ادبی شعر و زیروبم‌های سخن و فنون سخنوری آگاه بوده و از اساتید پیش از خود بهره وافی برده است[۲]‏.

    سبک و شیوه

    محمد بن حسام دارای سبک و شیوه مستقلی در شعر نبوده و بیشتر مقلد استادان قبل از خود می‌باشد. به‌طور کلی، سبک وی در قصیده بیشتر خراسانی و در غزل، عراقی است. ابن حسام به علت اعتقاد راستین به اسلام و قرآن و انس زیادی که هم از جهت تلاوت و هم از جهت کتابت با آن کتاب عظیم و مجید آسمانی داشته و هم به سبب تسلط کافی بر احادیث و اخبار و قصص قرآن و سیره، در اشعار خود آیات زیادی را به‌طور کامل و یا بخشی از آنها را درج کرده است و به قصص و روایات، تلمیحات و اشاراتی دارد که نقل همه آنها از گنجایش این مقال خارج است؛ به‌عنوان نمونه در قصیده معروف خود به مطلع:

    ای رفته آستان تو رضوان به آستین جاروب فرش مسند تو زلف حور عین

    که در نعت حضرت سیدالمرسلین رسول‌الله(ص) است، چنین گوید:

    و...
    ای مالک ممالک ایاک نعبد و ای سالک مسالک ایاک نستعین

    [۳]‏.

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه، صفحه هشت
    2. ر.ک: همان، صفحه هفده و هجده
    3. ر.ک: همان، صفحه بیست‌وهشت – بیست‌ونه

    منابع مقاله

    مقدمه کتاب.

    وابسته‌ها